Molen De Palmboom, Schiedam

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1781

verdwenen

1989

1901 verbrand 1987 - 1989 restant deels hergebruikt

opvolger

Schiedam (De Palmboom)

geschiedenis

In 1780 gaven Burgemeester en Gecommiteerde Vroedschappen toestemming tot het oprichten van een nieuwe molen. Een aantal coornwijnbranders richtte een compagnieschap op tot bouw en exploitatie van de molen, voor 26 ketels.
Op 28 april 1781 legde Ian Bredero de eerste steen.

Rotterdamsche courant, 17 juni 1806
Da Notarissen A. J. DEMORAAZ, J. W. HOEKWATER en T. B. J. BREMMER, en den Makelaar J. LOOPUYT, te Schiedam, zullen aldaar, op Vrydag den 20 Juny 1806, veilen, en op Sarurdag den 21 in de St. Joris Doele finaal afslaan,
1. Een HUIS, BRANDERY, PAKHUIS an ERVE.
2. Een BRANDERY en ERVE; zynde de gemelde Branderyen yder voorzien van twee Rouw-en eene Distilleerketels, en beiden gelegen op de Schie.
3; en 4. Twee Zesentwintigste Portièn in de MOLEN genaamd DE PALMBOOM, en
5. en 6. Twee dito Portien in de MOLEN DE KAMEEL; zynde nader onderrichting te bekomen, ten Comptoiren van voornoemde Notarissen en Makelaar.

Op 14 december 1863 werd er door een hevige noordoosten storm een roe afgeworpen en vernielde een gedeelte van de balie. In 1863 viel lui-jongen Johannes van der Klink uit één der wieken, doordat iemand de vang ophaalde, hij overleefde het niet.

Middelburgse Courant, 15 december 1863
Een huiveringwekkend ongeluk had zaterdag te Schiedam op den molen De Palmboom plaats. Uit hoofde van het opsteken van den wind moesten de zeilen der wieken ingekort worden, daar de molen te hard liep. Zekere Klink, een jongman van ongeveer twintig jaren, begaf zich naar buiten om dit te verrigten, doch terwijl hij daar nog mede bezig was, haalde zijn vader, meenende dat dit werk was afgeloopen, binnen den molen den zoogenaamden „vang" op, die de wieken weder vrij liet. Zij begonnen dus eensklaps weder te draaijen, terwijl de jongman nog op een dier wieken zat. Niet wetende wat in deze kritieke omstandigheid het beste was om te doen, trachtte hij met een koenen sprong weder op de balie van den molen te springen ; doch dit mislukte, hij kwam met een ontzettenden val op de straatsteenen neder en was, na nog slechts een paar woorden gesproken te hebben, binnen eenige oogenblikken een lijk.

Het slachtoffer was de 18-jarige Johannes Cornelis van der Klink, geboren te Schiedam op 2 augustus 1845. Hij overleed op 12 december 1863 (Overlijdens- en geboorte akte – Open achief)
Ingezonden door Caroline Schaeffer, 18 mei 2021

Tot 1894 werkten dagelijks 9 man op de molen om mout- en roggemeel te produceren voor de branderijen. Omstreeks 1895 werd de compagnieschap ontbonden (vennootschap de Windkorenmolen De Palmboom) en verkocht aan een molenaar.

In 1899 werd Pieter Treurniet eigenaar van de molen.

De Maasbode, 4 april 1900
Toen te Schiedam, gister voormiddag omstreeks 9½ ure, de 15 jarige Johannes van den Berg in den molen de Palmboom werkzaam was geraakte hij met zijn linkerbenedenarm bekneld in de koekmachine, tengevolge waarvan dit lichaamsdeel op verschillende plaatsen ontveld en ontvleeschd werd. Hij werd daarop door een der knechts naar de woning van den heer dr. D. N. Janssen gebracht, alwaar hem de eerste heelkundige hulp werd verleend.
Ingezonden door Caroline Schaeffer, 27 mei 2021

Op 19 juli 1901 brak er brand uit in de stoombranderij De Kraton aan de overzijde van de Noordvest. Door de overslaande vonken ontstond er ook brand op De Palmboom. De molen brandde vervolgens geheel uit.
Enkele jaren na de brand, waarschijnlijk tussen 1906 en 1910, werd de romp na de brand tot halverwege de 2e zolder gesloopt en voorzien van een kapje.
Treurniet verhuisde vervolgens naar de Noordmolen en verhuurde de peperbus voor opslag.

Rond 1955 werd J.J. Fontijne eigenaar, deze bracht de 2e zolder naar omlaag zodat er ruimte kwam om een nieuwe zolder aan te brengen. Daarom heeft de molen nu een extra zolder. Fontijne gebruikte de molen als garage voor zijn vrachtwagen en voor opslag van pompen tot 1986, toen kocht de gemeente de molenstomp.

Op 6 mei 1987 gaf mr. Pieter van Vollenhoven het startsein voor de herbouw. Eerst werd de stomp gerestaureerd en voorzien van een nieuwe fundering waarna in 1989 de nieuwe romp werd gemetseld.

Bron: Nederlandse Molendatabase.

nog waarneembaar