Molen Het Fortuin, Den Helder

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1812

verdwenen

1879

verbrand

afkomstig van

Krommenie (Het Fortuin)

geschiedenis

Het Fortuin was afkomstig uit het Zaanse dorp Krommenie. Aldaar werd de molen in 1649 gebouwd als verfmolen, aan de Nauernase Vaart. Op 17 februari 1812 verkocht de laatste eigenaar van de molen, de firma Lakeman & Oosterhoorn, Het Fortuin voor ƒ 3800 aan Andries Korf. Korf liet het achtkant afbreken en verplaatsen naar Den Helder, waar de molen met behoud van zijn oude naam, werd ingericht als meelmolen.

Op vrijdagavond 17 januari 1879 raakte Het Fortuin door onbekende oorzaak in brand en werd volledig in de as gelegd. Laatste eigenaar van Het Fortuin was Jacob Waldenmayer.

Bron: "Ontheemde Zaanse molens", A.M.H. Smit, 2005 blz. 62-63.
-----

Nieuwe Gorinchemse Courant, 22/01/1879.
"Den Helder. dd. 17 Jan.
Hedenavond brak er brand uit in den korenmolen “het Fortuin” staands nabij het Westplein alhier. De met riet gedekte en zeer hoog gebouwde molen stond in korte oogenblikken als in een vuurzee; weldra kwamen de molenwieken in volle beweging en het geheel vertoonde een zeldzaam indrukwekkend schouwspel, de hemel was als in een vuurgloed gehuld.

J. de Vries, 30 maart 2010.
-----

Waldemayer zocht na de brand een tweedehandsmolen, hij had plannen om molen De Kraai te gaan kopen die nabij de Haarlemmerpoort te Amsterdam stond. De onderdelen zouden dan per schip vervoerd worden naar Den Helder.
Tengevolge van de afschaffing van de accijns op het gemaal en de concurrentie door de stoommachines beleefden de molenaars moeilijke tijden. Dit gold ook voor Den Helder waar naast De Hoop en Het Fortuin een derde molen gesticht was (De Eendragt), die van Bernard A. Janzen. Hij voerde daar zijn bedrijf uit sinds 1843 in een vm. trasmolen die op 21 april 1850 ook door brand verloren ging, maar weer spoedig werd herbouwd.
Om concurrentie tegen te gaan kwamen Waldemayer en Janzen overeen dat Waldemayer zich verbond, de koornmaalderij nimmer te dezer plaatse meer te zullen uitoefenen, noch op eigen naam noch op naam van anderen, en evenmin eene koornmaalderij alhier te stichten of daarin behulpzaam of werkzaam te zijn terwijl de verkooper tevens verklaarde geheel en onvoorwaardelijk afstand te doen van de gehele clientèle aan zijn vroegere en sedert afgebrande koornmaalderij verbonden geweest en die clièntele bij deze ten volle aan den kooper aftestaan. De transactie vond plaats voor de som van drieduizend gulden.
De onderdelen van molen De Kraai verhuisden daarna naar Westbroek, alwaar de molen nog steeds staat.
Bron: Regionaal Archief Alkmaar.