Molen De Korenmolen, Laren

Laren, Noord-Holland
b

korte karakteristiek

naam
De Korenmolen
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf. 

adres
Molenweg 2b
1251 LT Laren
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
01791 bis
oude dbnr.
B679
Meest recente aanpassing
| Eigenaar
media-bestand
Molen 01791 bis De Korenmolen (Laren)
Piet Glasbergen (5-1-2019)

locatie

plaats
Laren
gemeente
Laren, Noord-Holland
streek
Het Gooi
kadastrale aanduiding
Gemeente Laren, sectie G, nr. 1904
geo positie
X: 143688, Y: 474008
N: 52.25400, O: 5.22154
biotoopwaarde
1 (slecht)
landschappelijke waarde
Gering door omringende bebouwing en beplantingen. Bewegingsbelemmering: aan één kant van de molen zijn hekjes en heggen tot tegen de molen aangebracht waar de roeden duidelijk niet overheen kunnen.

contact en bezoek

bezoek/postadres
Molenweg 2b
1251 LT Laren
molenaar
Hans Calis / Sylvana Calis
telefoon
035-5383891
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Op afspraak

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Korenmolen via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
Grenen achtkant, gedekt met riet, op lage voet. De onderste ca. 2 meter gedekt met geverfde gepotdekselde planken.
kap
Gedekt met riet
inrichting

Eén koppel 16der kunststenen; sleepluiwerk (op windkracht); op de begane grond een koppel 17der kunststenen, borstelmachine, hamermolen, jakobsladder en boven in de molen een tweede luiwerk, alles op elektrische kracht.

versieringen

Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, zonder opschrift.

In het bovenwiel is op sierlijke wijze het jaartal '1745' uitgehakt.

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
binnenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Engels; 38 ijzeren rollen. Binnenkruirad.
vlucht
24,60 m.
vang
Vlaamse vang; 5 vaste stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Pal.
overbrenging

Bovenwiel 61 kammen
Bovenschijfloop 28 staven, steek 14,0 cm.
Spoorwiel 87 kammen
Steenschijfloop 28 staven, steek 11 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 6,77

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Buurma ✉︎ 297 Binnen 1994 1994 binnen aanw. 24,60
Buurma ✉︎ 296 Buiten 1994 1994 buiten aanw. 24,60
Burger ✉︎ g.n. binnen 1962 1962 binnen 1988 24,60
Fransen ✉︎ g.n. buiten 1927 1927? buiten 1988 24,50
Fransen ✉︎ g.n. binnen 1927 1927? binnen 1962 24,50
wiekverbeteringen

Deze molen heeft nooit een wiekverbetering ondergaan.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
media-bestand
As 61, Gieterij Hardinxveld
Gieterij Hardinxveld
✉︎ 61 1994 1994 aanw.
De Prins van Oranje ✉︎ 565 1868 1911 1992

eigendom

eigenaar
Mathijs Burgman / Daniëlle Middelbrink
eigendomsvorm
Prive
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf. 

omwentelingen
eigendomshistorie

In 2024 werd het echtpaar Mathijs Burgman - Daniëlle Middelbrink eigenaar. Dit nadat de familie Calis molen en bedrijf te koop hadden gezet. 

geschiedenis

Tot voor kort was het bouwjaar van deze molen niet bekend. In vergelijking met de omliggende dorpen moet dat jaar vrij laat zijn geweest wat ongetwijfeld verband hield met de geringe omvang van het dorp Laren: daar was voor een dergelijk bedrijf nauwelijks emplooi. Aangenomen moet worden dat de inwoners van Laren lang hun graan hebben laten malen op de molen van het naburige Blaricum, waarmee het één gerecht vormde. In het begin van de 18de eeuw was er te Laren al wel een grutmolen, waarschijnlijk een rosmolen.

