Molen Achtkante Molen, Groot-Ammers

Groot-Ammers, Zuid-Holland
b

korte karakteristiek

naam
Achtkante Molen
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van de polder Liesveld; thans op vrijwillige basis; woning

adres
Molenkade 4
2964 LB Groot Ammers
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
01487
oude dbnr.
B976
Meest recente aanpassing
| Tellerstand
media-bestand
Molen 01487 Achtkante Molen (Groot-Ammers)
Frans van Erp (10-1-2017)

locatie

plaats
Groot-Ammers
gemeente
Molenlanden, Zuid-Holland
streek
Alblasserwaard
kadastrale aanduiding
Gemeente Groot-Ammers, sectie B, nr. 1250
geo positie
X: 116798, Y: 435995
N: 51.91114, O: 4.83201
biotoopwaarde
5 (goed)
landschappelijke waarde
Bijzonder groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Molenkade 4
2964 LB Groot Ammers
molenaar
Aart van Krimpen
telefoon
e-mail

website
social media
open voor publiek
nee
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van Achtkante Molen via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Houten achtkant, gedekt met riet, op hoge gemetselde voet van 2,30 m.
kap
Gedekt met riet
inrichting

IJzeren scheprad in de molen, Ø 5,40 m.: breedte 0,50 m.;
Woning in de molen

versieringen

Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met het opschrift 'Anno 1805'.

Gevelsteen met opschrift:
"Den 12 augustus 1805
den eersten steen van deeze molen gelegt
door Gerrit de Vos pz"

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Rollenkruiwerk; 40 ijzeren rollen. Kruihaspel.
vlucht
27,00 / 27,15 m.
vang
Vlaamse vang; 5 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Kneppel.
overbrenging

Bovenwiel 63 kammen
Bovenschijfloop 32 staven, steek 13,2 cm.
Onderschijfloop 21 staven
Onderwiel 81 kammen, steek 17,0 cm.
Overbrengingsverhouding 2,11 : 1

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Derckx ✉︎ 685 buiten 1991 1991 buiten aanw. 27,15
Derckx ✉︎ 686 binnen 1991 1991 binnen aanw. 27,00
Pot ✉︎ 882 buiten 1875 1875? buiten 1991 26,90
Pot ✉︎ 626 binnen 1870 1871? binnen 1991 26,90
wiekverbeteringen

Deze molen heeft nooit een wiekverbetering ondergaan

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
NSBM Fyenoord ✉︎ g.n. 1845 1845 aanw. 03,80
wateras
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
onbekend ✉︎ ? ? aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van de polder Liesveld; thans op vrijwillige basis; woning

omwentelingen
eigendomshistorie

De SIMAV is eigenaar sinds 1965, daarvoor was dat de polder Het Liesveld.

geschiedenis

Op de plaats van de huidige molen stond tot 1801 een wipmolen, die in dat jaar afbrandde. Misschien dat men daarna wilde proberen of de polder met de drie resterende wipmolens te bemalen viel, óf er waren problemen om de financiering van een nieuwe molen rond te krijgen. Hoe dan ook: pas in 1805 werd overgegaan tot de bouw van een nieuwe molen.
Het ambacht werd namelijk voor een bepaalde periode vrijgesteld van het betalen van belastingen. Bovendien werd in april 1805 een overeenkomst aangegaan met het bestuur van de polder Gelkenes, waarin de laatste zich verplichtte ƒ 3.000,-- bij te dragen in de bouwkosten van de nieuwe molen. Gelkenes had hier immers belang bij omdat het met behulp van de molens van Ammers-Graafland c.a. werd bemalen. In de overeenkomst werd verder gesuggereerd dat de nieuwe molen een groter rendement zou leveren dan de afgebrande molen.
Over dit laatste ontbreken helaas gegevens, maar het is waarschijnlijker dat, vanwege het vrij smalle scheprad, de Achtkante Molen minder water kon (en kan) verzetten dan de andere drie. Mogelijk stond daar tegenover dat deze molen van de vier molens van deze polder het gemakkelijkst, dus het snelst, in bedrijf kon komen.

In 1873 verving men het onderste gangwerk door gietijzeren wielen die afkomstig waren van een molen te Jaarsveld (Utr.). Samen met een gietijzeren wielbak kocht het polderbestuur deze onderdelen voor ƒ 750,24. Op het onderwiel is het jaartal 1845 geschilderd, hetgeen een indicatie geeft van de ouderdom.
In de Tweede Wereldoorlog werd het hekwerk van het wiekenkruis door een laag vliegend toestel beschadigd.

In 1964 kwam de molen buiten bedrijf en in 1972, onder de inmiddels andere eigenaar, volgde een restauratie. Op 18 mei dat jaar werd de molen door burgemeester H. Boer van Groot-Ammers officieel in gebruik gesteld.

In 1991-1992 vond opnieuw flink herstel plaats, waarbij onder meer wiekenkruis, lange spruit, een voeghout, windpeluw met baard, een deel van de keerkuip en een deel van de rollenwagen van het kruiwerk werden vernieuwd.
In maart 2010 werd begonnen met een grote revisie van het kruiwerk. Rollenwagens en ijzeren rollen werden grotendeels vernieuwd. Daarmee was het bepaald niet gedaan: ook de waterlopen werden hersteld, de bladen van het scheprad vervangen, de sprenkelstraat afgebroken en geheel opnieuw opgemetseld. Voorts is het gevlucht gerepareerd en in juni werd begonnen met het vernieuwen van de meeste velden van het rietdek.

Op 1 oktober 2010 verbrandde de schuur naast de molen; door gunstige wind en goed optreden van de brandweer overleefde de molen dit onbeschadigd.

 

aanvullingen

toelichting naam

De naam is simpel genoeg ter onderscheiding van de drie wipmolens in de directe omgeving, hier bovendien als opvolger van een wipmolen. Ter plaatse spreekt men van de "Derde molen".

foto's

foto's