Molen Osdorperbovenpolder, Amsterdam

Amsterdam, Noord-Holland
v

korte karakteristiek

naam
Osdorperbovenpolder
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
01778 h
oude dbnr.
V4202
Meest recente aanpassing
| Conversie
media-bestand
Molen 01778 h Osdorperbovenpolder (Amsterdam)
Foto: n.n., collectie S. Stammis

locatie

plaats
Amsterdam
gemeente
Amsterdam, Noord-Holland
streek
Amsterdam
geo positie
X: 112219, Y: 487211
N: 52.37111, O: 4.75902

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
achtkante bovenkruier
inrichting
Vijzel 0,72 m Ø
plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
vlucht
17,30 m
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Pot ✉︎ 2042 binnen 1906 1906 binnen 1920 17,54
Pot ✉︎ 2043 buiten 1906 1906 buiten 1920 17,58
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verdwenen
geschiedenis
De droogmaling van de Osdorperbovenpolder vond in 1570 plaats. De polder had echter drie eeuwen lang geen eigen bemaling. Het overtollige water werd via een duiker in de Osdorperweg in de Osdorperbinnenpolder (Tenbruggencatenummer 00805) geloosd. Rond 1864 kostte dat de polder jaarlijks ƒ 80.

Na vervening en afscheiding van een gedeelte van de polder, de zog. gronden van Raasdorp, die bij de Lutkemeerpolder werden gevoegd, werd in 1868 aan de Ringvaart van de Haarlemmermeerpolder, juist bij het begin van de kade van de Lutkemeerpolder een vijzelmolen gebouwd. In 1889 werd aan de Osdorperbinnenpolder weer vergunning verleend, bij droogte water uit de Osdorperbovenpolder in te laten.

In de Mientekade lag een duiker om het water te ontvangen van de gronden van Halfweg (v.m. Polder Polanen, Tenbruggencatenummer 06653 y). Dat betrof in 1894 ongeveer 13 ha, en daar werd toen jaarlijks ƒ 125 voor betaald. In 1936 besloeg het poldertje Polanen 11.33.16 ha, en betaalde toen ƒ 226,63 per jaar voor de bemaling.

Het Gemeentelijk Energiebedrijf Sloten maakte in 1920 een eind aan het bestaan van deze molen. In het door dit bedrijf met het polderbestuur afgesloten contract tot levering van elektriciteit was de clausule opgenomen dat alle direkt of indirekt benodigde beweegkracht uitsluitend als elektriciteit van genoemd bedrijf mocht worden betrokken. Derhalve werd de molen vervangen door een gemaal met 60 pk draaistroomelektromotor met centrifugaalpomp, gelegen aan de Raasdorperweg bij de Ringvaart.

Bronnen:
- "De zeeweringen en waterschappen van Noordholland", Mr. G. de Vries Azn., 1864.
- "De zeeweringen en waterschappen van Noordholland", tweede uitgaaf, Jhr. Mr. J.W.M. Schorer, 1894. Verzameling H. van der Kaay.
- "Poldermolens rond Amsterdam" door mr. J.H. van de Hoek Ostende in Jaarboek Amstelodamum 70 (1978).
- "De zeeweringen en waterschappen van Noordholland", derde uitgaaf, D. Kooiman, 1936.

aanvullingen

trivia
Warnard Griffioen, geboren te Nieuwer-Amstel op 10 juli 1867. Gehuwd op 18 dec. 1891 te Zegveld met Maria van de Panne, geboren circa 1866 te Zegveld.
Warnard Griffioen was molenaar. Naast de molen stond het molenaarshuisje waar Warnard Griffioen samen met vrouw Maria van der Panne en hun kinderen woonden.
-----

De Osdorperbovenpolder is uitgeveend tussen 1896 en 1920 en daarna weer voor agrarische doeleinden in gebruik genomen. Nabij de hoek van de Raasdorperweg staat op de dijk een wit huis, gebouwd voor de machinist van het gemaal, die tevens boer was. Dit huis is gebouwd op de plek waar tot 1920 de achtkante poldermolen van de Osdorper Bovenpolder stond. Deze werd toen vervangen door een motorgemaal, dat er nu nog staat. Aan de zijde van de Ringvaart zit nog een gevelsteen met de namen van het polderbestuur uit 1920.
Informatie bij de foto van gemaal en molen: Op de foto uit 1920 is het nieuwe gemaal te zien en de nog aanwezige molen. Dit is duidelijk dezelfde molen als afgebeeld en vermeld in het Geheugen van West. Hij stond dus niet bij de Osdorperweg, doch op de plek waar de Raasdorperweg bij de Ringvaart van de Haarlemmermeer komt. Waarschijnlijk is de molen kort daarna afgebroken. Het witte huis waar nu het fietspad langs de Ringvaart begint staat ongeveer op de plaats van de vroegere molen.

Informatie die is opgenomen in het in 2004 verschenen boekje 'Fietsen door Landelijk Osdorp'. Uitgave: Dorpsraad Sloten-Oud Osdorp, en te koop in de Molen van Sloten.
Erik Swierstra (Werkgroep Historie Sloten-Oud Osdorp), 30 januari 2006.
-----

Purmerender Courant 29 dec. 1886:
"De molenaar S. uit den Luttikerpolder nabij HALFWEG, wilde Vrijdag (24 December)avond omstreeks 10½ uur met zijn roeibootje van laatstgenoemde plaats naar huis terugkeeren. Al spoedig merkte hij dat hij niet te vast op de beenen stond en besloot daar het bootje door de trekking van de watermachine vanzelf ging, de riemen niet te gebruiken. Snel dreef het stroom af, tot de man eindelijk bemerkte dat hij de verkeerde richting opging. IJlings tracht hij "het roer recht te houden", doch "bons" daar stiet de boot tegen de palen der brug, de molenaar verliest zijn evenwicht en tuimelt over boord in het midden der diepe ringvaart van de Haarlemmermeer. De schrik had hem echter dermate ontnuchterd dat hij de rand van de boot wist te grijpen en aan de zijde der boot met deze snel voortdreef. Op zijn hulpgeroep staken een drietal mannen, waaronder den Rijksveldwachter C. Kooij van Houtrijk en Polanen, met een schuit van wal en smaakten de voldoening den drenkeling nog juist voor de schepraderen der watermachine te redden."
NB Welke polder met "Luttikerpolder" wordt bedoeld hebben wij niet kunnen achterhalen. Mogelijk werd de Osdorperbovenpolder bedoeld en was de schrijver in de war doordat die polder begrensd werd door de Luttikerdijk. Of misschien werd de Lutkemeerpolder bedoeld, die echter meteen vanaf de droogmaking in 1864 een stoomgemaal had.
Redactie.