Bemalen van de Boterhuispolder, thans op vrijwillige basis
Op afspraak
IJzeren scheprad in de molen, Ø 5,90 m.; breed 0,45 m.
Kleine woning in de molen (niet in gebruik)
Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met in grote cijfers het jaartal '1744'.
Daarboven op de windpeluw: 'BOOTERHUIS'.
(N.B. Jarenlang stond het woord 'Booterhuis' op de windpeluw, rond 2000 niet meer en sinds 2021, na vervanging van de windpeluw, opnieuw).
Bovenwiel 67 kammen
Bovenschijfloop 38 staven, steek 12,5 cm.
Onderschijfloop 27 staven
Onderwiel 80 kammen, steek 14,5 cm.
Overbrengingsverhouding 1,69 : 1
| fabrikant | roenummer | positie bouw | fabricagejaar | jaar gestoken | positie | jaar verdwenen | lengte | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Straathof | ✉︎ | 116 | buiten | 1996 | 1996 | buiten | aanw. | 26,70 |
| Straathof | ✉︎ | 117 | binnen | 1996 | 1996 | binnen | aanw. | 26,60 |
| Pot | ✉︎ | 853 | buiten | 1874 | 1874 | buiten | 1996 | 26,72 |
| Pot | ✉︎ | 815 | binnen | 1873 | 1873 | binnen | 1996 | 26,60 |
Deze molen heeft nooit een wiekverbetering ondergaan.
| fabrikant | asnummer | fabricagejaar | jaar gestoken | jaar verdwenen | lengte | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Schretlen & Co, D.A. | ✉︎ | 136 | 1865 | 1865 | aanw. | 04,85 |
| fabrikant | asnummer | fabricagejaar | jaar gestoken | jaar verdwenen | lengte | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Schretlen & Co, D.A. | ✉︎ | 195 | 1877 | 1877? | aanw. |
Bemalen van de Boterhuispolder, thans op vrijwillige basis
Op 25 januari 1963 kocht de Rijnlandse Molenstichting deze molen van de Boterhuispolder. Vanaf de bouw in 1744 was deze polder de eigenaar geweest (ook van de voorganger, een wipmolen).
In 1634 verenigden 11 kleine poldertjes zich tot één polder. Vervolgens werden alle elf molentjes vervangen door één nieuwe, die een plaats kreeg waar vanouds 'het Butterhuys' had gestaan.
In 1744 werd deze wipmolen vervangen door een direct ten zuiden daarvan gebouwde stenen molen. De oude molen werd vervolgens voor sloop verkocht.
In 1865 werd een gietijzeren bovenas besteld. Op 29 juli werd deze opgescheept; molenmaker Melman streek op 26 augustus de houten roeden, verwijderde daarna de houten bovenas en stak op 2 september de nieuwe ijzeren as. Vervolgens werden de houten roeden weer gestoken. IJzeren roeden kreeg de molen in 1873 en 1874.
In 1958 besloten ingelanden een elektrische bemalingsinstallatie te plaatsen aan de noordoostzijde van de polder, op het terrein van de boerderij 'Zeldenrust'. Deze bemalingsinstallatie werd op 12 januari 1960 officieel in gebruik gesteld. Enige jaren later volgde verkoop aan de Rijnlandse Molenstichting.
In de jaren daarna volgden opvallend veel grote restauraties: 1963/64, 1970 en 1996. Evengoed bleef dit een molen die veel extra aandacht nodig had. Begin 2000 werden omvangrijke werkzaamheden gestart om de molen te kunnen behouden: door het verlaagde polderpeil waren de funderingspalen onder de molenromp dusdanig slecht dat de stabiliteit van de molen gevaar liep; uiteraard was ook het waterverzet onvoldoende geworden. In 2002 werd dit gevolgd door groot herstel aan de stenen romp.
In deze vrij grote molen zit een opvallend kleine woonruimte; naast de molen staat sinds 1929 een molenaarswoning.
Deze molen is vernoemd naar de polder die hij kan bemalen. De voorganger van de huidige molen werd gebouwd op de plaats waar het "Butterhuys" had gestaan.
F. Grims, Ontstaan en geschiedenis van de poldermolens in Leiderdorp (Leiderdorp 2009),
pp. 83 - 96.
Andries Veloo, 'Jan Hoogenboom en de Boterhuismolen', in: Molenwereld 184 (2014) 309 - 312.
