Molen Nieuwe Molen / Nooit Rust Mijn Lust, Fijnaart

Fijnaart, Noord-Brabant
v

korte karakteristiek

naam
Nieuwe Molen / Nooit Rust Mijn Lust
modeltype
Ronde molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
01866
oude dbnr.
V2059
Meest recente aanpassing
| Foto
media-bestand
Molen 01866 Nieuwe Molen / Nooit Rust Mijn Lust (Fijnaart)
Foto: H.A. Visser

locatie

plaats
Fijnaart
plaatsaanduiding
kruising Molenstraat/ Oude Appelaarsedijk, vh de Nieuwe Molensedijk
gemeente
Moerdijk, Noord-Brabant
plaats(en) voorheen
Nieuwemolen
streek
De Westhoek
kadastrale aanduiding 1811-1832
Fijnaart en Heijningen D (1) 11 Willem Huibertse Haris [?], molenaar
geo positie
X: 90240, Y: 406119
N: 51.64017, O: 4.45165

constructie

modeltype
Ronde molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
romp
ronde bovenkruier
versieringen

Wij weten van de heer S. Kannekens, die naast de molen woonde in het verleden, dat er een familieboek is van de fam. Verhagen, en ook een gedenksteen.

Op deze gedenksteen staan de letters en cijfers:

MCDL
1725


dus 1450 - 1725

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Pot ✉︎ ? binnen ? binnen 1957 ?
Pot ✉︎ ? buiten ? buiten 1957 ?
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
1766 verhoogd
verdwenen
1944 door oorlogsgeweld; 1957 onttakeld 1971 restant gesloopt
geschiedenis

Waarschijnlijk was dit de oudste stellingmolen van Noord-Brabant. Hij werd gebouwd als grondzeiler en werd in 1766 19 voet verhoogd tot stellingmolen van 51 voet hoog. Bij de verhoging veranderde de indeling van de molen geheel, zoals beschreven in ondergenoemd artikel.

De molen stond op de kruising van de dijken Oude Fijnaartpolder en de Juffrouwenpolder. In het begin van de 19e eeuw was de molen een 'Domeinmolen' met maalrecht. Blijkbaar werd dit heerlijk recht, hoewel het al was afgeschaft, in 1807 nog toegepast als het de domeinen ten goede kwam. Vele jaren was de molen eigendom van de fam. Verhagen.

De Standaard, 10 maart 1922
Te Fijnaart werd van den korenmolen „de Nieuwe Molen” de kap af geslagen. De schade beloopt, naar we vernemen, ƒ 3000.

Door oorlogshandelingen in 1944 en door een storm in 1950 liep de molen zware schade op. De molenaar ging toen over op elektrische drijfkracht. In 1957 vond de onttakeling plaats. De stelling en het gevlucht werden gebruikt voor het herstel van de molen 'De Korenaar' te Loosduinen. De reden waarom de romp werd afgebroken was dat het verkeer er hinder van zou hebben, maar dat liep zo'n vaart niet, de situatie is nog niets veranderd sinds die tijd. In 1971 vond de volledige sloop plaats.

Bron ondermeer: "De verhoging tot stellingmolen van de stenen molen in Fijnaart in 1766", artikel door Ton Meesters in Molinologie nr. 2, 1994.

nog waarneembaar

Drie molenstenen opgesteld op de plek van de molen, afkomstig uit de meelfabriek v/d gebr. Verhagen.

aanvullingen

trivia

De onderste foto toont de vervallen molen in 1961: een slanke romp met kap en bovenas.

Het gedicht van de Fijnaartse nieuwe molen genaamd:

Nooit rust mijn lust,
vond na 246 jaren van zijn bestaan zijn eeuwige rust
In het jaar 1725 werdt ik in opdracht van de markiezen van Bergen op Zoom als dwangmolen voor de inwoners van Fijnaart & Ruigenhil gebouwd
En na mijn afbraak in 1971 werdt ik slechts 246 jaren oud
"Nooit rust mijn lust" was mijn naam
In granen tot meel vermalen was ik zeer bekwaam
Ik was tijdens mijn volle bedrijvigheid altijd druk in de weer
Mijn machtige wieken doorkliefden het West Brabantse luchtruim & mijn maalwerktuigen maalden het koren keer op keer
Ondanks alle drukke bedrijvigheid werdt ik nooit van het werken moe.

Wim Smeulders, 30 maart 2008.
-----

In de jaren 1975 - 1977 werkte ik als leerling-molenmaker bij H. v/d Loo in Schiedam-Kethel. Destijds stond in een schuur van het molenmakersbedrijf een spoorwiel dat afkomstig zou zijn van een molen in Fijnaart. De molenmakers van V/d Loo hadden deze molen gesloopt en diverse onderdelen weer gebruikt bij restauraties. Maar het spoorwiel is er al die jaren ongebruikt blijven staan. Totdat in het begin van de jaren '90 de molenmakerswerf met loods en schuur gesloopt zou worden. Wijlen Jan Kies en ondergetekende hebben toen alles leeggehaald en opgeslagen. Het spoorwiel is toen terecht gekomen op molen De Zandweg in Rotterdam-Charlois, waar het nu staat opgesteld op de begane grond.
Leen Sprong, 5 maart 2013, molenaar Molen De Zandweg, Rotterdam-Charlois.