- naam
- De Hoop
- modeltype
- Kantige molen, beltmolen
- functie
- korenmolen
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
- adres
-
Molenweg 6
8075 PA Elspeet - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 02471
- oude dbnr.
- B207
- Meest recente aanpassing
- | Streek
Molen De Hoop, Elspeet
Elspeet, Gelderland
b
locatie
- plaats
-
Elspeet
- gemeente
- Nunspeet, Gelderland
- streek
- Veluwe
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Nunspeet, sectie F, nr. 3489
- geo positie
-
X: 181754, Y: 478124N: 52.29046, O: 5.77934
- biotoopwaarde
- 4 (aanvaardbaar)
- landschappelijke waarde
- Op zich belangrijk maar de directe omgeving is hier en daar behoorlijk verbost.
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Molenweg 6
8075 PA Elspeet - molenaar
- Wim Witteveen / Martin Mulder / Rudi van der Beld
- telefoon
- 06-53810894
-
- website
- molendehoopelspeet.nl
- social media
- open voor publiek
- ja
- open op zaterdag
- ja
- open op zondag
- nee
- op afspraak
- nee
- openingstijden
Woensdag en zaterdag 10.00 - 14.00 uur.
- toegangsprijzen
- winkelinformatie
- meelverkoop
- ja
- museuminformatie
- gericht op scholen
- nee
- bijzonderheden
Onder het genot van een kopje koffie of thee kunt u een mooie powerpoint presentatie van de historie van de molen bekijken.
- fietsroute
- fietsroute in de buurt van De Hoop via fietsnetwerk.nl
constructie
- modeltype
- Kantige molen, beltmolen
- krachtbron
- wind
- kenmerken
- functie
- romp
- Grenen achtkant, gedekt met riet, op stenen voet.
- kap
- Gedekt met riet
- inrichting
Eén koppel 16der kunststenen; koekenbreker; mengketel; elektrisch luiwerk; één elektrisch aangedreven koppel kunststenen.
- versieringen
Aardige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd met diverse krullen, met tussen de voeghouten en steunder '1847' '1894' met daaronder 'DE HOOP'. Daar tussenin het wapen van Wateringen - de plaats van herkomst - met een zwarte zevenpuntige ster op een zilveren veld.
(foutief, want de ster op het echte wapen van Wateringen heeft acht punten!).
Eenvoudige achterbaard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd met diverse krullen.- plaats bediening
- beltmolen
- bediening kruiwerk
- buitenkruier
- plaats kruiwerk
- bovenkruier
- kruiwerk
- Engels; kruirad
- vlucht
- 22,50 m.
- vang
- Vlaamse blokvang; vangbalk met haak; vangstok
- overbrenging
Bovenwiel 75 kammen
Bovenbonkelaar 36 kammen
Spoorwiel 92 kammen
Steenschijfloop 40 staven
Overbrengingsverhouding 1 : 4,79- hoogte
- van de belt: 3,60 m.
- wiekvorm
- Systeem Fauël met automatische remkleppen op beide roeden
- wiekenkruis
-
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte onbekend ? binnen 2012 2012 binnen aanw. 22,50 onbekend ? buiten 2012 2012 buiten aanw. 22,50 Schuitema g.n. binnen 1962? 1962? binnen 2010 22,50 Verhaeghe ? .... - wiekverbeteringen
In 1962 kreeg deze molen op beide roeden het systeem Fauël (fokwieken) met automatische remkleppen. Daarvoor had de molen geen wiekverbetering gekend.
Bij de grote restauratie van 2010/'12 werden opnieuw fokwieken aangebracht. De remkleppen daarvan zijn via een zwichtring achter de askop te bedienen.- bovenas
-
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte Enthoven & Co, L.I. ? 1847 1894 aanw. 04,40
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- monument
- 30845
- inventarisnummer
- GL104
eigendom
- eigenaar
- G. Hazeleger en R. Evers
- eigendomsvorm
- Prive
geschiedenis
- toestand
- werkend
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
- molenmaker
- Wijnveen, Voorthuizen (1894)
- afkomstig van
- voorganger
- omwentelingen
- geschiedenis
-
Deze achtkante molen is opvolger van een op 17 maart 1893 afgebrande standerdmolen.
