De molen aan de Dwarsdijk bij de Kreekkade maalde de gemeenschappelijke boezem der Vier Polders af op de Maas. Hij werd eind oktober 1918 afgebroken.
Bron: archief Ten Bruggencate.
Dordrechtsche Courant 26 oktober 1867:
Het bestuur van het Waterschap van West-IJsselmonde doet te weten, dat het zal overgaan tot de openbare aanbesteding van een ronden, steenen wind-boven-watermolen, op bestek en plan, van af heden ter visie gelegd- in den Hollandschen Tuin te IJsselmonde.
Aanwijzing in loco : donderdag den. 7 november 1867, voormiddags 11 ure;
Inlevering der inschrijvings-biljetten; vrijdag den 8 november, voormiddags 11 ure, in den Hollandschen Tuin voornoemd en opening der biljetten: zaturdag den 9 november, ter zelfder ure en plaatse.
Verder, dat gedrukte exemplaren van het bestek, van stonden aan, ter secretarie van het Waterschap zullen verkrijgbaar zijn tegen ƒ 1.—, en dat alle verlangde inlichtingen kunnen verkregen worden bij den dijkgraaf van het Waterschap, de heer Krijn van der Vurm, alsmede bij den heer L. van den Hoonaard, fabrijk en landmeter te Abbenbroek. IJsselmonde, den 25 october 1867. De Voorzitter, K. van der Vurm.
Informatie van Jaap de Vries, 27 februari 2009.
De stenen watermolen werd gebouwd in 1867 voor de bemaling van polders in het Kreekgebied. De molen stond aan de Dwarsdijk bij de Kreekkade, tussen de Buitendijk en de Kerkedijk. Hij maalde het overtollige water uit de achterliggende polders via de Lange Boezem naar de Hooge Boezem waar hij afwaterde via de de Kreekse Sluis (bij de huidige Kreekse Haven, tegenover het eiland Van Brienenoord) over laag water op de Nieuwe Maas.
Het was een forse molen met een vlucht van 27 meter. Het wiekenkruis leverde voldoende vermogen voor een scheprad van 6,4 diameter en 69 cm breed. De schepradmolen was uitgevoerd met een ijzeren as en roeden.
In de tweede helft van de 19e eeuw bleek de windbemaling niet meer aan de verwachtingen te voldoen en werd in 1869 het bovengemaal 'Jos Kooyman' gebouwd direct aan de Dwarsdijk. Dit was het eerste stoomgemaal van het eiland IJsselmonde. In het gebouw bevond zich een machinekamer, een ketelhuis en aan de westzijde een scheprad met een diameter van 6,6 m. De in 1914 vernieuwde cilindervormige ketel met een staande stoomkast had een lengte van 6,22 m en een middellijn van 1,8 m. Onder het ketelhuis bevindt zich nog een gemetseld hulpsluisje met een halfcirkelvormig gewelf en een houten vloer met aan de buitenzijde een paar houten vloeddeuren met een slagdrempeldiepte van ca. 2m boven A.P.
Na de ingebruikname van het nieuwe elektrische gemaal in 1918 deed de molen nog enkele jaren als reserve-bemaling. De molenaar was de heer Hey, in 1922 werd de molen gesloopt.
Bron: onbekend.
NB De aangegeven locatie is een schatting naar de TMK van ca. 1850.
Deze foto wordt door IJsselmondenaren over het algemeen toegeschreven aan de locatie Dwarsdijk/Buitendijk (voorheen Groenendijk) ter hoogte van de Kreekboezem.
Gerard van Houdt, 14 jan. 2015.