top

Molen Polder Venhuizen en Hem, Zuidermolen 1, Venhuizen

Venhuizen, Noord-Holland
v

korte karakteristiek

naam
Polder Venhuizen en Hem, Zuidermolen 1
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
kaart
Toon de molen in Google Satelietweergave
 
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
01421
oude dbnr.
V6588
Meest recente aanpassing
| Conversie
media-bestand
Molen 01421 Polder Venhuizen en Hem, Zuidermolen 1 (Venhuizen)
uitsnede

locatie

plaats
Venhuizen
plaatsaanduiding
aan de Zuiderdijk, bij het huidige gemaal Drieban.
gemeente
Drechterland, Noord-Holland
streek
Drechterland
kadastrale aanduiding 1811-1832
Venhuizen en Hem E (2) 282 De Zuider Polder
geo positie
X: 145166, Y: 520626
N: 52.67300, O: 5.24182

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
achtkante bovenkruier
inrichting
Scheprad
Vijzel 1,90 m Ø
plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
binnenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
vlucht
26,65 m
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verdwenen
geschiedenis
De polder bestond uit twee delen: het deel van Venhuizen, waar de molens stonden, en het deel van Hem, dat 22 cm hoger lag. Tussen beide delen lag een dam met een sluis om het water af te laten lopen naar de molens. Het deel van Hem had ook een inlaatsluis in de Zeedijk.

In 1553 werd voor het eerst het bestaan van vier molens genoemd. Op een kaart uit 1638 staat inmiddels nog een derde Zuidermolen aangegeven.

Waarschijnlijk konden de beide Noordermolens verdwijnen na het vervijzelen van de drie Zuidermolens. Eind 19e eeuw werd molen 1 vervangen door een stoomgemaal. Na 1911 werden beide andere molens verwijderd.

Vanaf 1904 bestond tussen de Polder Venhuizen en Hem, en de polder Wijdenes en Oosterleek, samenwerking in tijden van wateroverlast. Per 18 december 1918 gingen beide polders op in het Waterschap De Drieban.

Bronnen:
- De zeeweringen en waterschappen van Noordholland, Mr. G. de Vries Azn., 1864.
- De zeeweringen en waterschappen van Noordholland, derde uitgaaf, D. Kooiman, 1936.
- West-Friese watermolens op de kaart van Joost Jansz. Beeldsnijder (1575/1608) en op de kaarten van het Groot Proces (1638), artikel door Bert Kölker en Jan de Bruin in Jaarboek 2007 van het Westfries Genootschap.
MHO

-----

Het stoomgemaal van de polder Venhuizen werd in 1879 gesticht als hulpstoomgemaal voor de polder Hem en Venhuizen. De bestaande watermolens werden toen nog gehandhaafd. In 1916-1917 kreeg het met twee centrifugaalpompen uitgeruste gemaal een nieuwe stoommachine, waarna de molens gesloopt werden.

Voor meer informatie zie website www.gemalen.nl nr 2068
media-bestand
Molen 01421 Polder Venhuizen en Hem, Zuidermolen 1 (Venhuizen)
Foto: A. Dekema, coll DHM
media-bestand
Molen 01421 Polder Venhuizen en Hem, Zuidermolen 1 (Venhuizen)
Foto: n.n., coll DHM, vlnr dbnrs 6587,6586,6588
media-bestand
Molen 01421 Polder Venhuizen en Hem, Zuidermolen 1 (Venhuizen)
uitsnede
media-bestand
Molen 01421 Polder Venhuizen en Hem, Zuidermolen 1 (Venhuizen)
Foto van schilderij

aanvullingen

trivia
Functie: bemalen van de Venhuizer en Hemmer Polder op de Zuiderzee.
-----

2e foto:
In 1917 werd de oude vijzelmolen van de polder Venhuizen en Hem vervangen door een stoomgemaal. Fotograaf A. Dekema legde dit historische moment op verzoek van het polderbestuur vast.
Tekst: Westfries Archief Hoorn.


4e foto:
Prachtige prent van het schilderij 'gezicht op Broekerhaven' (1885).
De drie molens links op het schilderij zijn van de Venhuizer- en Hemmerpolder, later samengevoegd tot 'De Drieban'. Op het schilderij staat links van de twee grote molens al het nieuwe stoomgemaal van de Houterpolder.
Het oorspronkelijke schilderij hangt nu bij de familie Poelwijk, Zuiderdijk 3, ongeveer op de plek die de schilder in beeld bracht, bij de molens van Broekerhaven.
Gerard Poelwijk, 22 mei 2011.
meest recente aanpassing | Conversie
gebruiksvoorwaarden en auteursrechten