Molen Jacobs, Milsbeek

geschiedenis

toestand

restant

bouwjaar

1923

verdwenen

1944

door oorlogsgeweld

geschiedenis

In het begin van deze eeuw kreeg een zekere molenaar Jacobs landelijke bekendheid door de bouw van zeven windmolens, waarvan hij zelf de molenmaker was. Dat was uitzonderlijk!

Gerardus Jacobs, geboren op 23 maart 1867 te Heumen (Gid.) bouwde zijn eerste molen in Overasselt (Gld.) in 1890. Het was een standerdmolen, die hij in Raamdonksveer (N.B.) had gekocht. Deze molen bestaat nog, hoewel hij na een storm in 1972 zwaar werd beschadigd en in 1981 op een andere plaats in Overasselt werd opgebouwd.

In 1894 bouwde Jacobs in Overasselt [moet zijn Heumen. Red.] zijn tweede molen om mogelijke concurrentie door een andere windmolen het hoofd te kunnen bieden. De eerste molen verkocht hij, de tweede verhuurde hij.
In Uden (N.B.) bouwde Jacobs in 1904 een molen, waarop een knecht als molenaar werd aangesteld. Deze molen verkocht hij in 1906 en daarna bouwde hij in Groesbeek (Gld.) in de buurtschap 'Op de Horst' een achtkante grondzeiler 'De Korenbloem' genaamd. Naast deze windmolen liet een boer een maalderij met een zuiggasmotor bouwen, waarvan de molenaar de opdracht kreeg voor elke prijs te malen.
De concurrentiestrijd was kort maar hevig. Jacobs verkocht "De Korenbloem" aan Hendrik Fleuren, de molenaar van de Noorder- of de Witte Molen in Groesbeek, en kocht in 1908 een van de twee stenen windmolens in zijn geboorteplaats Heumen [was al van hem, door hemzelf gebouwd. Red.]. Deze molens waren in 1894 gebouwd en stonden zeer dicht bij elkaar. Een ervan, die thans nog bestaat, was eigendom van J. Jetten.

G. Jacobs liet zich door Jetten uitkopen, sloopte zijn molen en met de onderdelen ervan bouwde hij een nieuwe stenen grondzeiler in Milsbeek. Deze molen stond op een natuurlijke hoogte aan de Oude Molenweg, thans de 'Ovenberg' genaamd. Zie Tenbruggencatenummer 01619.

Provinciale NH Courant, 09/09/1922; p. 1/4:
Onder een ingestorten muur. Te Milsbeek had een droevig ongeluk plaats bij den in aanbouw zijnden korenmolen van den heer Jacobs. Een 2-jarig zoontje van den heer Janssen, die zich in den molen bevond kwam onder den instortenden muur van den molen, welke daar aan eene zijde te zwaar met zand was gestut. Onmiddellijk werden alle pogingen aangewend om het kind te bevrijden. Toen het te voorschijn werd gehaald bleek het reeds te zijn overleden.

Om de positie van zijn bedrijf te verbeteren, bouwde Jacobs aan de rijksweg Nijmegen-Venlo in 1922-1923 een nieuwe forse stenen bergmolen [dat is dit record. Red.].
Twee jaar later kocht hij zes hectare grond op de Lochterheuvel, tussen Gennep en Heven gelegen en bouwde daarop weer een stenen bergmolen, waarbij gebruik werd gemaakt van onderdelen van de grondzeiler aan de Oude Molenweg in Milsbeek. die voor dat doel werd onttakeld. In die jaren werd Jacobs door mr. P.G. van Tienhoven, de toenmalige voorzitter van de Vereeniging 'De Hollandsche Molen' benaderd om in IJsselstein, een nieuw gesticht Peeldorp in de gemeente Venray en genoemd naar de toenmalige minister van Landbouw, een windmolen te bouwen. Dit plan is echter niet tot uitvoering gekomen.

De witte stenen molen van Milsbeek stond bijzonder fraai op de hoge berg dichtbij de kom van het dorp. De wieken van de molen, die een vlucht had van ruim 24 m, waren geschilderd in de Nederlandse driekleur. Op de molen lagen drie koppel stenen, waaronder een koppel blauwe Duitse stenen; een vierde koppel stenen lag onderin de molen op een maalstoel. Jacobs bouwde zelf naast de molen het café "De Tramhalte" en aan de overzijde van de rijksweg de molenaarswoning. Gerard Jacobs, die op 8 juni 1950 overleed, had zeven kinderen, twee zonen en vijf dochters. Zoon Frans, die zijn vader als molenaar opvolgde en twee van de dochters bleven ongehuwd.

Op het einde van de maand oktober 1944 werden de inwoners van Milsbeek geëvacueerd. In de week na 29 oktober werden Milsbeek en omgeving door de Britse artillerie vanaf de linker Maasoever zwaar beschoten. Granaten sloegen ter hoogte van de kap- en de luizolder grote gaten in de romp zodat de kap voorover van de molen viel. Het overblijvende gedeelte van de romp werd na de oorlog hersteld en voorzien van een regenkap.

Met de elektrische maalstoel onderin de molen werd daarna nog enige jaren gemalen. Omstreeks 1952 werd in het pakhuis naast de molen een hamermolen en een mengerij geïnstalleerd voor het malen en samenstellen van mengvoeders. In 1974 werd de zaak opgeheven. Een gedeelte van de romp en de molenberg zijn nog overgebleven.

nog waarneembaar