- naam
- De Volksvriend
- modeltype
- Ronde molen, beltmolen
- functie
- korenmolen
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Tijdelijk niet draaivaardig (zie 'Geschiedenis')
- bestemming
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
- adres
-
Hoofdstraat 30
5757 AN Liessel - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 01583
- oude dbnr.
- B546
- Meest recente aanpassing
- | Streek
Molen De Volksvriend, Liessel
Liessel, Noord-Brabant
b
locatie
- plaats
-
Liessel
- gemeente
- Deurne, Noord-Brabant
- streek
- De Peel
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Deurne, sectie G, nr. 4161
- geo positie
-
X: 185432, Y: 380351N: 51.41147, O: 5.82462
- biotoopwaarde
- 2 (bedenkelijk)
- landschappelijke waarde
- Groot maar wordt verminderd door beplantingen
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Hoofdstraat 30
5757 AN Liessel - molenaar
- Peter van Rongen / Toon van de Weijer / Hans Verbeek
- telefoon
- 06-18653805
-
molenvolksvriend@gmail.com
- social media
- open voor publiek
- ja
- open op zaterdag
- nee
- open op zondag
- nee
- op afspraak
- ja
- openingstijden
Tot nader order alleen na afspraak (telefonisch of via email).
- toegangsprijzen
- winkelinformatie
geen
- meelverkoop
- nee
- museuminformatie
- gericht op scholen
- ja
- bijzonderheden
donderdag en zaterdag 10-16 uur
- fietsroute
- fietsroute in de buurt van De Volksvriend via fietsnetwerk.nl
constructie
- modeltype
- Ronde molen, beltmolen
- krachtbron
- wind
- functie
- romp
- Ronde stenen molen
- kap
- Gedekt met dakleer
- inrichting
Eén koppel 16der blauwe stenen, waarvan de loper bestaat uit één blauwe steen met een kunstmaallaag, de ligger uit twee aan elkaar gelijmde blauwe stenen ook met een kunstmaallaag; één koppel 17der kunststenen (door oorlogsgeweld niet maalvaardig) van eveneens opmerkelijke samenstelling: de loper is een steen met een zacht bodemsel en een harde kerf. De ligger bestaat uit een kunststeen uit één soort materiaal met een later opgedikte kunstmaallaag. Verder een steenkraan; sleepluiwerk en een elektrisch luiwerk fabrikaat Poeth (anno1955, hier sinds 2013).
- versieringen
Eenvoudige baard, wit geverfd, rood afgebiesd, met de opschriften 'Volks vriend' en daaronder '1903'.
Zeer eenvoudige achterbaard, wit geverfd, zonder opschrift.
De kuip is rood-wit-blauw geverfd in de vorm van kleine driehoeken.- plaats bediening
- beltmolen
- bediening kruiwerk
- buitenkruier
- plaats kruiwerk
- bovenkruier
- kruiwerk
- Engels. Kruilier.
- vlucht
- 26,40 m.
- vang
- Vlaamse vang; 5 deels vaste, deels scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangtrommel. Pal (2020).
- overbrenging
Bovenwiel 63 kammen
Bovenschijfloop 31 staven, steek 13,0 cm.
Spoorwiel 100 kammen
Steenschijfloop 37 staven, steel 10,0 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 5,49- hoogte
- van de belt: 3,00 m.
- wiekvorm
- Oud-Hollands
- wiekenkruis
-
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte Weerter Scheepsbouw Mij. 3 buiten 1996 1996 buiten (aanw.) 26,40 Weerter Scheepsbouw Mij. 4 binnen 1996 1996 binnen (aanw.) 26,40 Pot 1186 buiten 1880 1945 1996 26,00 Verhaeghe 546 1907 1907? 1944? 25,75 - molen heeft problemen met de roeden
- wiekverbeteringen
Deze molen is, hoewel dat wél de bedoeling was - zie 'Geschiedenis' - nooit van een wiekverbetering voorzien.
- bovenas
-
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte Enthoven & Co, L.I. 387 1864 1946? aanw. 04,82 Mercx g.n. 1903? 1903? 1944
- motor(en)
-
fabrikant motornr type motor brandstof vermogen bouwjaar jaar geplaatst jaar verdwenen P.I.V. Antrieb 19801329/253 123480-90SX2 stroom 1,5 / 2800 1980 1980
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- monument
- 12375
- inventarisnummer
- NB019
eigendom
- eigenaar
- Gemeente Deurne
- eigendomsvorm
- Gemeente
geschiedenis
- toestand
- werkend
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Tijdelijk niet draaivaardig (zie 'Geschiedenis')
- bestemming
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
- omwentelingen
- eigendomshistorie
De gemeente Deurne is eigenaar sinds 1966.
