- naam
- Tiendwegse Molen
- modeltype
- Wipmolen, grondzeiler
- functie
- poldermolen
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig in circuit
- bestemming
Vh. bemalen van de polder Binnentiendwegs als onderbemaling; thans buiten bedrijf
- adres
-
Giessendamse Tiendweg 1
3373 AV Hardinxveld-Giessendam - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 02530
- oude dbnr.
- B979
- Meest recente aanpassing
- | Streek
Molen Tiendwegse Molen, Giessendam
Giessendam, Zuid-Holland
b
locatie
- plaats
-
Giessendam
- gemeente
- Hardinxveld-Giessendam, Zuid-Holland
- streek
- Alblasserwaard
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Hardinxveld-Giessendam, sectie G, nr. 4673
- geo positie
-
X: 117317, Y: 428198N: 51.84110, O: 4.84040
- biotoopwaarde
- 5 (goed)
- landschappelijke waarde
- Zeer groot
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Giessendamse Tiendweg 1
3373 AV Hardinxveld-Giessendam - molenaar
- Frans Klijn
- telefoon
-
- social media
- open voor publiek
- nee
- gericht op scholen
- nee
- bijzonderheden
- fietsroute
- fietsroute in de buurt van Tiendwegse Molen via fietsnetwerk.nl
constructie
- modeltype
- Wipmolen, grondzeiler
- krachtbron
- wind
- functie
- romp
- Ondertoren gedekt met riet
- kap
- Bovenhuis geheel zwart geteerd
- inrichting
Open ijzeren scheprad buiten de molen, Ø 5,52 m.; breedte 0,52 m.
Woning in de molen- versieringen
Aardige makelaar met windvaan in de vorm van een rennende haas.
- plaats bediening
- grondzeiler
- plaats kruiwerk
- middenkruier
- kruiwerk
- Zetelkruiwerk; kruirad
- vlucht
- 26,10 m.
- vang
- Vlaamse vang; 4 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; evenaar.
- overbrenging
Bovenwiel 56 kammen
Bovenschijfloop 27 staven, steek 14,0 cm.
Onderschijfloop 19 staven
Onderwiel 80 kammen, steek 16,5 cm.
Overbrengingsverhouding 2,03 : 1- hoogte
- wiekvorm
- Oud-Hollands
- wiekenkruis
-
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte Straathof 28 binnen 1986 1986 binnen aanw. 26,10 Straathof 29 buiten 1986 1986 buiten aanw. 26,10 Pot 1181 binnen 1880 1907 binnen 1986 25,80 Pot 1971 buiten 1903 1907 buiten 1986 25,90 - wiekverbeteringen
Deze molen heeft nooit een wiekverbetering ondergaan.
- bovenas
-
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte Penn & Comp, F.J. 108 1858 1907 aanw. 04,56 - wateras
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte De Prins van Oranje 800 1872 1907 aanw.
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- monument
- 20264
- inventarisnummer
- ZH174
eigendom
geschiedenis
- toestand
- werkend
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig in circuit
- bestemming
Vh. bemalen van de polder Binnentiendwegs als onderbemaling; thans buiten bedrijf
- molenmaker
- H.G. Pellikaan, Gorcum (1906)
- omwentelingen
- eigendomshistorie
De SIMAV is eigenaar sinds 1968
- geschiedenis
-
Deze molen was in gebruik voor het bemalen van het onderdeel Binnentiendweg van de polder Giessen Oude Benedenpolder in Giessendam en daarmee feitelijk een onderbemaling. Verder was deze molen tevens baak- of seinmolen voor het waterschap de Nederwaard.
Op 8 december 1906 brandde de oorspronkelijke wipmolen als gevolg van een schoorsteenbrand af. De uitgerukte brandweer belandde onderweg met de spuit in een greppel en kon geen hulp meer bieden.
