De Heumensche Molen was een dwangmolen voor de heerlijkheid Heumen en Malden. Er bestaan nog aktes van 1633-1635 over verpachtingen van de windmolens te Heumen. Uit 1643 is een maalbriefje bewaard gebleven. De familie van Steenhuijs had deze heerlijkheid, inclusief de molen, van 1660 tot 1769 in haar bezit.
Volgens een advertentie in de Rotterdamse Courant van 28 mei 1785 werd op 8 aug. 1785 het oud-adellijk KASTEEL TE HEUMEN verkocht met alle inboedel en opstallen, waaronder ook een wind- en ros coornmolen (rosmolen zie dbnr. 17629).
Molenaar Hendrik van den Boogaard, die volgens het kadaster in 1832 eigenaar was, was ook broodbakker en liet de molen in 1846 restaureren. Na het overlijden van zijn zoon Johannes in 1881 kwam de molen in handen van Jacob Kleve. Rond 1911 nam bakker/molenaar Frans Lelieveld de molen over. Hij wilde moderniseren maar werd tegengewerkt en verkocht de molen aan de gebroeders Van Bergen.
Op 14 september 1928 ontstond brand op de hoogste verdieping en werd de molen door een spectaculaire brand verwoest.
Bronnen:
- "De Heumensche Molen", door Rob Snel en Peter Pouwels in De Molenvriend, nr. 74 juni 2011.
- "Heumensche molen in oude archiefstukken", door Peter Pouwels in De Molenvriend , nr. 76 dec. 2011.
Foto van L.P. Perolles Gennep 1899-1900
Uitg.Lelienveld, Heumen 1910-1920 (coll. J.T. Gerrits)
Foto van L.P. Perolles Gennep 1899-1900
Uitg.Lelienveld, Heumen 1910-1920 (coll. J.T. Gerrits)
Krantenartikel van 15 september 1928:
"De Heumensche Molen Verbrand
Vrijdagavond omstreeks half negen, brak brand uit in den windkorenmolen van Gebr. van Bergen te Heumen. In den beginne sloeg het vuur uit het bovenste gedeelte van de kast waardoor mag worden verondersteld, dat de brand is ontstaan in één der hoogere verdiepingen.
Het vuur vond weldra in het droge houtwerk gretig voedsel en in een korten tijd stond dan ook de geheele kast van dezen standaarmolen in volle vlam, hetgeen ver in den omtrek kon worden waargenomen.
De as, waaraan zich het groote tandrad en de wieken bevinden, begon al langzaam meer en meer naar buiten te komen, totdat dit alles eensklaps met veel geraas tussen rijksweg en het brandende geraamte neerplofte op het heuvelachtige terrein. Even daarna stortte een koppel steenen naar beneden en bleef eenigen tijd op den lager gelegen zolder liggen, om daarna met een zwaren plof op den grond terecht te komen.
De molen was van zeer ouden datum. Oorspronkelijk was hij geplaatst op "De Biesselt' onder Mook. Een in den molen aangebracht jaartal dateerde van 1737. Naar men zegt zou deze molen omstreeks het jaar 1845 zijn aangekocht door de familie H. v.d. Bogaard, welke hem van "De Biesselt" liet overbrengen naar zijn huidig standplaats.
In den loop der jaren, al reeds in 1846, is de molen ten deele vernieuwd. Gedurende de laatste 40 jaar is de molen door verkoop in verschillende handen overgegaan.
Thans is het lot van den ouden molen beslist. De brandweer kon niet veel uitvoeren. Met het weinig water uit een tweetal putten en een pomp, kon het nieuwe huis met elektrische maalderij voor mogelijk gevaar behoed worden.
Oorzaak van de brand is onbekend. de schade wordt grootendeels door verzekering gedekt.
J. Th. Gerrits, 31 dec. 2005.
NB De in het artikel genoemde afkomst en jaartallen zijn onjuist!