- trivia
- De Bokkenrijders door: Drs. F.L. Augustus uit Heerlen
In de achttiende eeuw zou er in Zuid-Limburg en omgeving een grote bende dieven en rovers hebben huisgehouden, de zogenaamde Bokkenrijders. De bende telde honderden leden en zou van 1730 tot rond 1775 overvallen hebben gepleegd op kerken, pastorieën en grote hoeven. Volgens de gangbare voorstelling was het een soort geheim genootschap, waarvan de leden een eed op de duivel hadden afgelegd in het vertrouwen dat ze door de duivel werden geholpen hun geheim te bewaren. Het volk geloofde zelfs dat de duivel in de gedaante van een bok de dieven hielp om zich snel te verplaatsen
In december 1772 arresteerde de justitie van Heerlen drie inwoners die een paar zakken graan in de Caumermolen hadden gestolen. Zij gaven de diefstal toe, maar omdat de justitie in hen leden van de goddeloze bende zag, meende zij die mannen op de pijnbank te mogen leggen. De uitslag laat zich raden. Daarop werden in Heerlen tientallen personen gevangen genomen en weer via onbeperkte folteringen tot 'bekentenis' gebracht.
De golf van arrestaties rolde over het Staatse land van Valkenburg heen tot aan de Maas. Overal werden mensen opgepakt, onder andere in Klimmen, Valkenburg, Beek, Geulle en Elsloo. De zogenaamde Bokkenrijdersbende bereikte een duivelse omvang en dat allemaal door het toepassen van de tortuur bij de verhoren. En de justitie kende door haar waanidee geen genade: in een paar jaar tijd zijn er in dat gebied 186 mensen terechtgesteld of in de gevangenis overleden.
Het waandenkbeeld omtrent de Bokkenrijders heeft in Zuid-Limburg enkele honderden slachtoffers geëist: ongeveer 400 zijn er in de drie vervolgingsperioden terechtgesteld of door foltering overleden, 120 wisten te vluchten of uit de kerkers te ontsnappen. Uit de dorpsgemeenschappen verdwenen dus in totaal 520 personen. Rekent men daarbij de gezinnen die onverzorgd achterbleven, dan dringt het besef door welk verschrikkelijk onheil en onrecht destijds in aangericht door onjuiste procesvoering.
