- naam
- Babbersmolen
- modeltype
- Ronde molen, stellingmolen
- functie
- poldermolen
- bouwjaar
- herbouwd
- 1888 / 2012
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig in circuit
- bestemming
Vh. bemalen van de Babberspolder, thans buiten bedrijf.
- adres
-
Schiedamsedijk 2B
3117 HA Schiedam - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 01174 f
- oude dbnr.
- B1335
- Meest recente aanpassing
- | Foto
Molen Babbersmolen, Schiedam
Schiedam, Zuid-Holland
b
locatie
- plaats
-
Schiedam
- gemeente
- Schiedam, Zuid-Holland
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Schiedam, sectie Q, nr. 7170
- geo positie
-
X: 85279, Y: 437015N: 51.91725, O: 4.37378
- biotoopwaarde
- 0 (onbekend)
- landschappelijke waarde
- Beperkt door omliggende bebouwing en vooral beplantingen.
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Schiedamsedijk 2B
3117 HA Schiedam - molenaar
- Diverse Schiedamse molenaars bij toerbeurt
- telefoon
- 010-4261291
-
info@deschiedamsemolens.nl
- website
- www.deschiedamsemolens.nl
- social media
- open voor publiek
- ja
- open op zaterdag
- ja
- open op zondag
- nee
- op afspraak
- ja
- openingstijden
€ In de regel zaterdag 11:00 - 16:00 uur, verder als de molen draait of op afspraak.
- toegangsprijzen
Zie website van De Schiedamse Molens
- winkelinformatie
- meelverkoop
- nee
- museuminformatie
- gericht op scholen
- ja
- informatie voor scholen
Op afspraak
- bijzonderheden
- fietsroute
- fietsroute in de buurt van Babbersmolen via fietsnetwerk.nl
constructie
- modeltype
- Ronde molen, stellingmolen
- krachtbron
- wind
- functie
- romp
- Ronde stenen molen
- kap
- Gedekt met riet
- inrichting
IJzeren scheprad; centerstukken fabr. Geraedts 2013; woning in en naast de molen (museaal ingericht).
- versieringen
Aardige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met in grote cijfers en letters 'ANNO 1710'. Daaronder veel kleiner de jaartallen '1888' en '2012' en drie kleine wapens, namelijk van de Babberspolder (drie groene klavertjes op een gouden veld), van Vlaardinger-Ambacht, waar de molen vroeger onder viel (een zilveren ster op een blauw vlak) en van het huidige grondgebied Schiedam (van goud, beladen met een klimmende leeuw van sabel, een cotisse van keel en zilver brocherende over het geheel. Het wapen gedekt met een kroon van drie fleurons van goud en zes paarlen).
Kleine gevelsteen met daarop het oorspronkelijk bouwjaar: '1710'.
Gevelsteen (slecht leesbaar geworden) uit 1888 betreffende de verhoging, met vermelding van het toenmalige polderbestuur.
De historische reclame van Quaker Oats op de romp is geheel gereconstrueerd, nu vertaald als 'Quaker Havermout'.- plaats bediening
- stellingmolen
- bediening kruiwerk
- buitenkruier
- plaats kruiwerk
- bovenkruier
- kruiwerk
- Rollenkruiwerk; houten rollen. Kruilier.
- vlucht
- 25,15 / 25,20 m.
- vang
- Vlaamse vang; 4 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Kneppel.
- overbrenging
Bovenwiel 71 kammen
Bovenschijfloop 41 staven, steek 11,95 cm,
Onderschijfloop 24 staven
Onderwiel 95 kammen, steek 15,05 cm
Overbrengingsverhouding 2,32 : 1- hoogte
- van de stelling: 2,75 m.
- wiekvorm
- Oud-Hollands
- wiekenkruis
-
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte Vaags 407 binnen 2017 2018 binnen aanw. 25,15 Vaags 406 buiten 2017 2018 buiten aanw. 25,20 Vaags 275 binnen 2012 2012 binnen 2018 25,15 Vaags 276 buiten 2012 2012 buiten 2018 25,20 Pot 1260 binnen 1881 1881? binnen 1924 25,62 Pot 1308 buiten 1881 1881 buiten 1924 25,60 - wiekverbeteringen
Op deze molen is geen wiekverbetering toegepast.
- bovenas
-
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte Geraedts 25 2012 2012 aanw. 05,85 Hartogh Heijs 31 1866 1866? 1924 - wateras
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte Kon.Ned.Grofsmederij g.n. 1897 1897/2012 aanw.
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- monument
- 513195
- inventarisnummer
- ZH119B
eigendom
- eigenaar
- Stichting de Schiedamse Molens
- eigendomsvorm
- Stichting
geschiedenis
- toestand
- werkend
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig in circuit
- bestemming
Vh. bemalen van de Babberspolder, thans buiten bedrijf.
- molenmaker
- ?? (1710) ?? (1888) Stichting Restauratiewerkplaats Schiedam (2011/12)
- omwentelingen
- eigendomshistorie
De Stichting de Schiedamse Molens is eigenaar sinds 2003.
- geschiedenis
-
Deze molen is in 1710 als grondzeiler gebouwd ter bemaling van de Babberspolder.
De verhoging tot stellingmolen dateert uit 1888, toen de spoorlijn Schiedam - Hoek van Holland werd aangelegd. De spoordijk zou de windvang uit bepaalde hoeken duidelijk verminderen, dus werd besloten de molen te verhogen. De kosten waren voor rekening van spoorwegmaatschappij H.IJ.S.M.
