Molen Sint Catharinamolen, Leunen

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1893

verdwenen

1944

door oorlogsgeweld

geschiedenis

Volgens de akte, opgemaakt op 19 mei 1893 door notaris Linssen te Venray, verkocht Hendrik Tacken, timmerman te Leunen, een perceelbouwland groot 18 are, gelegen aan de toenmalige Overbroekseweg, thans Veulenseweg, aan P.J. Koonings, molenaar en afkomstig uit het Brabantse Dommelen. De benodigde vergunning van de gemeente Venray werd al spoedig verkregen en de bouwvan een wind- graan- en oliemolen kon beginnen.

De molen werd in 1893 gebouwd door de Venrayse molenbouwer Jan Wijnhoven in opdracht van de molenaar Peter Johannes Koonings, afkomstig uit Lith (N.B.).

De werkdagen met inbegrip van de zaterdag waren lang en er werd voortvarend gewerkt. Op 20 april van dat jaar gaf het gemeentebestuur haar fiat aan de bouw en op 2 september maakte Koonings door middel van een advertentie in het weekblad "Peel en Maas" bekend, dat hij met zijn nieuwe molen, die drie koppel stenen had, met malen was begonnen. De bestellingen konden door hem aan huis of aan het station worden afgehaald en terugbezorgd. Hij vroeg daarvoor 1/20 deel als maalloon; 1/25 bedroeg het maalloon als de boeren naar de molen kwamen.

Om zijn klanten bij langdurige windstilte toch te kunnen bedienen liet hij in 1902 een kazemat in de molenberg bouwen als machinekamer voor een petroleummotor, de maalstoel werd onderin de molen geplaatst. Op het einde van de Eerste Wereldoorlog werd de motor omgebouwd tot zuiggasmotor.

Koonings verloor op 23 juli 1915 op 61-jarige leeftijd het leven door een ongeval in de molen. Een van zijn kinderen vond hem dood op de molenberg. Hij was uit een venster van de steenzolder gevallen. Johanna Maria Direks waarmee hij op 39-jarige leeftijd was getrouwd, bleef met acht minderjarige kinderen achter. Met de hulp van een familielid, een knecht en de kinderen, die na schooltijd hielpen, bleef de molen in bedrijf totdat haar zoon Petrus Gerardus de molen overnam. De twee koppel kunststenen en een koppel blauwe Duitse stenen voor het malen van boekweit en tarwe werden destijds door een scherper onderhouden.

Leunen werd op 19 oktober 1944 bevrijd. Het front liep echter vast. Duitse kanonnen begonnen daarop het dorp en de omgeving zo hevig te beschieten dat de Britse commandant besloot de bevolking te laten evacueren. Er ontstond een niemandsland met in het vrije veld het woonhuis en daarachter de windmolen. Toch duurde het nog tot begin november alvorens een Duitse eenheid er 's nachts in slaagde de molen op te blazen. Toen de familie Koonings tegen de jaarwisseling terugkeerde was er van de molen, die op de baard het opschrift Oost-West-Thuis-Best droeg, slechts een ruïne overgebleven.

Koonings bouwde zijn bedrijf zo snel mogelijk weer op. Aangezien een geschikte motor niet te koop was, schafte hij een trekker aan voor de aandrijving van de maalstoel. Hij bleef daarmee malen tot het pakhuis klaar was, waarin een elektrische hamermolen werd opgesteld.

nog waarneembaar