Molen Nooit Gedacht, Spijkenisse

Spijkenisse, Zuid-Holland
b

korte karakteristiek

naam
Nooit Gedacht
modeltype
Ronde molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
herbouwd
2010
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

adres
Noordeinde 97/99
3201 AK Spijkenisse
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
01913
oude dbnr.
B1113
Meest recente aanpassing
| Bouwjaar
media-bestand
Molen 01913 Nooit Gedacht (Spijkenisse)
Piet Glasbergen (18-5-2022)

locatie

plaats
Spijkenisse
gemeente
Nissewaard, Zuid-Holland
streek
Voorne-Putten
kadastrale aanduiding
Gemeente Spijkenisse, sectie E, nr. 5801
geo positie
X: 82187, Y: 429888
N: 51.85280, O: 4.33035
biotoopwaarde
4 (aanvaardbaar)
landschappelijke waarde
Groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Noordeinde 97/99
3201 AK Spijkenisse
molenaar
Jan van Kranenburg
telefoon
06-21853339
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Op afspraak; niet op zondag

toegangsprijzen
winkelinformatie

Meelproducten

meelverkoop
ja
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van Nooit Gedacht via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Ronde molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
romp
Ronde stenen molen
kap
Gedekt met icopal
inrichting

Drie koppel 17der kunststenen; vier regulateurs; kammenluiwerk; afschietwerk

versieringen

Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met het opschrift 'Nooit Gedacht'

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Engels; 39 ijzeren rollen. Kruirad.
vlucht
23,60 m.
vang
Vlaamse vang; 4 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangstok.
overbrenging

Bovenwiel 49 kammen
Bovenschijfloop 30 staven, steek 14,5 cm.
Spoorwiel 92 kammen
Steenschijflopen 24 staven, steek 9,0 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 6,26

hoogte
van de stelling: 12,0 m.
wiekvorm
Systeem van Bussel op beide roeden; buitenroede bovendien met neusremkleppen
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Derckx ✉︎ 92 buiten 1973 1973 buiten aanw. 23,60
Pot ✉︎ 709 binnen 1871c 1871c binnen aanw. 23,60
Pot ✉︎ 560 buiten 1870 1870? buiten 1972 23,60
wiekverbeteringen

Sinds 1943 heeft deze molen op beide roeden het systeem Van Bussel.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
media-bestand
As g.n., Waal & van Driest, De
Waal & van Driest, De
✉︎ g.n. 1845 aanw. 03,23
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

molenmaker
?? (1865) M. Herrewijnen, Spijkenisse (2010)
omwentelingen
geschiedenis

Deze molen moet in 1865 gebouwd zijn als opvolger van een bovenkruier uit 1860/61. Die laatste was echter alweer op 9 augustus 1864 afgebrand, dit als gevolg van een heetgelopen bolspil van de pelsteen. 
De herbouw na deze brand vlotte echter niet: de Rotterdamse Courant van 27 april 1865 meldt "dat den Raad van State, afdeling voor de geschillen van bestuur, heden onder anderen ingekomen de volgende Koninklijke besluiten [zijn], als van den 8 dezer, waarbij, met vernietiging van het besluit van Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland, alsnog aan J. Vermaes, korenmolenaar te Spijkenisse, vergund wordt, zijnen door brand vernielden molen op dezelfde plaats weder op te bouwen". Ofwel: Vermaas had bijna 8 maanden op een bouwvergunning voor een nieuwe molen moeten wachten! Aan te nemen is dat de herbouw daarna is begonnen en dat deze molen nog in 1865 in bedrijf zal zijn gekomen. 

In 1881 werd Leonardus van Roon eigenaar en later zijn zoons. In 1911 verkocht de familie Van Rhoon de molen aan een nieuw opgerichte coöperatie Ons Belang waarin plaatselijke boeren participeerden. Vanaf 1911 tot 1918 waren er diverse molenaars op de molen; in het laatste jaar kwam Jan van Kranenburg, afkomstig uit Moordrecht, in dienst van de coöperatie.

In 1943 werd de molen onder advies van Chris van Bussel grondig opgeknapt: Engels kruiwerk, nieuwe kapbedekking met icopal, nieuw halslager, nieuwe ijzeren lange spruit samengesteld uit twee U-binten en tenslotte werd de molen gestroomlijnd volgens het systeem Van Bussel (met ook nieuwe hekkens). Op 22 mei werd de molen plechtig geopend. Er was die dag nagenoeg geen wind, zodat het de tweede maal in zes weken(!) was dat de molen met volle zeilen moest malen. Ofwel: de stroomlijnwieken voldeden bijzonder goed. De windkracht bleef tot 1960 in gebruik.

In 1972/73 werd de molen opnieuw gerestaureerd en draaide sindsdien zo nu en dan. In de winter van 1999/2000 onderging de molen een nieuwe maalvaardige restauratie en kon op Molendag 2000 (13 mei) weer draaien. Vanaf dat moment werd ook weer af en toe gemalen.

Na 2000 werd duidelijk dat de omgeving van de Nooit Gedacht niet meer dezelfde zou blijven: op een steenworp afstand wilde de gemeente een theatergebouw neerzetten, met een (noodzakelijke) hoge toneeltoren. Om de molen hiervan niet de dupe te laten worden, werd het voorstel gedaan tot een forse verhoging. Na veel overleg (sommigen hadden grote bezwaren tegen een dergelijke ingreep aan een historische molen) werd hiertoe besloten: de molen zou worden verhoogd. Donderdag 16 april 2009 werden de roeden gestreken en de stelling verwijderd.

Thans is de molen niet langer een lage, maar juist een hóge stellingmolen. Onder de bestaande stenen romp, die in zijn geheel omhoog werd gevijzeld, zijn betonnen segmenten aangebracht en zo heeft men de molen verhoogd. Bij dezelfde gelegenheid werd ook het aantal rollen van het Engels kruiwerk van 25 naar 39 uitgebreid. De oude rails werd ook vervangen.

In 2012 werd de kap weer met icopal gedekt, net als dat tussen 1943 en 1973 het geval was.

 

aanvullingen

toelichting naam

De naam "Nooitgedacht" werd gegeven door de eerste Jan van Kranenburg, omdat hij "nooit gedacht" had een eigen molen te bezitten. Hij gaf deze naam bij het voltooien van de grote opknapbeurt van 1943.
Eerder was de naam "Ons Belang" in gebruik, hetgeen ongetwijfeld verwijst naar de coöperatie waarvan de molen een tijdlang deel uitmaakte.

literatuur

Dick Kenbeek, '"Dan liever de lucht in!" zei Van Speijk', in: Molenwereld 131 (2009) 454 - 462

foto's

foto's