Molen De Wijhese Molen, Wijhe

Wijhe, Overijssel
b

korte karakteristiek

naam
De Wijhese Molen
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
herbouwd
1979
bedrijfsvaardigheid
In herstel (zie 'Geschiedenis')
bestemming

Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf. 

adres
Molenbelt 5
8131 BG Wijhe
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
01852
oude dbnr.
B822
Meest recente aanpassing
| Overig
media-bestand
Molen 01852 De Wijhese Molen (Wijhe)
Vincent Mepschen (16-4-2022)

locatie

plaats
Wijhe
gemeente
Olst-Wijhe, Overijssel
streek
IJsseldal
kadastrale aanduiding
Gemeente Wijhe, sectie F, nr. 5385
geo positie
X: 205972, Y: 488929
N: 52.38585, O: 6.13592
biotoopwaarde
4 (aanvaardbaar)
landschappelijke waarde
Groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Molenbelt 5
8131 BG Wijhe
molenaar
J. Arink / E. van der Leeuw
telefoon
0570-523247
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Zaterdag 9.00 - 12.00 uur (als de molen draait) en op afspraak

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Wijhese Molen via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Houten achtkant, gedekt met horizontale houten delen, op gemetselde stenen onderbouw
kap
Gedekt met riet
inrichting

Eén koppel 16der blauwe stenen; sleepluiwerk

versieringen

Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met de jaartallen '1703' '1979'

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Rollenkruiwerk; 42 ijzeren rollen; kruirad
vlucht
24,30 m.
vang
Vlaamse vang; 4 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Pal.
overbrenging

Bovenwiel 67 kammen
Bovenschijfloop 31 kammen, steek 11,5 cm.
Spoorwiel 89 kammen
Steenschijfloop 32 staven, steek 10,5 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 6,01

hoogte
van de stelling: 6,00 m.
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Vaags ✉︎ 582 binnen 2024 2024 binnen aanw. 24,30
Vaags ✉︎ 581 buiten 2024 2024 buiten aanw. 24,30
Brunia ✉︎ 95 buiten 1979 1979 buiten 2024 24,30
Brunia ✉︎ 94 binnen 1979 1979 binnen 2024 24,30
Verhaeghe ✉︎ ? ? ? binnen 1941 ?
wiekverbeteringen

Deze molen heeft nooit een wiekverbetering ondergaan.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Enthoven & Co, L.I. ✉︎ 578 1870 1979 aanw. 04,24
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
In herstel (zie 'Geschiedenis')
bestemming

Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf. 

omwentelingen
geschiedenis

De bouw van de huidige molen geschiedde in 1703 in opdracht van Coenraad Baron van Dedem. Waarschijnlijk is de voorganger een standerdmolen geweest.

Opmerkelijk: steeds werd verondersteld, dat het achtkant hier in 1703 niet nieuw was neergezet. Dit onder meer omdat de onderste bintlaag (die de steenzolder draagt) er duidelijk later ingezet is en dat de kuip sporen vertoont van keerschijven, iets wat alleen op oude Noord-Hollandse binnenkruiers voorkwam/komt. Ook is het hoogste gedeelte van het achtkant duidelijk al een keer versterkt. 
Toch is het allemaal niet juist: recent dendrochronologisch onderzoek toont aan dat het hout waarvan het achtkant is gemaakt, in 1702 en 1703 gekapt moet zijn, dus helemaal samenhangt met het bouwjaar van de molen! 
Conclusie moet zijn dat de huidige molen hier in 1703 nieuw is gebouwd.

In 1940/1941 werd de molen onttakeld tot een romp met kap (en bleef als zodanig in redelijke toestand bewaard). 

In 1979 werd mede door de inspanningen van de Stichting De Wijhese Molen de molen weer in oude glorie hersteld als maalvaardige molen. Met het enige koppel stenen dat de molen bij de rehabilitatie kreeg werd voorheen wel veevoer gemalen, thans doet men dat niet meer. 

In de zomer van 2022 zetten men de molen stil: de roeden bleken aan vervanging toe en men wilde met een molen midden in de bebouwde kom geen risico's nemen. 
De nieuwe roeden kwamen bijna twee jaar later: op 10 juni 2024 gingen de oude roeden eruit en stak men de nieuwe. 

Eigenaren van de molen waren:
Baron van Dedem (1703 - 1847)
fam. Strunk (1847 - 1916)
H. Schurink (1916 - 1939)
G.J. Mensink (1939 - 1977)
Stichting De Wijhese Molen (1977 - heden)

Niet alleen het staandewerk, ook het gaandewerk heeft een opmerkelijk historisch detail: de bovenas is afkomstig van de tijdens de Tweede Wereldoorlog op last van de Duitse bezetter gesloopte korenmolen "De Bazuin" te Harlingen. Eenmaal gedemonteerd (1944) en opgeslagen verdwenen de onderdelen in de laatste periode van de oorlog geleidelijkaan 'in de kachel': tenslotte waren eigenlijk alleen bovenas en maalstenen over. 
Het stenen gingen naar Holwerd; de as bleef in opslag en kreeg pas in 1979 zijn huidige bestemming, in Wijhe dus.

aanvullingen

unieke eigenschap

Het oudste nog bestaande achtkant van Overijssel.

foto's

foto's