Molen d'Oranjeboom, Nieuwe-Tonge

Nieuwe-Tonge, Zuid-Holland
b

korte karakteristiek

naam
d'Oranjeboom
modeltype
Ronde molen, grondzeiler
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

adres
Molendijk 91
3244 AM Nieuwe-Tonge
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
01896
oude dbnr.
B1064
Meest recente aanpassing
| Overig
media-bestand
Molen 01896 d'Oranjeboom (Nieuwe-Tonge)
Frank Moerland (2-5-2015)

locatie

plaats
Nieuwe-Tonge
gemeente
Goeree-Overflakkee, Zuid-Holland
streek
Goeree-Overflakkee
kadastrale aanduiding
Gemeente Nieuwe Tonge, sectie A, nr. 3195
geo positie
X: 70720, Y: 414948
N: 51.71693, O: 4.16758
biotoopwaarde
3 (matig)
landschappelijke waarde
Groot, door de ligging midden in de bebouwde kom domineert de molen behoorlijk het dorpsbeeld. Helaas werkt die omliggende bebouwing wel flink windbelemmerend: alleen vanuit westelijke richting is de windvang onbeperkt.

contact en bezoek

bezoek/postadres
Molendijk 91
3244 AM Nieuwe-Tonge
molenaar
Johan van Kaam
telefoon
06-52896099
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
nee
openingstijden

Zaterdag 10.00 - 17.00 uur

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
ja
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van d'Oranjeboom via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Ronde molen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
Ronde stenen molen
kap
Gedekt met dakleer
inrichting

Eén koppel 16der kunststenen; sleepluiwerk

versieringen

Eenvoudige baard, groen geverfd, wit afgebiesd met de opschriften 'd'Oranjeboom' en ' Anno 1768'.
(N.B. op de vroegere, in 1971 vervangen, baard stond: 'Anno 1768' en daaronder 'W.A. v. ALPHEN').

Bijzonder fraaie gevelsteen
(zie foto verderop in dit record).

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Rollenkruiwerk; 41 meest ijzeren rollen. Kruirad.
vlucht
22,10 m.
vang
Vlaamse vang; 4 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Pal.
overbrenging

Bovenwiel 76 kammen
Bovenschijfloop 34 staven, steek 10,5 cm.
Spoorwiel 77 kammen
Steenschijfloop 28 staven, steek 8,5 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 6,15

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Straathof ✉︎ 351 binnen 2021 2021 binnen aanw. 22,10
media-bestand
Roede 350, Straathof
Straathof
✉︎ 350 buiten 2021 2021 buiten aanw. 22,10
media-bestand
Roede 188, Bremer
Bremer
✉︎ 188 buiten 1971 1971/1984 buiten 2021 22,10
media-bestand
Roede 187, Bremer
Bremer
✉︎ 187 binnen 1971 1971/1984 binnen 2021 22,10
wiekverbeteringen

Op deze molen is nooit een wiekverbetering toegepast.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
media-bestand
As 507, Penn & Bauduin
Penn & Bauduin
✉︎ 507 1890 1890 aanw. 04,70
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

molenmaker
Jan Dekker (1768)
omwentelingen
eigendomshistorie

In 1965 werd de toenmalige gemeente Nieuwe-Tonge eigenaar. Deze ging op 1 januari 1966 op in de gemeente Middelharnis.
Sinds 1988 is de Molenstichting Goeree-Overflakkee eigenaar.

geschiedenis

De voorganger van de huidige molen is waarschijnlijk een standerdmolen geweest.

In 1890 kreeg de molen een ijzeren bovenas. Toenmalig eigenaar J.A. Brevet liet zijn naam meegieten. (In Retranchement, Zeeuws-Vlaanderen, liet A.A. Brevet ergens tussen 1873 en 1891 eveneens zijn naam op de bovenas vermelden. Familie? Het kan bijna niet anders!).
Tot ca. 1960 was deze molen in bedrijf. Willem van Alphen en diens zoon Pieter waren de laatste beroepsmolenaars hier.

In de jaren 1969-1971 volgde een ingrijpende restauratie, waarna de molen weer maalvaardig was. Evenwel maakte men bij deze grote herstelbeurt een merkwaardige fout: binnen- en buitenroede werden bij het steken verwisseld, zodat de roede met de grootste porring nu tamelijk onnut aan de buitenzijde zat! In 1984 heeft men, toen de kap op de grond moest worden nagekeken en daartoe de roeden tijdelijk werden verwijderd, dit goed gemaakt. 

Na een kleine herstelbeurt in 2008 was de molen weer maalvaardig en werd er inderdaad weer gemalen. 
In het late najaar van 2016 zette men de molen stil toen windpeluw, keer- en weerstijl moesten worden vervangen. Begin 2017 was dit werk gereed. 
In 2021 bleken de 50 jaar oude Bremer-roeden aan vervanging toe. Op 23 november dat jaar werden zij gestreken. Op 1 december stak molenmakerij Grinwis nieuwe roeden. 

Eigenaren/molenaars tot 1965:
Abraham Zoon
Jacob Zoon (.... - 1869)
Abraham Landheer, neef van Jacob Zoon (1869 - 1883)
Jannis Abraham Brevet (1884 - 1890)
Aren Landheer, broer van Abraham Landheer (1890 - 1910)
Cornelis Pape (1910 - ....)
Lieven Braber (.... - 1936)
D. Wittekoek, eigenaar, geen molenaar (1936 - ....)
Willem van Alphen
Pieter van Alphen

aanvullingen

toelichting naam

De naam van de molen staat vermeld op de stichtingssteen en is dus net zo oud als de molen zelf.

trivia

Lang geleden gaf op deze molen een drooggelopen lager problemen: tijdens het malen vloog de steenbus door de warmteontwikkeling in brand. Men bluste het brandje eenvoudig door een emmer water in het kropgat om te keren.....

foto's

foto's