- naam
- De Vrouw Venner
- modeltype
- Wipmolen, grondzeiler
- functie
- poldermolen
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Bemalen van de Vrouwe-Vennepolder, thans op vrijwillige basis
- adres
-
Leidseweg 3
2374 AN Oud Ade - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 01810
- oude dbnr.
- B1076
- Meest recente aanpassing
- | Geschiedenis
Molen De Vrouw Venner, Oud Ade
Oud Ade, Zuid-Holland
b
locatie
- plaats
-
Oud Ade
- gemeente
- Kaag en Braassem, Zuid-Holland
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Alkemade, sectie F, nr. 829
- geo positie
-
X: 98414, Y: 467276N: 52.19071, O: 4.55967
- biotoopwaarde
- 4 (aanvaardbaar)
- landschappelijke waarde
- Zeer groot; de molen vormt een fraai accent ten westen van Oud Ade
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Leidseweg 3
2374 AN Oud Ade - molenaar
- Hans Lippens
- telefoon
- 071-3315851
-
- website
- www.vrouwvennemolen.nl
- social media
- open voor publiek
- ja
- open op zaterdag
- nee
- open op zondag
- nee
- op afspraak
- ja
- openingstijden
- op afspraak
- toegangsprijzen
- winkelinformatie
- meelverkoop
- nee
- museuminformatie
- gericht op scholen
- nee
- bijzonderheden
- fietsroute
- fietsroute in de buurt van De Vrouw Venner via fietsnetwerk.nl
constructie
- modeltype
- Wipmolen, grondzeiler
- krachtbron
- wind
- functie
- romp
- Ondertoren gedekt met riet
- kap
- Bovenhuis rood geverfd, wit afgebiesd; kap gedekt met dakleer
- inrichting
Halfgesloten ijzeren scheprad buiten de molen
Woning in de molen (niet in gebruik).- plaats bediening
- grondzeiler
- plaats kruiwerk
- middenkruier
- kruiwerk
- Zetelkruiwerk; kruirad
- vlucht
- 21,50 / 21,60 m.
- vang
- Vlaamse vang; 4 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Kneppel; pal.
- overbrenging
Bovenwiel 59 kammen
Bovenschijfloop 38 staven, steek 12,5 cm.
Onderschijfloop 26 staven
Onderwiel 99 kammen
Overbrengingsverhouding 2,45 : 1.- hoogte
- wiekvorm
- Binnenroede systeem Fauël met steekborden; buitenroede Oud-Hollands
- wiekenkruis
-
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte Straathof 100 binnen 1995 1996 binnen aanw. 21,50 Straathof 101 buiten 1995 1996 buiten aanw. 21,60 Pot 2761 binnen 1937 1937? binnen 1996 21,50 Pot 2545 buiten 1924 1924 buiten 1996 21,50 Pot 2138 binnen 1909 1909 binnen 1937? 21,50 - wiekverbeteringen
Vanaf 1951 was deze molen uitgerust met de omstreden imitatie-fokken, ontwikkeld door molenmaker Dekker (soms foutief wel 'Half-verdekkerd' genoemd).
Bij de restauratie van 1963 werden de imitatie-fokken vervangen door echte. Vanaf ca. 1977 was de molen echter weer geheel Oud-Hollands opgehekt.
Sinds de restauratie van 1997/98 heeft de molen op één roede fokken en op de andere Oud-Hollands.- bovenas
-
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte De Prins van Oranje 907 1874 1874? aanw. 04,72 - wateras
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte onbekend ? ? aanw.
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- monument
- 7135
- inventarisnummer
- ZH026
eigendom
- eigenaar
- Rijnlandse Molenstichting
- eigendomsvorm
- Stichting
geschiedenis
- toestand
- werkend
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Bemalen van de Vrouwe-Vennepolder, thans op vrijwillige basis
- molenmaker
- Gerrit van Heteren, Hoogmade / Gerrit van Geer, Woubrugge (1835)
- voorganger
- omwentelingen
- eigendomshistorie
In 1961 kocht de Rijnlandse Molenstichting deze molen aan van de Vrouwe-Vennepolder.
- geschiedenis
-
Op 26 juni 1632 verleenden dijkgraaf en hoogheemraden van Rijnland aan de ingelanden van in totaal vier kleine poldertjes, alle gelegen in de parochie Warmond, vergunning om van vier polders één polder te maken en een nieuwe molen te plaatsen. Dat is de molen geworden die sindsdien op deze plaats, even ten westen van Oud Ade, staat.
