Molen De Bommelaer, Den Bommel

Den Bommel, Zuid-Holland
b

korte karakteristiek

naam
De Bommelaer
modeltype
Ronde molen, grondzeiler
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Voorheen het malen van graan, thans buiten bedrijf. 

adres
Molendijk 33
3258 LM Den Bommel
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
01891
oude dbnr.
B960
Meest recente aanpassing
| Overig
media-bestand
Molen 01891 De Bommelaer (Den Bommel)
Frank Moerland (24-5-2022)

locatie

plaats
Den Bommel
gemeente
Goeree-Overflakkee, Zuid-Holland
streek
Goeree-Overflakkee
kadastrale aanduiding
Gemeente Den Bommel, sectie E, nr. 136
geo positie
X: 77925, Y: 414995
N: 51.71839, O: 4.27181
biotoopwaarde
3 (matig)
landschappelijke waarde
Groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Molendijk 33
3258 LM Den Bommel
molenaar
Marcel Pellegrom
telefoon
0187-612052 of 06-22296865
e-mail

website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Als de molen draait en op afspraak.

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Bommelaer via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Ronde molen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
Ronde stenen molen
kap
Gedekt met dakleer
inrichting

Eén koppel 16der kunststenen; kammenluiwerk

versieringen

Sierlijke baard, geel geverfd met groen houtsnijwerk, met op twee groene fonds in wit het opschrift 'Anno' '1735'. Middenop in sierlijke letters 'J v M'

Eenvoudige gevelsteen, blauw geverfd met witte letters, met het opschrift:
"Laurens Fritsert
en Iohanna Fritsert
stigter en stigteres
Pieter Radestyn heeft
Deneerste steen gelyt
Den 28 april anno 1735"

Daaronder een kleine steen, vermoedelijk recent geplaatst, in dezelfde kleurstelling als bovengenoemde steen, met het opschrift "De Bommelaer".

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Rollenkruiwerk; 36 houten rollen. Kruilier.
vlucht
21,30 m.
vang
Vlaamse vang; 5 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangtrommel (schijfvormig). Pal.
overbrenging

Bovenwiel 68 kammen
Bovenschijfloop 32 staven, steek 11,5 cm.
Spoorwiel 77 kammen
Steenschijfloop 26 staven, steek 9,5 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 6,06

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
media-bestand
Roede 291, Straathof
Straathof
✉︎ 291 buiten 2016 2017 buiten aanw. 21,40
media-bestand
Roede 994, Derckx
Derckx
✉︎ 994 binnen 2005 2005 binnen aanw. 21,30
Bremer ✉︎ 183 buiten 1970 1970 buiten 2016 21,30
Bremer ✉︎ 165 binnen 1969 1970 binnen 2005 21,30
Pot ✉︎ 2135 binnen 1909 1909? binnen 1969 21,17
Beversluis (?) ✉︎ g.n. buiten ? ? buiten 1969 21,20
wiekverbeteringen

Deze molen heeft nooit een wiekverbetering ondergaan.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
media-bestand
As 378, Penn & Bauduin
Penn & Bauduin
✉︎ 378 1877 1877? aanw. 04,36
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Voorheen het malen van graan, thans buiten bedrijf. 

omwentelingen
eigendomshistorie

In 1967 nam de (toenmalige) Stichting tot behoud van de Flakkeese Molens de molen over (en voorkwam daarmee waarschijnlijk de sloop).
Na overdracht in 1974 werd de gemeente Oostflakke eigenaar, sinds 1988 is de molen eigendom van de Molenstichting Goeree-Overflakkee.

geschiedenis

In de jaren 1620-30 moet ter plaatse al een houten korenmolen gebouwd zijn. In de huidige molen, die in 1735 werd neergezet, zijn nog diverse onderdelen hergebruikt. Deze ronde stenen grondzeiler was vervolgens ruim twee eeuwen in bedrijf.

Van 1824 tot 1951 was de familie Vermaas eigenaar. De laatste Vermaas, Jacob, verkocht de inmiddels vervallen molen aan A. Lokker; daarna waren er nog andere eigenaren maar de molen kwam niet meer in bedrijf.

Rond 1965 was de toestand zeer slecht en verleende men zelfs een sloopvergunning. In 1967 werd dit voorlopig afgewend toen de (toenmalige) Stichting tot behoud van de Flakkeese Molens de molen overnam. Deze bereidde daarna een restauratie voor. 

In 1969/1971 vond die grote restauratie plaats. Deze deed volstrekt recht aan de molen als maalwerktuig: er werd in eerste instantie alleen gedraaid maar spoedig ook weer gemalen. 
In 2005 volgde een flinke opknapbeurt, waarbij onder meer één van de roeden werd vervangen.

De omgeving van de molen gaf de laatste jaren in toenemende mate zorg, vooral door de groei van vele populieren. In december 2011 zijn er rond de molen ongeveer 35 daarvan gekapt en is er (na overleg) ook behoorlijk wat groen van particulieren weggehaald, waardoor de molen weer fraai in de wind en het zicht staat.

In de zomer van 2016 werd de buitenroede gestrekenen datzelfde jaar nog zette men de molen in de steigers vanwege groot herstel aan de romp. Nadat dat was voltooid, stak men op 4 september 2017 de nieuwe buitenroede. De feestelijke heringebruikname vond plaats op vrijdag 8 september, net voor de Open Monumentendag.

aanvullingen

toelichting naam

De naam 'De Bommelaer' is min of meer ontstaan na de grote restauratie van 1969/71. Voorheen had deze molen geen naam en dat was ook niet nodig, want het was (en is) de enige molen van Den Bommel.

literatuur

Jan Mulder: Verbetering biotoop molen van Den Bommel, in: Molenwereld 156 (2012), p. 74.

foto's

foto's