Molen De Nijverheid / Molen Markusse, Waarde

Waarde, Zeeland
v

korte karakteristiek

naam
De Nijverheid / Molen Markusse
modeltype
Standerdmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
01650
oude dbnr.
V1017
Meest recente aanpassing
| Algehele revisie gegevens
media-bestand
Molen 01650 De Nijverheid / Molen Markusse (Waarde)
Foto: D.P.Cornelisse (collectie H. v.d. Woude)

locatie

plaats
Waarde
gemeente
Reimerswaal, Zeeland
streek
Zuid-Beveland
kadastrale aanduiding 1811-1832
Waarde B (2) 81 Cornelis Koeman, molenaar
geo positie
X: 64267, Y: 382374
N: 51.42318, O: 4.08265

constructie

modeltype
Standerdmolen
krachtbron
wind
functie
romp
gesloten voet, vierkant
kap
mansarde kap
plaats bediening
plaats kruiwerk
middenkruier
kruiwerk
zetelkruier
wiekverbeteringen

Dekkerwieken op beide roeden

afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
circa
verdwenen
verbrand
geschiedenis

De molen had een eerbiedwaardige ouderdom: op een balk stond het jaartal 1625 gegraveerd.
De laatste eigenaar was P. Markusse. Hij was een vooruitstrevende mulder omdat zijn molen in 1933
(als eerste standerdmolen) met Dekkerwieken liet uitrusten (zie foto).
Op 17 september 1935 brandde de molen tot de grond toe af. Op dat moment was de weduwe Markusse de eigenaresse, die na het overlijden van haar man het bedrijf had voortgezet.

17-09-1935: Middelburgsche Courant; p.6/8 
KORENMOLEN IN VLAMMEN OPGEGAAN.
Waarde. Vannacht omstreeks één uur werden we opgeschrikt door brandalarm. Onze mooie korenmolen: "de Nijverheid" met stroomlijnwieken stond in brand. Door den fellen wind kon de spoedig uitgerukte brandweer weinig uitrichten. Onder in den molen was een groote hoeveelheid graan geborgen. De molen is geheel vernield.

Op 1 april 1989 werd de molen 'de Hoed' afkomstig van de Zandweg in Kruiningen naar het circa 5 kilometer oostelijker gelegen Waarde verplaatst. De standerdmolen werd op een nieuwe fundering geplaatst vlakbij de plaats van de vroegere standerdmolen De Nijverheid, die in de jaren dertig afbrandde.

Uit onderzoek naar de geschiedenis van de maalstoel die na het verbranden van de molen in de 1935 opgerichte maalderij werd geplaatst, blijkt dat Piet Markusse op 53-jarige leeftijd overleed en wel op 12 mei 1952. De molen was dus ten tijde van de brand zijn eigendom. De maalderij werd in 1956 door J(aap) Wagenaar overgenomen, die hier tot 1983 mee heeft gewerkt. De maalstoel met de dieselmotor is toen naar De Brak in Sluis verkocht en opgeslagen. De motor staat in het restaurant van De Brak en de maalstoel werd vorig jaar aangekocht door de Stichting Johannes Bos in Koedijk. Inmiddels hebben zij de maalstoel gerenoveerd en geïnstalleerd in 'De Oude maalderij', en het plan is deze in juni dit jaar officieel weer in gebruik te nemen.

De maalderij staat op het complex van de Stichting Johannes Bos, Kanaaldijk 236, 1831 BE Koedijk. Door de
Stichting is vanuit de nalatenschap van de laatste telg Bos o.a. de stellingmolen De Gouden Engel gebouwd. Er is van de oude situatie in Waarde fotomateriaal beschikbaar en ook over de laatste molenaar Jaap Wagenaar (woont nog in Waarde).
Informatie van Martin van Wissen, 17 maart 2014.

aanvullingen

trivia

*Dit was één van de eerste molens waarbij een moderner kruiwerk werd aangebracht (door molenmaker Willem de Groote uit Kloetinge). De kruihaspel werd hierbij vervangen door een kruilier. De kruiketting ligt naar twee kanten uit, naar iedere kant over een of twee kruipalen en aan de tweede of derde paal aan iedere zijde vast.
Zo kon men de molen 120° kruien, zonder een ketting te verleggen. Na de brand, zou de kruilier waarschijnlijk naar de molen "Sint Antonius Abt" te Borkel en Schaft gegaan zijn, maar volgens anderen naar de molen van Sint-Philipsland.
Informatie van Rob Simons, 21 april 2009

foto's

foto's