Inmiddels is meer bekend: Dirk Willemsz. Dros, schout, Pieter IJserman en Evert Jansz Backer, schepenen van het dorp Laren, verleenden het "regt van de wint, nodig tot een koornmolen bij haar gebout in desen dorpe Laaren op een Jaarlijkse erffpacht van ses guldens volgens de erffpachtsbrieff van dato den 31 Meij 1724". Op 31 mei 1724 werd dus officieel toestemming gegeven om op windkracht te malen; op 24 juni werd er voor het eerst op windkracht gemalen. Ook wordt de molen enige jaren later, 1733, in het verpondingskohier aangeslagen voor 120 carolisguldens.

De overlevering dat de huidige molen in 1773 gebouwd zou zijn en afkomstig uit Naarden, waar hij als watermolen gefungeerd zou hebben, is hiermee in ieder geval zo'n 50 jaar vervroegd. Wel lijkt het nog steeds aannemelijk dat de molen hier niet nieuw gebouwd is, maar dat gebruik is gemaakt van onderdelen van een gesloopte molen.

De windmolen is tot omstreeks 1920 in bedrijf geweest. Al eerder was naast de molen in een apart gebouwtje een zuiggasmotor geplaatst, die als hulpkracht diende en een koppel stenen aandreef dat beneden in de molen was geplaatst. In de Eerste Wereldoorlog is de zuiggasmotor door een elektromotor vervangen. Als gevolg van de buitenbedrijfstelling raakte de molen na 1920 snel in een haveloze staat. Ook was één van de houten roeden gebroken.
Een door de inwoners van Laren gesteunde actie om de molen te behouden, maakte het mogelijk dat hij in 1926 werd gerestaureerd. De houten roeden werden bij die gelegenheid vervangen door nieuwe Fransen-roeden. Deze klus werd uitgevoerd door Wijnveen uit Voorthuizen.

In 1939 en 1962 volgden nieuwe herstelbeurten. In 1988 werd het in slechte staat verkerende gevlucht verwijderd. In 1996 werd de molen zeer grondig gerestaureerd en ook weer maalvaardig gemaakt.
Grootste probleem bij deze molen is, eigenlijk al zo'n 100 jaar, de omgeving: aan alle zijden zijn huizen en beplantingen aanwezig die het functioneren van deze molen in ernstige mate hinderen.

Constructie
Het grenen achtkant staat op penanten en veldmuurtjes. In het boventafelement met blokkeelconstructie zijn kruikrammen aanwezig waaraan is te zien dat ze pas later zijn aangebracht. De molen moet dus als buitenkruier zijn gebouwd.
Opmerkelijk is, dat de middelste van de drie bintlagen van eerder gebruikt hout is gemaakt, maar wel volgens alle regelen der kunst en met de hiervoor gebruikelijke houtverbindingen. Mogelijk is hij later, bij de (her)bouw in Laren, aangebracht. Enkele korbelen zijn, gezien de hekkengaten, gemaakt uit delen van houten roeden.
Oorspronkelijk was de molen uitgerust met twee koppel maalstenen; één is nog compleet, van het ander resteert niet veel meer dan de pasbalk.
Op de begane grond staan een elektrisch aangedreven koppel stenen en verschillende maalderijmachines opgesteld, waarmee enkele soorten veevoeders geproduceerd werden. 

bronnen

Onderzoek door Richard Keijzer in het Streekarchief Gooi- en Vechtstreek (Hilversum), deelarchief SAGV155: Gerecht Laren en Blaricum. 

aanvullingen

toelichting naam

De molen heeft nooit een naam gehad, de aanduiding 'De Korenmolen' is bij de restauratie van 1996 geïntroduceerd.

unieke eigenschap

Dit is, tezamen met 'De Hoop' te Wieringerwaard, voorbeeld van de zeer zeldzame combinatie van binnenkruier en korenmolen.

literatuur

Willem Roose, "Op bezoek bij molenaar Calis in Laren", in: De Nieuwe Molenwereld 12 (2023), pp. 17 - 24

foto's

foto's