Over de herkomst van de huidige molen heeft lang onzekerheid bestaan: overduidelijk was dit een verplaatste molen, maar het verhaal dat het om een Zaanse molen ging was, gezien de constructie, uitgesloten!
Onderzoek door molenkenner J.S. Bakker bracht dé uitkomst: deze molen was oorspronkelijk poldermolen in Wateringen, namelijk ondermolen van de in 1847 gebouwde driegang van de Nieuw Wateringveldsche polder. De nog bestaande beltkorenmolen Maria-Antoinette te Deurne (NB), voormalige middenmolen van dezelfde gang, lijkt inwendig inderdaad sprekend op De Hoop...!
Die verwarring over de vermeende Zaanse herkomst heeft een oorzaak: de molen werd te Wateringen afgebroken en vervolgens aan Elspeet verkocht door de bekende (Oost-)Zaanse slopersfirma De Boer. Van veel meer bestaande en verdwenen Nederlandse molens is daarom ten onrechte beweerd dat het verplaatste Zaanse molens zouden zijn.
Daarmee is het verhaal over het bouwjaar in Elspeet nog niet af: dat moet haast wel 1894 zijn (vaak werd '1897' gemeld); ten eerste omdat archiefstukken van het waterschap te Wateringen daarop wijzen; ten tweede omdat het onlogisch is dat men in Elspeet het drie jaar zónder molen had kunnen stellen (en de molenaar zonder klanten...).
Vergeleken met de situatie te Wateringen is de huidige molen qua verhoudingen wel veranderd: het ondertafelement staat nu ter hoogte van de molenbelt; op de oude locatie stond dit bovenop stenen veldmuren. De vlucht in Elspeet is ook aanzienlijk korter dan destijds in Wateringen. Let wel, dit alles in schril contrast met het 'zusje' te Deurne: dat heeft veel duidelijker de Zuid-Hollandse proporties bewaard!
Hiermee is de geschiedenis van deze molen (en meteen van een andere molen) wat de redactie betreft helemaal verklaard.
De molen te Elspeet onderging in 1962 én in 1972 uitvoerige herstelbeurten, maar kwam na dat laatste jaar niet meer in bedrijf. Wél werd er nog gedraaid, maar dat werd geleidelijk minder. Omstreeks 1978 gebeurde dit voor het laatst.
De stilstand leidde onmiskenbaar tot verval: eind 2008 stond de molen er met vrijwel kale roeden en een grotendeels afgebroken staart troosteloos bij; ook was de omgeving inmiddels behoorlijk dichtgegroeid.
In het late najaar van 2009 werd besloten tot een algehele restauratie. Dit was een prima idee, maar vervolgens had men de pech, dat het bedrijf dat deze restauratie zou gaan uitvoeren, in financiële moeilijkheden kwam en failliet ging. Er moest een andere molenmaker worden gezocht.
Op 3 november 2010 werd, nadat eerst beide roeden waren gestreken, de kap verwijderd. Deze verkeerde niet eens in heel slechte staat en kon daarom naast de molen worden hersteld. Daarna werd de molenbelt aangepakt: deze was in het verleden deels afgegraven en vervangen door een stelling en plaatselijk ook door aanbouwen. Thans is er weer een complete belt rondom de molen aanwezig.
Eigenaren van deze molen:
J.J. Smink (1894 - 1919)
M. Smink (1919 - 1965)
J.J. Smink (1965 - 2006)
A. Beelen (2006 - 2023)
Mw. J. Beelen (2023 - 2024)
Gerwin Hazeleger en Reyer Evers (2024 - )
aanvullingen
- literatuur
J.S. Bakker, Wateringen (3) in het Westland, in de Peel, op de Veluwe, in: Molenwereld nr. 1, januari 2000, pp. 8 - 14.
foto's
- foto's
-
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | Wilt u specifiek iets kwijt over een roede, as of motor, klik dan daar op het rode envelopje ✉︎ behorende bij het betreffende object.
- foto's
- foto's insturen