Molen De Vooruitgang, Oeffelt

Oeffelt, Noord-Brabant
b

korte karakteristiek

naam
De Vooruitgang
modeltype
Ronde molen, beltmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
herbouwd
1987
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan op vrijwillige basis

adres
Molenstraat 4B
5441 AB Oeffelt
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
01966
oude dbnr.
B569
media-bestand
Molen 01966 De Vooruitgang (Oeffelt)

Ronald Bakker (11-05-2024) 
De molen met het in 2022 aangebrachte Fauël-wieksysteem.

locatie

plaats
Oeffelt
gemeente
Land van Cuijk, Noord-Brabant
streek
Land van Cuijk
kadastrale aanduiding
Gemeente Boxmeer, sectie Z, nr. 3375
geo positie
X: 192535, Y: 412250
N: 51.69776, O: 5.93014
biotoopwaarde
4 (aanvaardbaar)
landschappelijke waarde
Groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Molenstraat 4B
5441 AB Oeffelt
molenaar
John Houben / Sonja Middelink
telefoon
0485-320994
website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Zaterdag 9.00 - 12.00 uur en op afspraak

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Vooruitgang via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Ronde molen, beltmolen
krachtbron
wind
functie
romp
Ronde stenen molen, deels zwart geteerd
kap
Gedekt met dakleer
inrichting

Eén koppel 16der kunststenen; sleepluiwerk

versieringen

Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met de opschriften '1913' '1987' en daaronder 'De Vooruitgang' en in kleine letters daaronder 'THvB'.

plaats bediening
beltmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Engels. Kruilier.
vlucht
25,80 m.
vang
Vlaamse vang; 5 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangtrommel. Pal.
overbrenging

Bovenwiel 66 kammen
Bovenschijfloop 35 staven, steek 12 cm.
Spoorwiel 88 kammen
Steenschijfloop 27 staven
Overbrengingsverhouding 1 : 6,15

hoogte
van de belt: 5,50 m.
wiekvorm
Systeem Fauël op beide roeden
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
media-bestand
Roede 49, Beijk
Beijk
✉︎ 49 binnen 2022 2022 binnen aanw. 25,33
Beijk ✉︎ 50 buiten 2022 2022 buiten aanw. 25,33
Derckx ✉︎ 539 buiten 1987 1987 buiten 2021 25,80
Derckx ✉︎ 540 binnen 1987 1987 binnen 2021 25,80
Pot ✉︎ ? binnen ? 1913? binnen 1953 25,00c
Pot ✉︎ ? buiten ? 1913? buiten 1953 25,00c
Verhaeghe ✉︎ 134 1901 26,80
wiekverbeteringen

In 1946 kreeg deze molen, als allereerste in Nederland, het systeem Fauël (fokwieken) op de binnenroede. Kort daarna kreeg ook de buitenroede dit systeem. Al in 1953 kwam daaraan een einde, toen de molen werd onttakeld.
Bij de rehabilitatie van deze molen in 1987 is gekozen voor Oud-Hollandse ophekking.
Na het vervangen van de roeden in 2022 kreeg deze molen de fokken, zoveel mogelijk naar de oorspronkelijke opzet, terug.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Penn & Comp, F.J. ✉︎ 45 1853 1987 aanw.
De Prins van Oranje ✉︎ ? ? 1913? 1953 06,28
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan op vrijwillige basis

molenmaker
?? (1913) Fa. Coppes, Bergharen (1987)
omwentelingen
eigendomshistorie

De gemeente Land van Cuijk is eigenaar per 1-1-2022, daarvoor was dat de per die datum opgeheven gemeente Boxmeer.

geschiedenis

Begin 1913 stapte J. Manders, leerlooier van beroep, naar de gemeente Oeffelt met het verzoek, een windmolen aan de weg naar Cuijk te mogen bouwen. In de raadsvergadering van 19 maart 1913 werd positief beslist en zo werd datzelfde jaar nog een stenen beltmolen gebouwd; die kreeg de naam "De Vooruitgang".
Aangezien de meeste molens in het Land van Cuijk uit de 19de eeuw stammen, mag deze molen best jong genoemd worden. Het is wellicht één van de laatste molens in Nederland die nog voor commercieel gebruik nieuw werden gebouwd. Later in deze eeuw zien we alleen nog (her)bouw van molens uit cultureel oogpunt.

Oeffelt had anno 1913 al een molen: deze, in de volksmond "de molen van Gerrits" genoemd, stond nog geen 500 meter van De Vooruitgang en beide molens waren dan ook beeldbepalend voor het dorp.
Hieraan kwam in de laatste fase van de Tweede Wereldoorlog een wreed einde: dorpskerk en molens moesten het ontgelden door gevechten tussen terugtrekkende Duitse en geallieerde troepen. De molen van Gerrits werd niet meer hersteld en tenslotte in 1955 gesloopt.
De Vooruitgang werd wél hersteld van de oorlogsschade en kreeg bovendien in 1946 als eerste in Nederland het door ir. P.L. Fauël ontworpen fokwieksysteem, eerst op één roede, later ook op de tweede.

Lang duurde deze opleving echter niet: in 1953 werd de molen grotendeels onttakeld. As en roeden gingen naar Kampen, waar de net verplaatste korenmolen d'Olde Zwarver op 1 februari as en roeden had verspeeld bij de beruchte storm (die vooral in Zeeland dood en verderf had gezaaid).
Het bleef in Oeffelt niet bij onttakeling: in mei 1954 brandde de inmiddels als meelfabriek ingerichte molenromp volledig uit. Zo bleef enkele decennia een troosteloze stenen romp in het landschap staan.

In 1973 kwam vrijwillig molenaar Theo van Bergen met plannen tot herbouw van de molen. Eind zeventiger jaren kocht de gemeente Oeffelt de romp aan van de toenmalige eigenaar Maassen. Na een lange voorbereiding (zo stond dit molenrestant niet op de monumentenlijst) kon, na oprichting van de stichting De Oeffeltse Molen, in 1986 een begin gemaakt worden met de reconstructie. In 1987 werd een draaivaardige molen in gebruik genomen.
Enige jaren later was er voldoende geld om de molen met een koppel stenen ook maalvaardig te maken en sindsdien wordt er geregeld op vrijwillige basis gedraaid en soms ook gemalen.

Jammer - en eigenlijk onbegrijpelijk - is, dat hier in 1987 het fokwieksysteem niet meteen werd aangebracht. Maar nadat de molen eind 2019 stilgezet was vanwege de matige staat van beide roeden, besloot men de nieuwe roeden opnieuw van fokken te voorzien, en wel naar de originele tekeningen van na 1945!

Nadat de oude roeden waren gestreken heeft men een steiger rond de molenromp opgetrokken, om ook het metselwerk grondig na te kunnen kijken en ook is de hier en daar wat uitgezakte molenberg opgehoogd.
Op 30 mei 2022 zijn de nieuwe roeden gestoken en kort daarna was de molen weer maalvaardig.

 

aanvullingen

toelichting naam

Deze molen werd kort na de bouw in 1913 al "De Vooruitgang" genoemd. Tussen 1937 en 1954 was op de baard echter "Zaaierslust” te lezen.

foto's

foto's