Molen Watermolen van Helmond, Helmond

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1540

> 1588 verbrand, 1589 herbouwd 1734 vernieuwd ca. 1900 in steen vernieuwd

verdwenen

1945

1940 drooggelegd 1945

voorganger

Helmond (Watermolen van Helmond voorganger(s))

geschiedenis

Toen Jan Berthout, gezegd van Berlaer, 5 juli 1314 in ruil voor zijn bezittingen in Lier van de Hertog van Brabant de heerlijkheid Helmond ontving, behoorden daartoe twee molens. De watermolen en een windmolen, welke stond op het Hoogeind, doch reeds voor 1393 verdwenen was (zie Tenbruggencatenummer 06506 f).

Voor 1410 lag de molen op de Aa bij de Wiel, ten zuiden van het kasteel.
Volgens de kaart van Jacob van Deventer lag de molen rond 1543 op een andere locatie dan die vanaf 1548 wordt genoemd.

Genoemd in Plakkaat Karel V 1545; Voorl.lijst 1931; Heugten,1982+1987+1992; Arts 2001 p.16.

Waarschijnlijk in 1588 brandde de molen af, en was op 16 februari 1589 weer door de molenaar Henrick Jacobszoen opgebouwd.
In 1734 werd de molen wegens bouwvalligheid opnieuw opgebouwd.

De molen staat niet, het wiel wel op Bonneblad 671 1898/1906. De functie was volgens Ten Bruggencate: cacaomolen van de firma Neles.

In 1927 was de molen nog dag en nacht in bedrijf, verwerkte toen cacaokoeken.

In 1936 was de al jaren stilstaande molen nog aanwezig.
In 1940 kocht de gemeente de molen en het stuwrecht, en verlegde de Aa.
Het gebouw bestond tot 1945.

Bronnen:
- "Uit de geschiedenis van de rivier de Aa", Jac. J.M. Heeren.
- "De waterstaatstoestanden in Noord-Brabant binnen het stroomgebied der Maas, voorheen en thans", Dr. Ir. J.H.F. Deckers, 1927.
- "Helmond in het verleden", A.M. Frenken, 1928. Beide coll. Henk van der Kaay.
- Taxandria, tijdschrift voor Noord-Brabantse geschiedenis en volkskunde, 1936.
- "Watermolens in Noord-Brabant vroeger en nu, Ir. Piet-Hein van Halder, 2010.