Molen De Twee Vrienden, Bergen op Zoom

Bergen op Zoom, Noord-Brabant
b

korte karakteristiek

naam
De Twee Vrienden
modeltype
Ronde molen, beltmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

adres
Oude Huijbergsebaan 227
4625 CJ Bergen op Zoom
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
01646
oude dbnr.
B563
Meest recente aanpassing
| Streek
media-bestand
Molen 01646 De Twee Vrienden (Bergen op Zoom)
Rob Pols (6-5-2016)

locatie

plaats
Bergen op Zoom
plaatsaanduiding
Nieuw Borgvliet
gemeente
Bergen op Zoom, Noord-Brabant
streek
Baronie en Markiezaat
kadastrale aanduiding
Gemeente Bergen op Zoom, sectie F, nr. 6493
geo positie
X: 79885, Y: 388323
N: 51.47895, O: 4.30590
biotoopwaarde
3 (matig)
landschappelijke waarde

contact en bezoek

bezoek/postadres
Oude Huijbergsebaan 227
4625 CJ Bergen op Zoom
molenaar
Ab de Laater / Jaap Schot
telefoon
0164-683560
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Zaterdag 13.30 - 17.00 uur en op afspraak

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
ja
museuminformatie
gericht op scholen
ja
informatie voor scholen

Schoolbezoek graag ruim van tevoren aanmelden bij de molenaar.

bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Twee Vrienden via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Ronde molen, beltmolen
krachtbron
wind
functie
romp
Ronde stenen molen
kap
Gedekt met dakleer
inrichting

Eén koppel 16der blauwe en één koppel 16der kunststenen; sleepluiwerk

versieringen

Eenvoudige baard, blauw geverfd met in kleine letters het opschriften 'De Twee Vrienden' , '1890' en de initialen 'JCW' en 'FCvD' .

Op de sluitsteen boven de molenpoort staat:
Joh. Babt. Janszoon Jac. Elst 25 Juni 1890 J. Sebers 1810.

Opvallend aan de bovenzijde van de romp is de horizontale band in de kleuren van de Nederlandse vlag.
Verder valt de kleur blauw sterk op: niet alleen de baard, maar ook de windpeluw is daarin uitgevoerd. 

Boven de vensters zijn witte bogen geschilderd en er is een rond venster aangebracht.

plaats bediening
beltmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Engels (1981); kruilier
vlucht
25,50 m.
vang
Stutvang; 3 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Pal.
overbrenging

Bovenwiel 65 kammen
Bovenschijfloop 32 staven, steek 12 cm.
Spoorwiel 84 kammen
Steenschijflopen 28 (kunststeen) resp. 26 (blauwe steen) staven, steek 9,7 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 6,09 resp. 1 : 6,56

hoogte
van de belt: 4,00 m.
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
media-bestand
Roede 406, Derckx
Derckx
✉︎ 406 buiten 1981 1981 buiten aanw. 25,50
media-bestand
Roede 407, Derckx
Derckx
✉︎ 407 binnen 1981 1981 binnen aanw. 25,50
Pot ✉︎ 2108 buiten 1908 1908 buiten 1979 25,50
Pot ✉︎ 473 buiten 1866 ? buiten 1979 25,50
wiekverbeteringen

Deze molen heeft nooit een wiekverbetering ondergaan.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
media-bestand
As 252, Enthoven & Co, L.I.
Enthoven & Co, L.I.
✉︎ 252 1860 aanw. 04,70
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

molenmaker
J.C. Woudts / F.C. van Dongen, Bergen op Zoom (1890) Fa. Bos, Almkerk (1980/81)
voorganger
omwentelingen
geschiedenis

De voorganger van deze molen was een standerdmolen die niet op dezelfde plaats als de huidige molen stond. Deze "Heimolen" was rond 1650 de banmolen voor Zuidgeest, Borgvliet en Woensdrecht en ging in 1675 in vlammen op.
Vervolgens werd deze herbouwd en deed tot 1890 dienst. Toen namelijk werd het tijd voor een nieuwe, grotere molen. 

In 1890 dus kreeg winkelier-herbergier Elst, met een collega, van het stadsbestuur van Bergen op Zoom vergunning tot oprichting van een houten windkorenmolen aan de Huijbergschebaan, op een berg van 3,5 meter hoog, met gebruikmaking van materialen van de af te breken Heimolen. 
Duidelijk is, dat de plannen daarna zijn gewijzigd: aan de Huijbergschebaan staat sinds 1890 namelijk geen houten maar een stenen molen met de naam "De Twee Vrienden". Dit staat samen met de initialen JCW links en FCvD rechts op de blauwe molenbaard met witte bies geschilderd. 'JCW' staat waarschijnlijk voor J.C. Woudts en "FCvD" voor F.C. van Dongen, de molenmakers die de molen bouwden en daarin veel materiaal van de gesloopte standermolen verwerkten. 

De laatste particuliere eigenaar, J.C. van Dorst, gebruikte de molen zelf niet meer: het molenerf diende als parkeerplaats voor zijn vrachtwagens. Via een projectontwikkelaar kwam in 1980 de inmiddels behoorlijk vervallen molen in het bezit van de gemeente Bergen op Zoom. 

De gemeente liet vrij snel na de aankoop een grootschalige restauratie uitvoeren. Gedurende het gehele jaar 1981 werd aan de molen gewerkt. Zo moest de kap vrijwel geheel worden vernieuwd en was ook een nieuw bovenwiel noodzakelijk. Begin 1982 stond er een fraai gerestaureerde molen, die sindsdien geregeld op vrijwillige basis in bedrijf wordt gesteld waarbij ook wordt gemalen.

In de molenromp zijn diverse onderdelen nog te herkennen als afkomstig uit de oude standerdmolen.

foto's

foto's