Molen De Vlijt, Marle

Marle, Overijssel
b

korte karakteristiek

naam
De Vlijt
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

adres
Marledijk 17
8198 KP Marle
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
01829
oude dbnr.
B794
Meest recente aanpassing
| Algehele revisie gegevens
media-bestand
Molen 01829 De Vlijt (Marle)
Matthieu Hoogduin (2-4-2018)

locatie

plaats
Marle
gemeente
Olst-Wijhe, Overijssel
streek
IJsseldal
kadastrale aanduiding
Gemeente Wijhe, sectie K, nr. 86
geo positie
X: 205343, Y: 491326
N: 52.40745, O: 6.12704
biotoopwaarde
5 (goed)
landschappelijke waarde
Bijzonder groot, dominerende functie voor de wijde omgeving.

contact en bezoek

bezoek/postadres
Marledijk 17
8198 KP Marle
molenaar
Kees van Bunningen / Gerrit van der Hoef
telefoon
06-22052074
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Op afspraak

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Vlijt via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Houten achtkant, gedekt met riet, op achtkante houten onderbouw, gedekt met gepotdekselde planken.
kap
Gedekt met riet
inrichting

Eén koppel 17der en één koppel 16der kunststenen, twee regulateurs, sleepluiwerk, elektrisch luiwerk, koekenbreker, mengketel. Op de begane grond een koppel 15der blauwe maalstenen, aangedreven door een 22 pk Ruston HR dieselmotor (1935).

versieringen

Zeer eenvoudige baard, wit geschilderd, rood afgebiesd met kleine rode letters 'De Vlijt'; tussen de koppen van de voeghouten donkergroen.

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Neutenkruiwerk; kruilier
vlucht
23,60 m.
vang
Vlaamse vang; 6 vaste stukken. Vangbalk met duim; vangstok. Pal.
overbrenging

Bovenwiel 61 kammen
Bovenbonkelaar 28 kammen, steek 12,5 cm.
Spoorwiel 108 kammen
Steenschijflopen 34 staven, steek 8,0 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 6,92

hoogte
van de stelling: 8, 00 m.
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Derckx ✉︎ 867 buiten 1997 1997 buiten aanw. 23,60
Derckx ✉︎ 868 binnen 1997 1997 binnen aanw. 23,60
Pot ✉︎ 2700 binnen 1932 1959 binnen 1997 23,50
Verhaeghe ✉︎ ? ? 1941 binnen 1957 23,50c
Verhaeghe ✉︎ ? ? ? 1932 binnen 1941 23,50c
Pot (oud-medewerker van) ✉︎ g.n. buiten 1915 1915 buiten 1997 23,50
wiekverbeteringen

Op deze molen is nooit een wiekverbetering toegepast.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Koning ✉︎ 52 1901 1932 aanw. 04,78
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

molenmaker
Fa. ten Zijthoff, Deventer (1887).
omwentelingen
geschiedenis

De molen is te vinden aan de westelijke oever van de IJssel en staat daar sinds 1887. In dat jaar werd hij overgeplaatst vanuit Leeuwarden, waar hij als oliemolen 'De Jonge' stond en pas in 1871 was gebouwd. Toen die molen echter in 1887 van een stoommachine werd voorzien, was de windkracht en dus ook de molen niet meer nodig. Aldus verscheen aan de IJssel te Marle voor een afbraakprijs een vrijwel nieuwe molen.

Stichter en eerste eigenaar was Jan Hendrik Kelderman. Hij was molenaarsknecht in het nabijgeleden Wijhe geweest maar begon nu voor zichzelf. In 1921 nam zijn zoon Hermannus Cornelis het bedrijf over. Diens zoon Jan werd eigenaar in 1959 en hij maalde met de molen door tot 1969. Toen beëindigde hij zijn bedrijf omdat dit economisch niet meer rendabel was. 

Enige jaren later kwam de molen in andere handen en was er wat de molen betreft sprake van licht verval. Dit werd evenwel nooit ernstig en nadat de molen in 1990 in handen van de stichting "De Wijhese Molen" kwam, werd een flinke restauratie uitgevoerd. 

In 2007 stond De Vlijt vrijwel het gehele jaar stil: na de zware storm van 18 januari dat jaar (dezelfde storm waarbij een standerdmolen te Geffen omwaaide) werd een breuk in de bovenas vastgesteld. Die breuk was echter niet zodanig, dat de as onbruikbaar was geworden: in november volgde reparatie door middel van een groot manchet en het aanbrengen van zeer lange houten vulstukken. Op 23 november leverde de molenmaker de aldus herstelde bovenas op. 
De breuk leidde tevens tot de ontdekking van het fabrikaat: het bleek een Koning, gegoten in 1901 te Foxham. Deze as bevindt zich in deze molen vermoedelijk op zijn derde locatie. 

De molen draait zeer geregeld en er wordt ook gemalen. Naast het al vermelde gaandewerk bevindt zich op de begane grond een koppel maalstenen dat wordt aangedreven door de antieke en bedrijfsvaardige Ruston & Hornby dieselmotor.

Eigenaren van de molen:
J.H. Kelderman (1887 - 1921)
H.C. Kelderman (1921 - 1959)
J.H. Kelderman (1959 - 1971)
Fam. Eilander (1971 - 1981)
Fam. van Dijk (1981-1984)
Fam. de Badts (1984 - 1990)
Stichting De Wijhese Molen (1990 - heden)

aanvullingen

literatuur

Erik Tijman, Korenmolen De Vlijt te Marle (Wijhe), in: Molinologie 8 (1997), pp. 23 - 36.

foto's

foto's