- naam
- Pankoekster Mole
- modeltype
- Kantige molen, grondzeiler
- functie
- poldermolen
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Bemalen van de Oosthemmerpolder, thans op vrijwillige basis.
- adres
-
Rijpenderlaan 8
8748 CW Witmarsum - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 01429
- oude dbnr.
- B156
- Meest recente aanpassing
- | Verwijzingen
Molen Pankoekster Mole, Witmarsum / Wytmarsum
Witmarsum / Wytmarsum, Fryslân
b
locatie
- plaats
-
Witmarsum / Wytmarsum
- gemeente
- Súdwest-Fryslân, Fryslân
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Witmarsum, sectie G, nr. 482
- geo positie
-
X: 163346, Y: 568320N: 53.10162, O: 5.51182
- biotoopwaarde
- 5 (goed)
- landschappelijke waarde
- Zeer groot
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Rijpenderlaan 8
8748 CW Witmarsum - molenaar
- Hendrik van der Kolk
- telefoon
- 06-51167164
-
- social media
- open voor publiek
- ja
- open op zaterdag
- nee
- open op zondag
- nee
- op afspraak
- ja
- openingstijden
Op afspraak en als de vlag bij de molen wappert
- toegangsprijzen
- winkelinformatie
- meelverkoop
- nee
- museuminformatie
- gericht op scholen
- nee
- bijzonderheden
- fietsroute
- fietsroute in de buurt van Pankoekster Mole via fietsnetwerk.nl
constructie
- modeltype
- Kantige molen, grondzeiler
- krachtbron
- wind
- kenmerken
- functie
- romp
- Houten achtkant, gedekt met riet, met stenen veldmuren
- kap
- Gedekt met riet
- inrichting
Stalen vijzel in gemetselde vijzelbak.
- versieringen
Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met het opschrift:
"ANNO 1900".- plaats bediening
- grondzeiler
- bediening kruiwerk
- buitenkruier
- plaats kruiwerk
- bovenkruier
- kruiwerk
- Neutenkruiwerk; 24 neuten. Kruilier
- vlucht
- 20,00 m.
- vang
- Vlaamse vang; vangbalk met duim (vangbalk boven het voeghout); vangstok; pal
- overbrenging
Bovenwiel 55 kammen
Bovenbonkelaar 29 kammen, steek 12 cm.
Onderwiel 39 kammen
Vijzelwiel 35 kammen, steek 11,7 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 2,11- hoogte
- wiekvorm
- Zelfzwichting met Oud-Hollandse voorzomen op beide roeden
- wiekenkruis
-
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte Straathof 276 binnen 2014 2014 binnen aanw. 19,80 Straathof 275 buiten 2014 2014 buiten aanw. 19,80 Draaisma g.n. binnen 1976 1976 binnen 2014 19,80 Draaisma g.n. buiten 1976 1976 buiten 2014 19,80 - wiekverbeteringen
- Van het bouwjaar 1900 tot 1976 had deze molen op beide roeden zelfzwichting met Oud-Hollandse voorzomen. In dat laatste jaar werd dat veranderd in Oud-Hollands met zeilen.Na het vervangen van beide roeden in 2014 kreeg de molen zijn zelfzwichting terug.
- bovenas
-
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte De Prins van Oranje ? ? 1900? aanw.
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- monument
- 39438
- inventarisnummer
- FR084
eigendom
- eigenaar
- Stichting De Fryske Mole
- eigendomsvorm
- Stichting
geschiedenis
- toestand
- werkend
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Bemalen van de Oosthemmerpolder, thans op vrijwillige basis.
- molenmaker
- J.H. Westra, Franeker (1900)
- omwentelingen
- geschiedenis
-
De huidige molen werd in 1900 gebouwd ter vervanging van een in 1899 afgebrande achtkante molen. Bij de bouw werd de molen uitgerust met zelfzwichting.
Molenmaker Westra bouwde volgens zijn gewoonte deze molen met een relatief groot bovenwiel. Hij loste het hierdoor ontstane ruimteprobleem op door de vangbalk, uitzonderlijk voor Noord-Nederland, bóven het voeghout te plaatsen. Overigens is het bovenwiel met zijn zes plooistukken ook bepaald niet alledaags.
De molen bemaalde de Oosthemmerpolder, 700 ha groot, in eerste instantie tezamen met De Vooruitgang, een achtkanter die vlakbij Witmarsum stond. Die molen werd in 1955, nadat een elektrisch gemaal was gesticht, gesloopt. In 1967 werd in de Pankoekstermolen een dieselmotor geplaatst.
In 1976 werd de bemaling van de polder overgenomen door een nieuw gemaal, geplaatst tussen Bolsward en Schettens. De molen kreeg hierbij een restauratiebeurt, waarbij onder meer beide roeden werden vervangen. Helaas voorzag men die van Oud-Hollandse ophekking met zeilen, volstrekt onjuist, omdat deze molen vanaf de bouw met zelfzwichting uitgerust was geweest! De dieselmotor, die nu geen functie meer had, werd verwijderd. De molen maalde vanaf dat moment op vrijwillige basis.
Eind juni 2014 werden beide roeden gestreken, nieuwe stak men op 1 oktober dat jaar. Daarna heeft men, zeer toe te juichen, de zelfzwichting in ere hersteld.
In 2006 bestemde het Wetterskip Fryslân deze molen tot reservegemaal in geval van ernstige wateroverlast.
foto's
- foto's
-
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | Wilt u specifiek iets kwijt over een roede, as of motor, klik dan daar op het rode envelopje ✉︎ behorende bij het betreffende object.
- foto's
- foto's insturen