Molen Bulkemsmolen, Simpelveld

geschiedenis

toestand

restant

bouwjaar

1753

verdwenen

circa 1978

geschiedenis

De Bulkemsmolen ligt bij de weg van Simpelveld naar Eys-Wittem. Hij werd in 1753 als korenmolen gebouwd en vormt met de twee huizen en een schuur één geheel om een typisch Zuidlimburgse binnenplaats. Als bouwmateriaal is mergelsteen gebruikt. De omlijstingen van de deuren en ramen zijn van hardsteen. Latere uitbreidingen zijn in baksteen uitgevoerd.
De molen, die ongeveer dertig jaar stilstaat, ontving het water uit een thans dichtgeslibde vijver. De tegenwoordige molentak is smal en loopt langs de bergplaats naar de kanjel boven het waterrad. Het rad hangt onderin een bakstenen ombouw, die met een lessenaarsdak op de kopgevel aansluit. Het bovenslagrad is van hout en heeft ijzeren schoepen. Ook de molenas is van hout. De middellijn van het rad bedraagt 3,90 m. en de breedte 1,20 m. Een vroeger rad had een breedte van slechts 0,60 m.
Met het grotere waterrad werd ook een ijzeren gangwerk geplaatst, bestaande uit een groot conisch aswiel, een koningsspil met een conisch tandwiel (de bonkelaar) dat met het aswiel samenwerkt en een spoorwiel, dat de rondsels op twee steenspillen aandrijft. Het gangwerk staat in de kelder in een stoel van gietijzeren kolommen waartussen de twee steenlichtbruggen zijn geklemd. De steenbedding is een deel van de begane grondvloer. Vroeger lagen er op de maalstoel een koppel 17-er blauwe Duitse stenen voor het tarwegemaal en een koppel 15-er maalstenen voor het boerengemaal. Het waterrad ontwikkelde echter te weinig vermogen voor het koppel 17-ers. Dit koppel stenen werd daarom later vrijgemaakt van het spoorwiel en aangesloten op een apart drijfwerk met een conische tandwieloverbrenging op de steenspil en een riemschijf voor een 30 Pk elektromotor. In 1950 is dit koppel verwijderd om plaats te maken voor een elektrische hamermolen van de firma Van Aarsen uit Panheel.
Het meel van de stenen werd in de kelder afgezakt, waarna de zakken met een luiwerk over een houten goot naast de trap naar boven werden getrokken. De koningsspil is met een verjongd deel verlengd. Op de kop daarvan bevindt zich een conische tandwieloverbrenging, die vroeger een tussenas aandreef, waarop het luiwerk met een riem was aangesloten.
Toen de molen nog regelmatig in gebruik was, werd er veel tarwemeel geleverd aan de zusters van het 'Arme Kindje Jezus’ in het klooster Huize Loreto. Het voorreinigen van de tarwe vond plaats met een wanmolen, het nareinigen met een draaiende zeskant reiniger, die vergeleken kan worden met een bloembuil. In en om Simpelveld lagen destijds veel boerderijen, zodat zowel de Bulkemsmolen als de Oude Molen een goed gemaal hadden. Op het einde van de jaren vijftig werd het bedrijf op de Bulkemsmolen stilgelegd.

De molen met aanhorigheden is ruim 150 jaar bij de familie Engelen in gebruik geweest. In 1829 bij de gerechtelijke verkoop ten laste van Johan Hubert Jehenné te Aken, werd Willem Joseph Engelen, gehuwd met Anna Barbara Poetgens, uit Simpelveld als hoogst biedende eigenaar. Bij deling in 1858 werd de molen toegewezen aan Peter Dionisius Engelen, molenaar in Simpelveld. Hij verkocht de watermolen met huis, plaats, weilanden, hooilanden en bouwlanden in 1875 aan Henri Dieudonné Adolphe Laloux, rentenier in Luik en weduwnaar van Louisa Camille Lelièvre. P.D. Engelen werd toen pachter.
Bij een scheiding van de goederen van familie Laloux in 1912 werd de molen met alles wat er toebehoorde eigendom van Henri Auguste Adoiphe Laloux, industrieel in Luik. In 1917 verkochten de consorten Laloux de molen met huis, stal, schuur en plaats aan Adolf of Johannes Adolf Engelen, molenaar in Simpelveld en gehuwd met Marie Delahaye. Bij een boedelscheiding in 1935 werd de molen toegewezen aan de molenaar Leonardus Joseph Hubert Engelen en in 1981 bij eenzelfde transactie aan Guillaume Joseph Engelen, landbouwer in Simpelveld.

Bron: onbekend.

nog waarneembaar