Molen De Reus, Gennep

Gennep, Limburg
b

korte karakteristiek

naam
De Reus
modeltype
Ronde molen, beltmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf

adres
Ottersumseweg 16A
6591 CL Gennep
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
01620
oude dbnr.
B408
Meest recente aanpassing
| Geschiedenis
media-bestand
Molen 01620 De Reus (Gennep)
Marcel van Nies (31-8-2016)

locatie

plaats
Gennep
gemeente
Gennep, Limburg
kadastrale aanduiding
Gemeente Gennep, sectie C, nr. 801
geo positie
X: 195623, Y: 413181
N: 51.70591, O: 5.97491
biotoopwaarde
3 (matig)
landschappelijke waarde

contact en bezoek

bezoek/postadres
Ottersumseweg 16A
6591 CL Gennep
molenaar
Coby Weerts
telefoon
e-mail

website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden
In even weken: woensdag 12.00 - 15.00 uur en op afspraak
toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Reus via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Ronde molen, beltmolen
krachtbron
wind
functie
romp
Ronde stenen molen
kap
Gedekt met dakleer
inrichting

Eén koppel 16der blauwe stenen; sleepluiwerk

versieringen

Aardige baard, hout, donkergroen geverfd. In het midden in witte schrijfletters: "de Reus". Hieronder een gebogen lijn (okergeel) aan weerszijden uitlopend op twee krullen. Daaronder een rozet met afwisselend witte en rode blaadjes, in een okergele cirkel. Hieronder een kelkvormige versiering, wit met okergele randen. Aan weerszijden (eveneens okergeel) een korenaar. Aan weerszijden van de naam een wapenschild, okergeel. In wit een gebogen lijntje, een achtpuntige ster, een recht lijntje en een diagonaal dambordpatroon. Onder het wapenschild links staat geschreven: 18, rechts: 50.
Aan de onderrand enkele krullen in wit, de gehele onderrand is tevens licht golvend uitgezaagd. Onder de voeghoutkoppen in dunne lijnen ingesneden: een diagonaal dambordpatroon (donkergroen).

plaats bediening
beltmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Engels; kruilier
vlucht
27,06 m.
vang
Vlaamse vang; 4 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangtrommel.
overbrenging

Bovenwiel 63 kammen
Bovenschijfloop 32 staven
Spoorwiel 103 kammen
Steenschijfloop 33 staven
Overbrengingsverhouding 1 : 6,14

hoogte
van de belt: 2,90 m.
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Beijk ✉︎ 3 buiten 2018 2018 buiten aanw. 27,00
Koppes Constructie B.V. ✉︎ 15 buiten 2013 2013 buiten 2018 27,00
Bie, de ✉︎ g.n. binnen 1971 1971 binnen aanw. 27,06
media-bestand
Roede 1780, Pot
Pot
✉︎ 1780 buiten 1897 1914> buiten 2013 27,06
wiekverbeteringen

Van 1944 tot 1971 was deze molen op beide roeden uitgerust met het systeem Van Bussel, hier nog klassiek, dus zonder neusremkleppen.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
media-bestand
As ?, Enthoven & Co, L.I.
Enthoven & Co, L.I.
✉︎ ? 1845c aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf

omwentelingen
geschiedenis

De heerlijkheid Gennep met de wind- en watermolen was tot aan de opheffing in de Franse Tijd een leen van het hertogdom Kleef. In 1815 werd Gennep bij Nederland gevoegd. De eerste papiermolen van het latere Nederland stond in Gennep.
In de Stad stond op de destijds bekende Molenberg een windmolen, die op 13 maart 1845 afbrandde (verdwenen molen Tenbruggencatenummer 03906 a). De restanten werden afgebroken en de molen werd daar niet meer herbouwd. In hetzelfde jaar vroeg Heendring van Bergen aan het provinciaal bestuur toestemming om haar verbrande windgraan- en schorsmolen te herbouwen. De eikeschors werd ook voor eigen gebruik gemalen, want zij beheerde in Gennep ook een looierij.

In 1846 ruilde zij met Jan Peeters, koopman in Gennep, een stuk bouwland in het Genneperveld langs de weg naar Ottersum, waar zij in de jaren 1846-1847 een nieuwe molen met huis liet bouwen.
Na haar overlijden werd bij successie in 1872 de molen toegewezen aan Jan van den Boogaard, koopman te Gennep. Een jaar later volgde een deling en werd molenaar Eduard Benedictus van den Boogaard eigenaar. In 1879 verkocht die molen met huis en erf aan de uit Goch afkomstige Catharina Fabian, echtgenote van Hendrikus Wilhelmus Willemsen, molenaar in Gennep, en liet in Ven-Zelderheide langs de Ottersumseweg een nieuwe molen bouwen, die bescheidener afmetingen kreeg. Willemsen had in de beginjaren met enige tegenslagen te kampen. In de molen was een houtzagerij ondergebracht, waarin in 1882 brand ontstond, die ook de molen vernielde. Hij bouwde het bedrijf weer op en kon het zelfs in de jaren 1909 en 1910 verder uitbreiden.