- geschiedenis
-
De molen werd in 1903 in opdracht van P.A.F. Gitzels gebouwd.
Chris van Bussel vermeldt op de achterzijde van een oude foto (bewaard bij 'Allemolens') dat deze molen in 1928 zijn wiekenkruis verspeelde maar in 1930 geheel hersteld was. Of dit klopt, moet nog nader worden uitgezocht maar "De Molenaar" van 5 februari 1930 vermeldt de opheffing van Gitzels' bedrijf.
Als de molen in 1928 inderdaad zware schade heeft opgelopen, is het hier niet bij gebleven, want in 1944 gebeurde dit opnieuw, ditmaal door oorlogsgeweld. De Molenaar van 14 november 1945 meldt: "kap weggeschoten, ijzeren roede en as kapot, staart en muurwerk zwaar beschadigd".
In 1946 volgde herstel voor rekening van de eigenaren, de gebroeders Van Deursen. Dit met onderdelen van de toen net onttakelde stenen beltkorenmolen van Bergeijk. Vermoedelijk zijn daarvan bovenas met -wiel en beide roeden gebruikt. Ook het ijzeren gaffelwiel (met houten kruisarmen) is uit Bergeijk afkomstig.
Helaas: de herstelwerkzaamheden werden niet voltooid omdat fondsen vanuit "de wederopbouw" achterwege bleven, de molen werd uiteindelijk niet gecompleteerd en de windkracht kon niet worden benut. In 'De Molenaar' van 18 december 1946 laten de molenmakers Adriaens weten dat zij nog steeds wachten "op 30 stuks gegalvaniseerde platen", bedoeld om een stroomlijnsysteem aan te brengen, maar dit kwam er nooit: foto's uit die tijd tonen opgehekte roeden zónder voorzomen, dus was deze molen niet maalvaardig.
Als gevolg werd vanaf die tijd op motorkracht met één koppel stenen gemalen, later kwam er een hamermolen. De molen zelf stond al die tijd stil.
Deze gedwongen stilstand duurde maar liefst 20 jaar! In 1966 volgde aankoop door de gemeente Deurne en snel daarna werd de molen, nu met Oud-Hollandse voorzomen, maalvaardig opgeleverd. Sindsdien is weer regelmatig, zij het op vrijwillige basis, gedraaid en ook gemalen.
Ook in 1995 is de molen onderhanden genomen: de gehele staart werd vervangen. Op 7 september 2003 werd het 100-jarig bestaan van deze molen uitgebreid gevierd.
In de zomer van 2022 is de molen opnieuw gevoegd. Hierbij is de romp gevoegd met een kalkmortel. De oorlogsschade is na de Tweede Wereldoorlog hersteld met afwijkende stenen en gemetseld met cementmortel. Op aanraden van de RCE is het voegwerk van de herstelde oorlogsschade gedeeltelijk hersteld met een cementmortel. Dit om de historische ontwikkelingen aan de stenen duidelijk te kunnen herkennen.
Helaas betekende dit hier niet dat de molen daarna weer volop kon draaien en malen: inspectie van de roeden, eind 2022 (ingegeven door de vele roedenproblemen elders) wezen uit dat ook hier een roede, de buitenroede, lasfouten vertoonde. Als gevolg staat deze molen nu stil. Wél zet men het wiekenkruis nog geregeld in een andere stand, maar dat is het dan.
Nieuwe roeden worden medio 2024 verwacht.
Inmiddels is de toegang tot de molen verbeterd: de invaart is deels vernieuwd en daarboven bevindt zich op de belt een nieuw hekwerk.
aanvullingen
- toelichting naam
De naam "De Volksvriend" staat op een topografische kaart uit 1917 en stond rond 1930 al op de baard.
Opmerkelijk is wel dat in Gemert, op nog geen 20 kilometer van Liessel, een molen van hetzelfde type en functie staat met ook dezelfde naam. Verder komt die nergens in Nederland voor.
foto's
- foto's
-
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | Wilt u specifiek iets kwijt over een roede, as of motor, klik dan daar op het rode envelopje ✉︎ behorende bij het betreffende object.
- foto's
- foto's insturen