Molen Polder Waterland, Kadoeler molen 1, Amsterdam-Noord

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1862

verdwenen

1881

afgebroken

geschiedenis

Het Hoogheemraadschap Waterland besteedde in 1862 twee molens bij Kadoelen aan als aanvulling op de reeds bestaande 16. De provincie betaalde hieraan niet mee, maar het rijk verleende een subsidie tot 2/3 van het totaalbedrag maar hoogstens ƒ 50.000. Volgens de Staatscourant van 1861, vel 123, blad 445, vloeide dit voort uit "eene verpligting door het Rijk op zich genomen, bij eene overeenkomst met Waterland gesloten, tijdens de daarstelling van het Noord-Hollandsch Kanaal", vanwege de instroom van brak schut- en lekwater via de Willemssluizen. Reeds in 1842 had het rijk ƒ 32.000 meebetaald voor het ombouwen van de Waterlandse molens van scheprad- naar vijzelmolens.

Reden om voor molens te kiezen en niet voor een stoomgemaal, was dat de eerste jaarlijks ƒ 1200 aan bedrijfskosten zouden vergen en de laatste ƒ 6300.

De molens stonden aan het einde van de Nieuwe Gouw, en maalden door een kolksluis uit op het IJ. Nog voor 1 januari 1863 waren de molens gereed en in gemaal gebracht. "Eindelijk komen alle deskundigen die deze werken van nabij hebben gezien in hun oordeel overeen: dat de beide molens uitmuntend zijn ingerigt en gemaakt, en tevens dat ze uitnemend aan de verwachtingen beantwoorden, zoodat ook de westelijke molen, al staat die niet aan ruim water, maar even als alle overige Waterlandsche molens aan eene sloot, niet minder water uitwerpt dan de oostelijke molen."

In 1875 werden de molens aangevuld met een stoomgemaal.

Het Nieuws van den Dag, Kleine Courant, 15 sept. 1881:
"Te Koop:
De Bovenbouw van 3 stuks Watermolens, waarvan 2 gebouwd in het jaar 1862 en een in 1858, allen voorzien van IJzeren Assen en Houten Roeden hetzij geheel of bij gedeelten. 2 Stuks staande aan de Kadoelerkolk nabij Buiksloot en een aan de Rijperkolk gemeete Ransdorp. Te bevragen bij C. BLANKEVOORT of P. KARNEMELK, te Monnikendam."

Purmerender Courant, 25 jan. 1882:
"M.C. Merens, Notaris te Monnickendam, zal op Donderdag 2 Februari 1882, des morgens ten 10 uur, te Kadoelen, gem. Buiksloot, publiek verkoopen, om contant geld: Eene aanzienlijke AFBRAAK, afkomstig van de in het jaar 1862, nieuw gebouwde Watermolens te Kadoelen, bestaande uit: Ijzeren molenassen, roeden, staande spillen met kroonen, eiken onder- en boven-taflementen, vijzelwielen met bonkelaars, rolvloeren, rolringen, Euveringen, bovenwielen met schijfloopen, enz., enz., alles breeder bij biljetten omschreven."

Bronnen:
- Algemeen Weekblad 22 juli 1863.
- "De zeeweringen en waterschappen van Noordholland", Mr. G. de Vries Azn., 1864.
- Purmerender Courant 3 dec. 1873.
- Jaarboek Amstelodanum 1978, H. van der Kaay.

Zie ook Poelmolen 1, Tenbruggencatenummer 01798 f.