De stenen bergmolen kreeg forse afmetingen en werd om die reden De Reus genoemd. De kapzolder heeft een middellijn van 5 meter. De lengte van de voeghouten was voor de gebruikelijke balkdoorsneden zo groot, dat ze met staven van rond ijzer verspannen moesten worden. In de molen lagen drie koppel 16der maalstenen.

In 1920 verkocht Catharina Fabian de molen met aanhorigheden aan Willem Wenceslaus Lodewijk Willemsen, haar enige zoon. Vanwege familie-omstandigheden kocht ze de molen met huis, erf en tuin na gerechtelijke procedures in 1921 weer terug. In 1923 verkocht Catharina Fabian de molen met aanhorigheden voor ƒ 14.000,-- aan Jean Coopmans, molenaar te Ven-Zelderheide. Coopmans was tot die tijd aldaar op de molen van zijn vader werkzaam. In 1934 liet Coopmans een gedeelte van de molenberg weggraven en bouwde langs de romp een pakhuis. Een koppel stenen in de windmolen werd van een elektrische aandrijving op de steenspil voorzien. In de jaren dertig werd er voornamelijk elektrisch gemalen, waardoor het onderhoud van de windmolen enigszins werd verwaarloosd.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog kwamen de windmolens door gebrek aan dieselolie of door de hoge energiekosten weer in de belangstelling. Daarom volgde hier eind 1943 een restauratie, uitgevoerd door de firma Chr. van Bussel uit Weert. Het gevlucht werd voorzien van Van Bussel-stroomlijnwieken, de kapbedekking vernieuwd en het uitwendige kreeg een grote beurt. In de molen werd een verticale ketel geplaatst voor het mengen van veevoer en een houten elevator om het maal- en menggoed naar de maalstenen of naar de mengketel te transporteren. In de zomer van 1944 kwam de molen gereed en op 5 augustus van dat jaar werd hij feestelijk in bedrijf gesteld.

Hoewel de molen niet ver van de Duitse grens staat bleef hem het lot van totale vernieling, dat zoveel andere molens in die gebieden trof, bespaard. In 1948 werd een dubbele maalstoel geplaatst met elektrische aandrijving. Van 1948 tot 1952 werd de windkracht vanwege het luiwerk nog gebruikt, daarna luide men elektrisch.
In 1952 kocht Jean Coopmans een elektrische hamermolen van het fabrikaat Van Aarsen uit Panheel in de bekende houten uitvoering. Om de romp als silo te kunnen gebruiken, bood hij de molen in 1951 in het vakblad De Molenaar voor sloop te koop aan. Er werden in die jaren echter veel molens stilgezet en te koop aangeboden. De opbrengsten van de gebruikte molenonderdelen wogen in het geheel niet op tegen de sloopkosten en de afbraak ging niet door.

In de jaren 1956-1957 kreeg de molen op initiatief van vereniging De Hollandsche Molen uitwendig een grote herstelbeurt. Ook in 1971 werd de molen hersteld, waarbij onder andere een nieuwe binnenroede werd gestoken. De werkzaamheden werden uitgevoerd door molenmakerij Beijk uit Afferden. Evenwel was de molen inmiddels inwendig wel degelijk behoorlijk ontmanteld: er bevond zich tenslotte nog één koppel maalstenen.

In 1972 legde Jan Coopmans zijn bedrijf definitief stil. De molen doet sedertdien dienst als instructiemolen van het Gilde van Vrijwillige Molenaars, waarvan enige leden zoveel mogelijk voor het noodzakelijke onderhoud zorgen. Het pakhuis in en om de romp werd voor verschillende doeleinden gebruikt. Van 1979 tot 1998 was er een antiekhandel in gevestigd.
In 1987 onderging de gehele kap en het metselwerk onder de kruivloer een grondige restauratie, uitgevoerd door de jonge Harrie Beijk uit Afferden. Bij deze gelegenheid werden voeghouten met een grotere doorsnede aangebracht zodat de versterkingsmiddelen achterwege konden blijven. 

Sinds 1998 is de molen via een erfpachtconstructie overgedragen aan de molenstichting Gennep. In 2001-2002 is het pakhuis tot woning verbouwd en in diezelfde periode is de molen gerestaureerd; geheel nieuwe kapzolder en restauratie luizolder en steenzolder. Uitvoegen van molenromp en berapen en witten van binnenmuren, nieuwe koningspil en steenkraan en bijna geheel nieuwe rondsel en luitafel, spoorwiel en steenkuip, nieuwe staart, lange schoren en kruibok.

In 2013 werd de oude tweedehands Potroede vervangen door een nieuw gelast gedeeld exemplaar. De bovenas is, op grond van kenmerken op de askop, vooralsnog bestempeld als een zeer oude Enthoven.
Nadat de molen in 2017 werd stilgezet als gevolg van de problemen rond de gedeelde roeden, stak men in mei 2018 een nieuwe, nu uit één stuk.

aanvullingen

toelichting naam

Deze molen is erg groot, wat meteen ook de naam verklaart. 

foto's

foto's