Molen (Naamloos), Bergeijk

Bergeijk, Noord-Brabant
b

korte karakteristiek

naam
(Naamloos)
modeltype
Standerdmolen, grondzeiler
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

adres
Ekkerstraat 4
5571 LH Bergeijk
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
02508
oude dbnr.
B499
Meest recente aanpassing
| Streek
media-bestand
Molen 02508 (Naamloos) (Bergeijk)
Nancy Middelkoop (24-11-2020)

locatie

plaats
Bergeijk
gemeente
Bergeijk, Noord-Brabant
streek
De Kempen
kadastrale aanduiding
Gemeente Bergeijk, sectie D, nr. 5003
geo positie
X: 152353, Y: 369957
N: 51.31886, O: 5.34923
biotoopwaarde
2 (bedenkelijk)
landschappelijke waarde
De molen was oorspronkelijk mooi gelegen op een oude grafheuvel waar vijf wegen samenkomen, maar is tegenwoordig omringd door huizen, industriële bebouwing en ook beplantingen. Vanuit bepaalde hoeken domineert deze molen echter wél!

contact en bezoek

bezoek/postadres
Ekkerstraat 4
5571 LH Bergeijk
molenaar
Gerrit Jurgens
telefoon
040-204 2533 of 06-4126 8041
website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Zaterdag 10.00 - 16.00 uur en op afspraak

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van (Naamloos) via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Standerdmolen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
Kast bekleed met staande delen, naden afgedekt met tengels, lichtgrijs geverfd, wit afgebiesd. Borst gedekt met schaliën.
kap
Kap gedekt met schaliën.
inrichting

Eén koppel 17der (I) en één koppel 16der kunststenen (II); kammenluiwerk

versieringen

Zeer eenvoudige windvaan met mik.

Het interieur van de molen kent talloze inscripties.

plaats bediening
grondzeiler
plaats kruiwerk
middenkruier
kruiwerk
Zetelkruiwerk. Kruihaspel.
vlucht
25,50 m.
vang
Vlaamse vang; 4 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; binnenvangstok. Pal.
overbrenging

Bovenwiel (tandkrans trapzijde) 76 kammen
Steenschijfloop (I) 15 staven, steek 12,5 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 5,07

Bovenwiel (tandkrans borstzijde) 72 kammen
Steenschijfloop (II) 14 staven, steek 12,0 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 5,14

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Derckx ✉︎ 677 binnen 1991 1991 binnen aanw. 25,50
Fransen ✉︎ g.n. binnen 1905 1905? binnen 1990? 25,00
media-bestand
Roede 1946, Pot
Pot
✉︎ 1946 buiten 1903 buiten aanw. 25,50
wiekverbeteringen

Op deze molen is geen wiekverbetering toegepast.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
media-bestand
As g.n., Aerschot, van Herentals (B)
Aerschot, van Herentals (B)
✉︎ g.n. ? aanw. 05,20
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
circa
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

omwentelingen
eigendomshistorie

De gemeente Bergeijk is eigenaar sinds 1955.

geschiedenis

De molen is de voormalige banmolen van de Norbertijnenabdij te Postel (België). Dit wil zeggen dat omwonenden verplicht waren om hun meel op deze molen te laten malen, waardoor de abdij een vaste bron van inkomsten had. 'Postel' was rijk en machtig en bezat meerdere molens in de regio.

De oudste vermelding van een molen op deze plaats dateert uit 1330; de huidige molen stamt uit de 18e eeuw. Molenexpert Dick Zweers schatte, op grond van typisch 18e eeuwse kenmerken (en door verder deduceren en combineren), dat het bouwjaar rond 1758 moet liggen. 
Na blikseminslag in 1897 werd de molen hersteld (en in 1970 opnieuw bekleed).

Aan het einde van de 20ste eeuw raakte de molen in minder goede staat, werd de omgeving langzamerhand volgebouwd en nam ook de begroeiing sterk toe. Begin 2003 volgde stilzetting.

In april 2005 begon molenmaker Coppes met de dringend noodzakelijke restauratie. Om te beginnen werd de kast onderstut om de steenbalk te kunnen herstellen.
Vervolgens heeft men de molen deels in de staat van rond 1930 teruggebracht: zo werd het wachthuisje op de galerij gereconstrueerd en keerde de binnenvangstok terug. De niet al te fraaie schrootjesachtige bekleding van de borst bleef in eerste instantie gehandhaafd, maar is later alsnog vervangen door (veel fraaiere) schaliën. 
Niet te vermijden was, dat er hier en daar historische inscripties verdwenen. De steenbalk werd met epoxy hersteld; de steenkuip van de voormolen, die zeer slecht was, werd vernieuwd door een kopie van de kuip van de achtermolen.
Bij deze restauratie werd eveneens de ophekking geheel vernieuwd. Helaas kreeg het nog geheel oorspronkelijke gevlucht teveel schoot en een te grote bordopstand, waardoor het mooie lichte lopen van deze molen is veranderd in (voornamelijk) zeilslag.

Het interieur van deze molen bleef gaaf bewaard; zeer veel inscripties houden hier de geschiedenis levend.

 

aanvullingen

toelichting naam

Deze molen wordt in 1948 in een krantenknipsel (geciteerd in 'Molenwereld') "Hoop van Beter" genoemd. Die naam is kennelijk niet algemeen geweest of geworden, want de molen gaat al jaren door voor 'naamloos'.

trivia

Vlak voor de Tweede Wereldoorlog was molenaar Henk Andeweg (van de Simonia te Piershil)  nabij Bergeijk gemobiliseerd. Toen de molenaar van de standerdmolen ziek werd, zocht men een invaller en vond Andeweg. Toen kort daarna tijdens het kruien een schoor brak - en het kruien daardoor zwaarder ging - moest er iets gebeuren. In een naburig bos werd een spar neergehaald die vervolgens, compleet met schors, aan de molen werd gehangen. Het was niet fraai, maar het werkte!

foto's

foto's