Molen Polder Berg en Broek, De Uil / Oude Molen / Verlaatmolen / Broekermolen, Rotterdam, stadsdeel Hillegersberg-Schiebroek

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1671

herbouwd

verdwenen

1881

voorganger

Rotterdam, stadsdeel Hillegersberg-Schiebroek (Polder Berg en Broek / Broeksemolen)

geschiedenis

Polder : Berg en Broek (via Bergse Plas samen met de drie molens van Schiebroek)
Molen De Uil sloeg ook samen met De Prinsenmolen het overtollige water uit van de Bergse plas op de Rotte.

Bekend onder de namen De Uil, De Oude Molen, De Verlaatmolen of De Broekermolen.

1e molen: Consent anno 1466 om in de Broekpolder een nieuwe molen te bouwen.
2e molen: Omslag 3 groten per morgen voor de bouw van een nieuwe molen.
3e molen: Anno 1588 herbouw van een 8kante molen in de Broekpolder, tevens de bouw van een nieuwe molen in Bergpolder (Berg en Broek)
Volgens bestek aangenomen op den 24e juni 1615 door Henrick Woutersz van Swijeten, het rijzen en herstellen van de houten achtkanten molen voor de som van F 800 en 18 stuivers.
Borgen: Cornelis Corn. Hogenraad en Ewoudt Corn. Smiedt.

Anno 1615, het rijzen en herstellen van de verlaatmolen.
Gunning d.d. den 24e junij 1615 aan Henrick Woutersz van Swijeten voor de som van F 800.-
De molen zal moeten rijzen op het laagste punt 4 voeten, alles waterpas. Het achtkant goed funderen met goed beukenhout. Acht nieuwe tafelementen. Het lassen van drie stijlen, een nieuw kruis boven 't waterloop met twee nieuwe onderregels.
Drie vakken aan de waterzijde beschieten met nieuwe planken. Drie nieuwe deuren met de kozijnen en de trap verlengen.
Het maken en stellen van een nieuwe spil. Een nieuw scheprad. Twee nieuwe roeden, en nog het een en ander klein werk. De molen moet opgeleverd zijn voor de 15e September toekomende, bij het niet op tijd zijnde van het werk wordt de aannemer een boete opgelegd van 6 Car.guldens per dag.
De borgen zijn Cornelis Corn. Hagenaer en Ewoudt Cornelisz.

4e molen: Op den 19e December 1670 volgens bestek het aanbesteden van het annoveren van de oude molen en het bouwen van een nieuwe achtkante molen.
Aannemer van het hout en heijwerk Arij Leendertsz de Boer voor de somma van F 4000.
Borgen: Gerrit Vermeij en Michiel Joosten van der Chijs. Cornelis Deckhuijzen voor het leveren van steen en het metselwerk de som van F 1575.
Adriaen Gerritsz Hoflant voor het rieten dak de som van F 230.
Laurens de Wit, smid voor het ijzerwerk de som van F 984 en 2 st.
Gedekt voor den 1e Augustus 1671.
Maalvaardig St. Jacob 1671.
Boete clausule: voor iedere dag na St. Jacob F 25.

Het winden en rijzen tenminste 24 duimen of meer maar minder niet.
Het oude hout van de molen afnemen en aan de kant leggen.
Het leveren van 8 tafelementen op het steenwerk lang 16 voeten en zwaar 13 en 17 duimen, afgewerkt naar de circel af.
Het verlengen van de stijlen, van de schaarstijlen, van de trappen en de staart. Maalvaardig voor den 25e juli 1684.
Aannemer bij afslag: Leendert Cornelisse Overgauw voor de som van F 680.
Borgen: Arij Corn. Overgauw en Jacob Willemse van der Kraan.

Volgens besteding gedaan op den 24e januari 1780, het vernieuwen van de krimp, achterwaterloop en bak, een nieuwe wachtdeur en kozijn, de gehele 8kante toren beschieten met 1 1/4 grenen delen 3/4 over den andere geschoten. 2 nieuwe tafelmenten, de tafelmenten van het rietdak voorzien van eiken dekplanken.
Het werk moet opgeleverd zijn 6 weken na de gunning.
Aannemer: Hendrik van der Kuij, voor de somma van F 1960.
Borgen: Pieter van der Kuij en Hermanus van der Hove.

Opregte Haarlemsche courant, 28 april 1836
IJZEREN MOLEN- A S S E N. De Directie van de Nederlandsche Stoomboot-Maatschappij maakt bekend, dat door Zijne Majesteit aan dezelve Maatschappij is verleend Octrooi, voor verbeterde IJzeren Molen-Assen, dewelke verkrijgbaar zijn aart de Fabriek van dezelve Maatschappij, te Fijenoord, tegen over Rotterdam. Eene zoodanige Molen-As bevindt zich reeds in de Molen van den Heer de Haan, nabij de Plantage te Rotterdam, eene andere in de Watermolen van de Berg en Broek Polder, onder Schiebroek

De molen is in 1881 geamoveerd. Een stoomgemaal kwam hiervoor in de plaats.

Molenaars waren:'
Pieter Jorisz, 1516 /
molenaar, 1517 / 1537
Jan Ariense, 1538 /
molenaar, 1546 / 1572-73
Maerte Cornelisz, 1573-74 / 1575-76
Simon Jacobse, 1576-77 / 1583-84
Cornelis Jacobsz, 1586-87 / 1598-99
Christiaen Abrahamse, 1599-00 / 1601-02
Leendert Gerritsz Tritman, 1602 / 1609-10
Claes Cornelisse Verheul, 1610-11 / 1624-25
Pouwel Lenertsz, 1625-26 / 1631-32
Pieter Dircksz, 1632-33 /
Jacob Adriaensz, 1633-34 / 1635-36
Pouwel Adriaensz, 1636 /
Adriaen Pouwelsz, 1636-37 / 1639-40
Pieter Adriaensz, 1640-41 /
Pouwel Lenertsz, 1641-42 / 1642-43
Pieter Cornelisse, 1643-44 / 1671-72
Jan Pieterse, 1672-73 / 1689-90
Jan Pietersz Vermeer, 1690-91 / 1717-18
Lauris de Bruijn, 1718-19 / 1726-27
Leendert Siere, 1727-28 / 1757-58
Leendert Siere Stolxman en Siere Stolxman, 1757-58 / 1758-59
Leendert Stolkman, 1759-60 / 1774-75
Sierre Stolkman, 1775-76 / 1781-82
Gerrit Hofland, 1782-83 / 1795-96
geen namen, 1796-97 /
Cornelis Romein, 1856 / 31-12-1864
Frans Romein Cz, 01-01-1865 / 30-06-1881