Molen Graaflandse Molen, Groot-Ammers

Groot-Ammers, Zuid-Holland
b

korte karakteristiek

naam
Graaflandse Molen
modeltype
Wipmolen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van de polder Liesveld, thans op vrijwillige basis

adres
Molenkade 3B
2964 LB Groot-Ammers
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
01488
oude dbnr.
B977
Meest recente aanpassing
| Streek
media-bestand
Molen 01488 Graaflandse Molen (Groot-Ammers)
William Bouter (7-4-2018)

locatie

plaats
Groot-Ammers
gemeente
Molenlanden, Zuid-Holland
streek
Alblasserwaard
kadastrale aanduiding
Gemeente Groot-Ammers, sectie B, nr. 1248
geo positie
X: 116416, Y: 436470
N: 51.91538, O: 4.82640
biotoopwaarde
5 (goed)
landschappelijke waarde
Bijzonder groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Molenkade 3B
2964 LB Groot-Ammers
molenaar
- vacature -
telefoon
e-mail

website
social media
open voor publiek
nee
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van Graaflandse Molen via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Wipmolen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
Ondertoren, gedekt met riet, op veldmuren van 0,55 m.
kap
Bovenhuis donkergroen geverfd; wit afgebiesd; kap gedekt met gepotdekselde planken
inrichting

Open ijzeren scheprad buiten de molen, Ø 5,44 m.: breedte 0,56 m. Geen woning meer in de molen.

plaats bediening
grondzeiler
plaats kruiwerk
middenkruier
kruiwerk
Zetelkruiwerk; kruirad met hoge bank
vlucht
26,80 m.
vang
Vlaamse vang; 5 deels vaste, deels scharnierende stukken. Vangbalk met duim; evenaar.
overbrenging

Bovenwiel 58 kammen
Bovenschijfloop 33 staven, steek 13,0 cm.
Onderwiel 39 tanden
Onderwiel 140 tanden, steek 9,5 cm.
Overbrengingsverhouding 2,04 : 1

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Straathof ✉︎ 224 binnen 2007 2007 binnen aanw. 26,82
Straathof ✉︎ 223 buiten 2007 2007 buiten aanw. 26,88
Pot ✉︎ 1584 binnen 1889 1890 binnen 2005 26,80
Pot ✉︎ 1201 buiten 1880 1880? buiten 2005 26,80
wiekverbeteringen

Deze molen heeft nooit een wiekverbetering ondergaan.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
De Prins van Oranje ✉︎ 815 1872 1872? aanw. 05,70
wateras
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
onbekend ✉︎ ? ? aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
of eerder
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van de polder Liesveld, thans op vrijwillige basis

molenmaker
Fa. De Gelder (2005 / 2010)
omwentelingen
eigendomshistorie

SIMAV sinds 1965

geschiedenis

Het bouwjaar van de Graaflandse molen is, net als dat van de andere twee wipmolens van deze polder, onbekend. Dat de molen zeer oud moet zijn, is duidelijk: enkele balken zijn vervaardigd uit oude houten roeden, die nog voorzien zijn van gaten voor dwarsgetuigde hekkens.

Tot 1865 was deze molen onbewoond: in november van dat jaar besloot het polderbestuur zowel de Graaflandse Molen als de Achterlandse Molen te voorzien van een schoorsteen, twee deurkozijnen, vier lichtkozijnen, een bedstede, een zolder en de molen rondom af te timmeren.
In 1880 werden de onderste twee kamwielen vervangen door conische gietijzeren wielen. Tegelijk werd ook een gietijzeren wielbak aangebracht. Zowel de bak als de wielen werden vervaardigd bij de bekende ijzergieterij Penn & Bauduin in Dordrecht. Opvallend is ook, dat in diezelfde tijd om het bovenwiel een extra velg is aangebracht. Kennelijk was het oude wiel niet sterk genoeg of bezat dit onvoldoende vangkracht.

De Graaflandse Molen was tot 1965 in bedrijf. De molenaar hier fungeerde als 'voormolenaar': hij gaf het sein voor wel of niet malen in de polder (waarbij ook op de seinen van de twee peilmolens van de Overwaard moest worden gelet).

In 1970 werden uitvoerige herstellingen uitgevoerd aan het bovenhuis: het gehele stormbint, daklijsten en kap werden toen vernieuwd; helaas kon toen aan de toen al opvallende scheefstand van de ondertoren (en daarmee van de gehele molen) niets worden gedaan, waardoor dit herstel al vrij snel onvoldoende bleek.
Tot 1996 draaide de molen geregeld, zelfs al was het op het laatst niet meer mogelijk, te kruien. Duidelijk werd, dat deze molen een zeer ingrijpende restauratie nodig had.

Op 24 mei 2005 werd het bovenhuis gelicht, om in de werkplaats van de fa. De Gelder te worden vernieuwd. Daarna pas werd duidelijk wat de scheefstand had veroorzaakt: de ondertoren bleek niet alleen verzakt maar ook deels van de fundering afgeschoven. Dat moest - letterlijk - worden rechtgezet.
Op 12 juli 2007 werd het geheel vernieuwde bovenhuis op de weer recht staande ondertoren geplaatst, daarna volgden as met bovenwiel, kap en staart en - enige weken later - de roeden. Op 19 april 2010 kwam het herstel aan de waterloopmuren gereed en 26 april werd het sintelstuk teruggeplaatst. 15 juli van dat jaar heeft de molen proefgemalen.

De woning, die rond 1966 leeg was komen te staan, is bij de ingrijpende restauratie van de ondertoren geheel komen te vervallen; het onderwiel draait tegenwoordig in een verder vrijwel lege ruimte.

 

aanvullingen

toelichting naam

De molen is vernoemd naar de polder Ammers-Graafland, die thans onderdeel uitmaakt van de polder Liesveld (die hij met drie buurmolens kan bemalen). Ter plekke spreekt men van de "Tweede molen".

trivia

Opmerkelijk uit het (niet erg verre) verleden: als gevolg van malen zonder krooshek (waardoor hout in het scheprad terecht kon komen), brak zowel in 1965 als 1983 de koningspil.

foto's

foto's