Molen Concordia, Ede

Ede, Gelderland
b

korte karakteristiek

naam
Concordia
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
herbouwd
2008
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

adres
Accesweg 2
6712 CZ Ede
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
01787 bis
oude dbnr.
B1302
Meest recente aanpassing
| Adres
media-bestand
Molen 01787 bis Concordia (Ede)
Marcel van Nies (20-10-2018)

locatie

plaats
Ede
gemeente
Ede, Gelderland
streek
Gelderse Vallei
kadastrale aanduiding
Gemeente Ede, sectie K, nr. 16657
geo positie
X: 174113, Y: 450991
N: 52.04691, O: 5.66582
biotoopwaarde
5 (goed)
landschappelijke waarde

contact en bezoek

bezoek/postadres
Accesweg 2
6712 CZ Ede
molenaar
Willem ten Brink / Sjoerd van Bruksvoort
telefoon
06 42949616 of 06 29913889
website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden
maandag 9.30 - 16.00 uur, zaterdag 10.00 - 16.00 uur en op afspraak
toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van Concordia via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Grenen achtkant, gedekt met riet, op gemetselde stenen onderbouw
kap
Gedekt met riet
inrichting

Eén koppel 17der blauwe en één koppel 17der kunststenen; kammenluiwerk

versieringen

Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met het opschrift:
anno 2008 CONCORDIA

Gevelsteen, thans nog niet zichtbaar, die na de sloop van een bijgebouw weer in beeld zal komen.

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Engels; kruilier met rondgaande ketting
vlucht
23,55 / 23,70 m.
vang
Vaste Vlaamse blokvang; vangbalk met haak; vangstok
overbrenging

Bovenwiel 62 kammen,
Bovenbonkelaar 32 kammen,
Spoorwiel 105 kammen
Steenschijflopen 32 en 34 staven
Overbrengingsverhoudingen resp 1 : 6,36  en 1 : 5,98

hoogte
van de stelling: 12,80 m.
wiekvorm
Systeem Fauël met automatische remkleppen op beide roeden
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Vaags ✉︎ 164 buiten 2007 2008 buiten aanw. 23,70
Vaags ✉︎ 165 binnen 2007 2008 binnen aanw. 23,55
Fransen ✉︎ g.n. binnen 1922 1922? binnen 1962 23,00
wiekverbeteringen

Sinds de reconstructie van 2008 heeft de molen het systeem Fauël (fokwieken) met automatische remkleppen. De vroegere Concordia had tot de onttakeling van 1962 geen wiekverbetering.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Geraedts ✉︎ g.n. 2007 2008 aanw.
media-bestand
As 1089, De Prins van Oranje
De Prins van Oranje
✉︎ 1089 1877 1877 2007
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

molenmaker
? (1865) Molenbouwbedrijf Berkhof, Zwartebroek (2008)
voorganger
omwentelingen
geschiedenis

De huidige molen is in 1865 gebouwd op de plaats waar vroeger een standerdmolen heeft gestaan. Die molen stond op een aarden verhoging om een betere windvang te verkrijgen.

Er bestaan verhalen dat de molen hier niet nieuw is gebouwd. Feit is dat in de oude situatie, voor de verhoging, het achtkant niet helemaal lekker op de onderbouw paste (door de verhoging en de vernieuwing van de achtkantstijlen is dit anders geworden). Er wordt ook wel gedacht aan de molen Concordia te Brummen, een olie- en pelmolen die in 1856 gebouwd moet zijn maar al rond 1863 te koop werd aangeboden en dat die molen, al dan niet na tussenkomst van molenmakerij Ten Zijthoff, vervolgens naar Ede is verplaatst. Hoe dan ook een interessante zaak! 

De eerste drie jaren was de Concordia eigendom van mej. J. van Veldhuizen, maar al in 1868 kwam de molen in handen van de familie Van de Craats. In de loop der jaren werden er fabriekspanden en silo's omheengebouwd.

In 1952 werd er voor het laatst op windkracht gemalen en in 1962 verwijderde men het wiekenkruis. De vergunning daarvoor was op 29 oktober dat jaar verleend.

Vervolgens stond de wiekenloze molen ingebouwd en ingeklemd tussen het behoorlijk uitgegroeide graanbedrijf van de firma Van de Craats. Eerst waren stelling en staart nog aanwezig; later werden die, omdat de toestand te slecht werd, verwijderd.
Er is ooit sprake geweest dat de molen zou worden afgebroken en daarna in Kootwijkerbroek opgebouwd ter vervanging van de daar in 1964 afgebrande Puurveense molen. Dit ging echter niet door.

Plannen om de molen ter plaatse te restaureren klonken regelmatig en werden tenslotte ter hand genomen. In mei 2002 besloot de Edese gemeenteraad tot herstel; in november werd met de werkzaamheden begonnen: de kap werd afgenomen en het achtkant van de onderbouw getakeld en voorlopig ingepakt.
Om de omgeving te kunnen domineren heeft men de gemetselde onderbouw sterk verhoogd. Er was evenwel een forse tegenvaller: alle achtkantstijlen bleken slecht en moesten worden vernieuwd. Binten en korbelen konden wél gehandhaafd blijven.

Nadat in november 2007 het grotendeels vernieuwde, met riet gedekte, achtkant op de onderbouw werd geplaatst, volgde op 13 maart 2008 de kap. Vanwege de harde wind konden de roeden die dag niet gestoken worden. Dit laatste gebeurde pas op 27 maart.
Vervolgens werden deze voorzien van fokken met remkleppen; ook is het kruiwerk gewijzigd van ijzeren rollen in een Engels kruiwerk.

Op zich is het toe te juichen dat een onttakelde en verwaarloosde molen geheel is gerehabiliteerd; in de huidige situatie wijkt de molen wel erg af van de 'Concordia' zoals die er tot 1962 uitzag. Dit vooral door de sterk verhoogde onderbouw en de toepassing van een wiekverbetering.

 

foto's

foto's