Molen De Oude Molen /Molen van Houben, Simpelveld

geschiedenis

toestand

restant

bouwjaar

1774

verdwenen

1961

drooggelegd

geschiedenis

De Oude Molen is een voormalige watermolen te westen van Simpelveld.
Toen deze molen nog maalvaardig was werd deze aangedreven door het water van de Eyserbeek, afkomstig van een aantal bronnen bij Bocholtz en Simpelveld en dat via een 1,2 km lange aftakking naar een kanjel van het toenmalige bovenslagrad stroomde.
Bij de molen lag nog een vergaarvijver, die op de beek was aangesloten en de molen kon voeden in tijden dat het wateraanbod via de Eyserbeek te gering was. Op deze manier kon de molen voor langere tijd draaien.
De molen is oorspronkelijk uit 1774 en was in 1786 in eigendom van Johann Hubert Jehenné woonachtig in Aken, die ook eigenaar was van stroomafwaarts aan de Eyserbeek buiten Simpelveld gelegen Bulkemsmolen (zie db. 458). Jehenné bleef eigenaar tot 1826 toen de molen middels een gerechtelijke openbare verkoop in bezit kwam van barones Francesca de lommessen, gehuwd met Leonard Koch te Aken. Achtereenvolgens kwam de molen in bezit van Pieter Haan te Aken, Antoon Joseph Greven te Merkstein in Duitsland, die de molen dreef tot 1848, en Pieter Berger, landbouwer te Wijlre, samen met diens zuster Maria Gertrudis Berger. Deze familie Berger, die redelijk welgesteld was, plaatste, nadat een vergunning was verleend door het Provinciebestuur van Limburg, in de 1860-er jaren een stoommachine om de maalcapaciteit te vergroten.
In 1871 werd Pieter Berger alleen eigenaar van de molen. Na het overlijden van Berger en zijn echtgenote Maria Carolina Jansen, vererfde Willem Berger, kapelaan in Spekholzerheide, de molen. Hij verkocht deze op zijn beurt aan Joseph Berger, woonachtig in Raeren.

Na de eeuwwisseling werd een nieuw waterrad in de molen geplaatst omdat het bestaande houten waterrad uit het begin van de 19e eeuw door zijn afmetingen (3,43 m middellijn bij een breedte van 0,90 m), niet langer voldeed aan de voor die tijd vereiste molencapaciteit. Het nieuwe waterrad met een middellijn van 5 m en een breedte van 1,5 m, is momenteel nog steeds aanwezig in de, later aangebouwde, overdekte uitbouw aan het molenhuis. Het water uit de vijver werd via een betonnen goot naar het rad geleid waar het op een hoogte boven de as op de schoepen stroomde (een zogenaamd hoog-middenslagrad).

In 1919 werd Hendrik Hubert Houben, die tot dan de molen in pacht had, de nieuwe eigenaar samen met zijn zoon Willem (Wiel) Houben, eveneens molenaar te Simpelveld, en Henri Kevers, gehuwd met een dochter (Maria Agnes Houben) van Hendrik Hubert Houben. De molen was sindsdien meer bekend onder de naam "Molen van Houben". In 1922 kreeg de toenmalige eigenaresse, de weduwe Houben, toestemming om een nieuwe molenvijver aan te leggen. Deze was ter vervanging van de tot dan toe gebruikte vijver, die niet veel meer was dan een verbreding van de Eyserbeek en die onvoldoende water kon bergen om de vereiste maalcapaciteit van de molen te blijven garanderen. Het bedrijf werd door de familie Houben in 1950 nog uitgebreid met een magazijn voor opslag van graan- en meelproducten. Desondanks hield het bedrijf in 1960 op te bestaan en werd de beek in het dorp overkluisd. De laatste Houben was Agnes Maria Gerarda Hubertina Houben die gehuwd was met Frans Josef Sterck. In 1961 werd de grond boven de molen onteigend, de vijver werd gedempt en stuwrechten werden afgekocht, waardoor de status als watermolen definitief verloren ging.

Informatie:
- van Pierre Vossen, 22 februari 2008.
- aanvullende informatie van Marc Houben, 21 september 2008.

nog waarneembaar