Na de brand werd door het polderbestuur overwogen een ronde stenen molen te laten bouwen. Na een tip van de architect Roozendaal uit Noordeloos werd echter contact gezocht met het bestuur van de polder Groote Waard aldaar, omdat die polder wenste over te gaan op stoombemaling waardoor hun laatste molen, de Grote Molen, buiten bedrijf zou komen. Door het polderbestuur werd toen een bod van ƒ 2.000,-- op de molen uitgebracht, dat door de ingelanden van de polder Groote Waard werd aangenomen.
Het afbreken, overplaatsen en weer opbouwen van de molen in Giessendam werd uitgevoerd door molenmaker Pellikaan uit Gorinchem, die het karwei voor ƒ 5.200,-- had aangenomen. Afkomende onderdelen van de verbrande molen, zoals wateras, scheprad en roeden, werden voor ƒ 375,-- aan Pellikaan verkocht. De onderdelen van de in Noordeloos afgebroken molen werden op een dekschuit over de Giessen naar Giessendam vervoerd. Vanaf de plaats waar deze dekschuit af kon meren, werd een smalspoor aangelegd over een lengte van ongeveer 1100 meter. De onderdelen werden zo met behulp van een locomotiefje en een aantal wagons naar de plaats van bestemming gebracht.
Aldus bleef de molen in gebruik tot 1965, maar er was al iets aan vooraf gegaan: in 1963 was, vanwege het toen geplaatste elektrische vijzelgemaal, een kruipaal komen te vervallen. Dit belemmerde de molen nogal in het functioneren. (Pas in 1985 werd het gemaal een tiental meters verder naar het westen verplaatst zodat de onmisbare paal weer kon worden aangebracht).
Tussen 1965 en 1985 gebeurde hier weinig: de molen stond stil maar werd nog wel enigszins onderhouden. In maart 1974 werden onder andere de borstnaald en de baardplanken vernieuwd.
Ruim elf jaar later, in juni 1985, maakte men een begin gemaakt met een veel grotere restauratie. In hoofdzaak omvatte dit het vervangen van het wiekenkruis, de trap met hangbomen en staartbalk, twee daklijsten, een steenlijst, de busbalk, de penbalk, de wolfsbalk, de achterzomer, de vorstnaald, drie kapspanten, de achtervelgen van het bovenwiel en de schoepen van het scheprad. Daarnaast werden herstellingen verricht aan het rietdek op de ondertoren en aan het buitentoilet. Bovendien werden het aangebouwde klompenhok en de nabij staande schuur vernieuwd.
Het werk werd uitgevoerd door het molenmakersbedrijf vh. J. de Gelder b.v. te Arkel. Het uitvoerige herstel van krimpmuren en waterlopen werd uitgevoerd door aannemer J. de Bruin uit Streefkerk.
Op 11 september 1986 werd de molen door burgemeester B. van Wouwe van Hardinxveld-Giessendam in bedrijf gesteld door het lichten van de vang. De restauratie kostte ƒ 543.830,--.
In 2006 is de situatie met de (bijzonder geringe) onderbemaling met de opvoerhoogte van 0,20 meter opgeheven: de molen verloor als gevolg zijn functie en maalt sindsdien in circuit.
Op 5 oktober 2015, bijna 110 jaar na de fatale brand van de voorganger, brak bij deze molen brand uit in de typische schoorsteenconstructie van wipmolens in die streek, de zgn. rattenval. De molenaar kreeg de zaak enigszins onder controle, de gewaarschuwde brandweer deed de rest.
Het liep aldus goed af voor deze moeilijk bereikbare molen. De schade bleef beperkt tot het rookkanaal, de rattenval en vervuiling in het woonvertrek.
aanvullingen
- toelichting naam
Deze molen is vernoemd naar de polder die hij als onderbemaling kon bemalen.
foto's
- foto's
-
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | Wilt u specifiek iets kwijt over een roede, as of motor, klik dan daar op het rode envelopje ✉︎ behorende bij het betreffende object.
- foto's
- foto's insturen