Al eerder, anno 1570, waren daar bepaalde stukken land ingepolderd en onder bemaling gebracht, steeds door kleine molentjes, ongetwijfeld wipmolens. De Vrouwen Ven (of Vrouweven) lag ten oosten van het Vennemeer en was vanouds bezit van het vrouwenklooster Rijnsburg, vandaar de naam.
De in 1632 gebouwde wipmolen moest in 1835 grotendeels worden vernieuwd, sterker nog: aan te nemen is dat van de huidige molen vrijwel niets ouder is dan 1835.
Bij die bouw in 1835 werden in het bovenhuis de onderste weegbanden 'trekkend' in plaats van 'stekend' aangebracht, zodat deze geen goede functie hebben. Minstens zo opvallend zijn de zeer vlak staande veldkruisen tussen burriebalken en daklijsten: deze lijken door de wijze van plaatsen nauwelijks te kunnen dragen. Opmerkelijk in het bovenhuis is ook de staander waarin de vangbalk scharniert: een fragment uit een oude houten roede.
Tot 1954 werd de Vrouwe-Vennepolder uitsluitend op windkracht bemalen. In dat jaar brak op een dag de koningspil, waarna een elektrisch noodgemaal werd geplaatst. Dit betekende het voorlopige einde van de windbemaling.
In 1961 kwam de inmiddels al behoorlijk vervallen molen in bezit van de Rijnlandse Molenstichting. In 1963 vond een algehele restauratie plaats, waarna de molen weer regelmatig in bedrijf was.
Als er één zaak met deze molen verweven is, dan is het wel het door de tijd en bemaling dalende polderpeil. Diverse malen heeft men bij deze molen moeten ingrijpen en soms op drastische wijze.
Reeds in 1920 werd het onderwiel voorzien van een extra velg. Ook moet de wielbak toen zijn verdiept en het onderschijf naar beneden verplaatst. Dit alles om het scheprad dieper in het water te laten steken en de overbrenging te vertragen en zo te voorkomen dat de molen het water voornamelijk 'over de kop' zou malen. Nog altijd is duidelijk te zien dat alles vroeger hoger heeft gezeten.
Na de restauratie van 1963 heeft de molen veel gemalen, al werd dat vanwege de al genoemde polderpeilverlagingen steeds moeilijker. In de loop van de jaren '80 ging de onderhoudstoestand sterk achteruit en was er enige tijd zelfs sprake van duidelijk verval.
In eerste instantie werd in 1996 veel constructieherstel verricht aan het bovenhuis. Zo werd het gehele trapbint vernieuwd. Maar direct daarna volgden grote waterstaatkundige maatregelen, zodat bemaling van het verlaagde polderpeil mogelijk kon blijven. Het scheprad werd niet alleen verlaagd (de wateras ging maar liefst 72 cm. naar beneden!) maar ook het afschot sterk vergroot, zodat het water niet direct over de kop kon gaan. De schepradkast werd bij die gelegenheid gewijzigd van gesloten in halfgesloten, iets wat hier verantwoord was, omdat de molen lang geleden eveneens een halfgesloten schepradkast had.
Sindsdien is de molen weer geheel maalvaardig en regelmatig in bedrijf.
Eind 2023 heeft men de molen stilgezet, de fokken verwijderd en de windborden uitgenomen: het bovenwiel moest, vooral vanwege een breuk in een van de kruisarmen, flink worden hersteld. Nadat dit werk gedaan was begon Verbij met het aanbrengen van nieuwe fokken.
Molenaars op deze molen:
Pieter van Egmond (rond 1817)
Jan Borst (rond 1841)
Gerard van der Voort (? - 1906)
Theodorus "Dirk" Vermey (1909 - 1950)
Bram van Seggelen (1950 - 1980)
aanvullingen
- toelichting naam
Deze molen wordt vernoemd naar de polder die hij kan bemalen. Eigenlijk moet gesproken worden van "De Vrouwe-Vennemolen" maar in de praktijk is de naam "Vrouw Venner" ontstaan.
- literatuur
Andries Veloo, 'Hans Lippens en de Vrouw Vennemolen', in: Molenwereld 173 (2013), 311 - 314.
Molenwereld 10 (1998), pp. 203-211.
foto's
- foto's
-
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | Wilt u specifiek iets kwijt over een roede, as of motor, klik dan daar op het rode envelopje ✉︎ behorende bij het betreffende object.
- foto's
- foto's insturen