Molen Het Fortuin / Volmolen van Marijt / Oliemolen van Couvee, Leiden

Leiden, Zuid-Holland
v

korte karakteristiek

naam
Het Fortuin / Volmolen van Marijt / Oliemolen van Couvee
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
volmolen, oliemolen, trasmolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
01156 i
oude dbnr.
V2584
Meest recente aanpassing
| Algehele revisie gegevens
media-bestand
Molen 01156 i Het Fortuin / Volmolen van Marijt / Oliemolen van Couvee (Leiden)
deel van onderstaande foto

locatie

plaats
Leiden
plaatsaanduiding
ten Z Fortuinsloot, ten W De Haan, later Haagweg 180
gemeente
Leiden, Zuid-Holland
plaats(en) voorheen
Zoeterwoude
streek
Rijnland
kadastrale aanduiding 1811-1832
Zoeterwoude A (3) 1206 Jacobus Bronkhuizen, fabrikant (*)
geo positie
X: 92955, Y: 462097
N: 52.14358, O: 4.48079

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
romp
achtkante bovenkruier
plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verdwenen
gesloopt
geschiedenis

De molen stond ten zuiden van de Fortuinsloot, vlakbij en ten westen van de volmolen De Haan. Hij wordt voor het eerst tweemaal genoemd in akten van transport uit 1686, doch de gevelsteen vermeldde het jaar 1700.

In de Leijdse Courant vinden we tweemaal een advertentie betreffende de verkoop van ’een dubbele- slag-olijmolen met deszelfs huysinge, thuyn en land staande en gelegen aan de Vliet, een quartier buiten de stad Leyden onder de Ambachtsheerlijkheid van Zoeterwoude leggende zeer gelegen voor het af- en aankoomen van alle vaartuigen gedateerd dd 14 september 1761 no. 110 en 1762 no. 59.’

Op de kaart van Klaas Vis uit 1781 staat de Heere Sandra als eigenaar van de Lakenvolmolen Het Fortuijn vermeld. Zie Beeldbank Regionaal Archief Leiden, signatuur PV1263.1.

In het begin van de negentiende eeuw werd de molen vermeld als ‘de Fortuin of de volmolen van Marijt. In 1832 was de bekende huisjesmelker en uitvoerder van bouw- en sloopwerken Carel Blansjaar eigenaar van Het Fortuin en vanaf dat jaar maalde de molen tras. Op 22 november 1832 werd een akte van verkoop gepasseerd en hierbij werd Arie van Waas uit Rotterdam de nieuwe eigenaar. Nog diezelfde dag passeerde ook de akte waarbij Van Waas de helft van zijn nieuw verworven bezit overdeed aan Coenraad Welter te Schiedam.

Het was toen een heel complex aan de Haagse Trekvaart onder de gemeente Soeterwoude met knechtswoningen, schuren en verder getimmerte. De molen wordt beschreven als zijnde een achtkante windmolen, voorheen geweest zijnde een lakenvolmolen en thans ingericht tot een olie- of trasmolen, genaamd ‘Het Fortuin’. Toen op 23 september 1833 Van Waas zijn helft moest bezwaren met een hypotheek van ƒ 1200,= werd de molen beschreven als een achtkante wind-oliemolen. Kort daarop op 2 juli 1834 verkocht Van Waas zijn helft voor ƒ 2800,= contant aan de olijslager Welter. 

03-03-1840 Opregte Haarlemsche Courant
De genen welke iets verschuldigd zijn, of te vorderen hebben van wijlen den heer JAN MARYT, Lakenvolder, overleden den 12den Januarij l.l. te Leyderdorp, bij Leyden, gelieven daarvan opgave of betaling te doen vóór op op den 15den Maart eerstkomende, ten Huize van J. MARYT, op de Volmolen, onder Leyderdorp, of bij P. MERLIJN, Koren-Molenaar, aan de Witte-Poort te Leyden.

Op 28-01-1841 werd een vennootschap aangegaan tussen Coenraad Welter, Jacobus Couvée Sr en Abraham Couvée, bestaande in het fabriceren van oliën en het malen van tras en schelpzand. In die tijd stond de molen beter bekend als de oliemolen van Couvée. Op 28 januari 1847 werd de molen getroffen door een zware storm. De toenmalige eigenaar J. Couvée vervaardigde een tekening van zijn zwaar beschadigde molen die thans in het Gemeente Archief te Leiden is. Op de oliemolen waren de gebr. De Brander uit de Zaanstreek werkzaam. Zij herbouwden de molen na de storm, maar een van de gebroeders verdronk in de Fortuinsloot nadat hij te diep in het glaasje had gekeken.

18-02-1842 Algemeen Handelsblad
VRIJWILLIGE VERKOOPING,
OP Zaturdag 5 Maart 1842, des avonds ten zes ure, in het Heeren Logement aan den Burg , binnen Leyden : Van een "hechte, sterke, weldoortimmerde welbeklante en in volle werking zijnde achtkante OLIE- en TRASMOLEN , zijnde tevens ingerigt tot het malen van Schulpzand; genaamd het Foruin, niet de daarbij behoorende en onlangs bijna geheel nieuw gebouwde HEERENHUIZJNG,KNECHTSWONINGEN, SCHUREN en verder GETIMMERTE, staande en gelegen aan de westzijde van de Haagsche en Delftsche Trekvaart, nabij de Stad Leyden, onder de Gemeente Soeterwoude, op den perceelsgewijzen Kadastralen legger dier Gemeente, voorkomende in Sectie A,
Nos. 1203, 1204, 1205 en 1206 De voorschreve Molen kan terstond en het Woonhuis met I°. April 1842, door den Kooper worden aanvaard, en zal des Dingsdags en Donderdags van iedere week van des voormiddags ten 10 tot des namiddags ten 2 ure kunnen worden bezigtigd. Zijnde inmiddels nadere informatiën te bekomen ten Kantore van den Notaris J. A. PRYN , residerende te Leyden.

07-03-1842 Zoeterwoude
Zoeterwoude, geheel en alleen Eigenaars geworden zijnde, recommande zich de ondergeteekenden, in de toegenegenheid hunner begunstigers, loovende eene prompte en civiele bedining. Leiden, den 7den Maart 1842
Inform. B. Bulder, 14 januari 2019

De molen werd rond 1890 onttakeld.

aanvullingen

trivia

(*) Kad. 1832: het erf aan Het heilige Geest of armen ... huis [?] te Leijden.