3 koppel maalstenen
De wapensteen bevond zich boven de steen met de volgende tekst die helaas grotendeels onleesbaar is:
Enkele regels:
'Op last van Hunne Edelmogende Heeren Raden'
'behoed voor brand en noodt'.
Op de plek waar eens de rondstenen stellingmolen stond, stond eerst een standerdkorenmolen die wegens bouwvalligheid is gesloopt en door de Dordtse molenmaker Pluijm werd vervangen door een nieuwe molen. Bij de molen hoorde ook een rosmolen om in geval van langdurige windstilte toch te kunnen malen. Deze werd in 1770 nog herbouwd.
Tot aan de afschaffing van de 'heerlijke rechten' in de Franse tijd was het een dwangmolen waar de inwoners van het graafschap Leerdam en de baronie Acquoy verplicht waren om daar hun graan te laten malen. Op de windmolen werd ook een dag per week run gemalen voor leerlooierijen. De molen was eeuwenlang eigendom van de prinsen van Oranje als graven van Leerdam, later van de Kroondomeinen, maar kwam in de 19e eeuw in particuliere handen.
De laatste molenaar was Jiles Kon (1833-1914), die de molen al vanaf circa 1860 huurde. Zijn zoon Adrianus Kon (1865-1927) werd in 1914 de eigenaar. De molen was tot 1914 in bedrijf. In 1922 volgde onttakeling en in 1952 sloop tot op ongeveer baliehoogte.
In 1943 was er nog sprake van herstelplannen, maar die werden nooit gerealiseerd.
Informatie oa van E.A.N. Kon, 30 mei 2012
28-09-1819: Opregte Haarlemsche Courant
Een Windkoren- en Rosmolen en Molenhuis, gelegen te Leerdam, verhuurd aan P.A. Huizers.
20-05-1820: Nederlandsche staatscourant
DOMEINEN.
Willem Pernis, ontvanger der domeinen in het kanton Kulenborg, zal, ingevolge bekomene autorisatie, op zaturdag, den 27sten mei 1820, des morgens ten 12 ure, ten huize van C. Wiggelinkhuizen, te Leerdam, in de Fortuin, voor den tijd van één jaar, verhuren: De van ouds gerenomeerde steenen wind-koornmolen , rosmolen en molenhuis, te Leerdam, thans in pacht bij Paulus Arij Huijzer, tot den 26sten mei 1820, voor de somme van f 1300: 00 jaarlijksch, dus dadelijk te aanvaarden. Breeder bij geaffigeerde biljetten omschreven.
06-03-1824: Nederlandsche staatscourant
DOMEINEN
Door den Ontvanger der Domeinen, ressort Culemborg, zal te Leerdam, op den 10den april 1824, des voormiddags ten 11 ure, ten overstaan van den te Vianen residerende Notaris F. van den Berg Pz., voor den tijd van drie jaren, worden verpacht: DEN STEENEN WIND KOREN-MOLEN, ROSMOLEN en MOLENHUIS, ingaande den 26sten mei 1824.
04-04-1827: Utrechts volksblad
WILLEM PERNIS, Ontvanger der Domeinen te Vianen , daartoe behoorlijk geautoriseerd , zal op Zaturdag den 28, April 1827, des middags ten uure, te Leerdam, in het openbaar, voor den tijd van drie jaren, verhuren: Den KORENMOLEN, ROSMOLEN en MOLENHUIS, te Leerdam, alles in de beste order gesitueerd , waarvan de Conduio van verhuring tér lezing ligt, ten Kantore van den Ontvanger voornoemd, en nadere informatie en aanwijzing te bekomen bjj den Opzigter der Domeinen in Leerdam.
08-04-1825: Utrechtsche courant
De Ontvanger der Domeinen te Vianen, zal.op Zaturdag den 16. April 1825, des voormiddags ten 11 ure, ten huize van C. Wiggelinkhuijzen. te Leerdam, in het openbaar, ten overstaan van den te Vianen residerenden Notaris F. VAN DEN BERG Pz. , aanbesteden , eene aanmerkelijke reparatie aan den KORENMOLEN te Leerdam, bestaande in Timmer- , Smits- , Metsel- en Steenhouwers - Werk, waarvan het bestek ter visie van de belanghebbenden , ten Kantore vaa genoemden Ontvanger, en Notaris gereed legt. Zullende tenzelven dage worden verkocht, den ROSMOLEN aldaar om te slopen.
22-05-1830: Arnhemsche courant
En voorts op Donderdag den 27sten daaraanvolgende, des voormiddags ten tien ure, ten huize en herberge van C. Wiggelikhuizen, te Leerdam, ten overstaan van den Heer F. van den Berg, openbaar Notaris, residerende te Vianen, publiek aan de minstaannemende doen aanbesteeden:
Het M A K E N of PLAATSEN der M O L E N A A R S W O N I N G in den Koornwindmolen te Leerdam , alsmede het VERANDEREN van den ROSMOLEN in eene Wagenschuur, met de LEVERANTIE van alle daartoe benoodigde MATERIALEN. Het bestek en conditien dezer besteding, zullen acht dagen te voren , ten huize van C. WIGGINKHUIZEN voormeld , door een ieder kunnen gezien en gelezen worden. De Ontvanger voornoemd , H.M. van ERMEL.
In de molenromp was in de jaren tachtig van de vorige eeuw een kleine tingieterij gevestigd.
Nu is de gehele molen afgebroken. Ervoor in de plaats is een wooncomplex gebouwd, 'De Molenburcht'.
Foto van W. Jans, 02-08-2004
Een vervangend gebouw op de plek van de voormalige molen.
Ansichtkaart, coll DVM