De fraaie vorm van de stenen romp bleef behouden doordat men deze eerst ca. twee meter afbrak en vervolgens pas tot de gewenste hoogte opmetselde.
In 1897 werd het houten scheprad vervangen door een ijzeren exemplaar, dat leek op het systeem Paul, dus met lepel-achtige schoepen. Hier was het evenwel ontworpen door de architect ir. W.J. Brandsma Jzn. en vervaardigd door de Grofsmederij te Leiden. Het rad schepte het water niet zozeer maar sneed er min of meer doorheen. Met een doorsnede van 6.70 meter was het een groot rad, maar de opvoerhoogte was dan ook fors, namelijk 1,80 meter.
Toen in 1924 een dieselmotor werd geplaatst, kwam de windmolen buiten bedrijf en volgde onttakeling. In 1955 werd de bemaling overgenomen door een nieuw gemaal, dat elders was geplaatst. In 1979 werd de romp een tijdje gebruikt als vogelasiel, maar daarna volgde leegstand.
Al zeer lang was er in Schiedamse molenkringen grote belangstelling voor dit bijzondere molenrestant. In 2003 volgde aankoop door Stichting de Schiedamse Molens en toen werd alles een stuk concreter. Tenslotte ging men over tot algehele reconstructie.
Op 21 augustus 2012 werd de kap op de romp geplaatst. Daarmee kwam de rehabilitatie van deze molen in een beslissend stadium. 14 november 2012 werden beide roeden gestoken; 30 november werd er voor het eerst gedraaid.
Op 28 augustus 2012 gaf de molen voor het eerst in bijna 90 jaar weer op windkracht water, 18 oktober volgde de officiële ingebruikname. Helaas is, door de - al zeer lang geleden gerealiseerde - afdamming van de Poldervaart het uitmalen zeer beperkt mogelijk: de molen kan als het ware zijn water niet kwijt (men is wel in gesprek over het realiseren van een maalcircuit).
Hoewel de omgeving, op de rand van verstedelijkt gebied, nooit meer zal worden als vroeger, is er dichtbij de molen toch weer een flink stuk verbost gebied gerooid en zoveel mogelijk in de staat van weleer gebracht.
In april 2015 werd de machinistenwoning, die na de onttakeling van 1926 pal naast de molen was gebouwd, gesloopt. De bewegingsbelemmering die deze molen nog had, was daarmee verleden tijd. De stelling kon daardoor worden gecompleteerd, ook bouwde men vervolgens een klein bezoekerscentrum.
Helaas moest in april 2017 besloten worden, de molen stil te zetten, omdat inmiddels duidelijk was dat gedeelde roeden (die ook hier waren toegepast) constructiefouten konden bevatten. Hoewel de eigenaar er snel bij was, heeft het even geduurd voordat er zicht kwam op andere roeden. Men liet zich in zoverre niet ontmoedigen, dat werd doorgegaan met het inrichten van de directe omgeving tot een educatief centrum. Zo is hier een 'mini-polder' gerealiseerd waar bezoekers, zoals schoolkinderen, goed kunnen leren wat het begrip 'polder' (én de bemaling daarvan) inhoudt.
Op 9 februari 2018 heeft men de nieuwe roeden, nu uit één stuk, afgeleverd en vervolgens met kunst en vliegwerk (bij de gedeelde roeden was dat beslist gemakkelijker!) tot vlakbij de molen gebracht. 21 februari werden de gedeelde roeden gestreken en de nieuwe gestoken. Vrijwel direct daarna werd begonnen met ophekken. 24 februari was de molen weer maalvaardig.
Nog een paar details:
De wateras, gegoten in 1897 voor het toen aangebrachte scheprad, heeft de molenwerf nooit verlaten maar werd bij het begin van de restauratie pal naast de molen onder het maaiveld teruggevonden. Deze functioneert weer als vanouds, net als de vroegere halssteen (die daar ook werd aangetroffen).
Opmerkelijk is ook het steektrapje waarmee men buiten vanaf de begane grond de stelling kan bereiken (binnendoor naar de stelling is uiteraard ook mogelijk).
De Quaker Oats-reclame waarmee de romp al vóór 1940 opgeschilderd was, is nooit helemaal verdwenen. Bekend is dat deze afbeelding, met daarop ook een lachende quaker, tijdens de Tweede Wereldoorlog op last van de Duitse bezetter moest worden overgekalkt: dit was immers te beschouwen als symbool van de vijand Amerika. (Terzijde: een quaker voorstellen als vijand is bizar, want dit zijn juist buitengewoon vredelievende mensen!). De kalk die de reclame moest bedekken was kennelijk niet al te best, want nog vóór 1945 was de afbeelding alweer te zien!
In 2016 is deze reclame geheel in ere hersteld door een gespecialiseerd schildersbedrijf.
aanvullingen
- toelichting naam
Deze molen is vernoemd naar de polder die hij kon bemalen.
- literatuur
Dick Kenbeek, 'Feestelijke opening Babbersmolen', in: Molenwereld 176 (2013) 455 - 462.
foto's
- foto's
-
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | Wilt u specifiek iets kwijt over een roede, as of motor, klik dan daar op het rode envelopje ✉︎ behorende bij het betreffende object.
- foto's
- foto's insturen