Molen De Witte Duif, Wormer

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1680

verdwenen

1962

1903 gesloopt 1962 schuur gesloopt

geschiedenis

De oliemolen de Witte Duif werd gebouwd in 1680.
Het windrecht werd hem verleend op 22 augustus van dat jaar, Cornelis Willemsz. nam de windbrief in ontvangst.
In 1692 verkocht Willemsz. 1/6 part van de molen aan Weijntje Pieters Boon. Claes Remsz. Kous en Pieter Gerritsz. Boon kochten ieder 1/12 aandeel in de Witte Duif.
Op 21 mei 1699 wordt de molen tegen brand verzekerd op naam van Pieter Gerritsz. Boon.
Bij de oprichting van het olieslagerscontract voor ladingen op 14 juni 1727, worden de goederen van de Witte Duif door Jan Smit hierbij verzekerd.
De molen zelf was bij een andere verzekering ondergebracht, want deze werd pas op 3 mei 1783 in het OC opgenomen.
Tegen de eeuwwisseling (van 1799-1800)komt de Witte Duif in bezit van Jan Vas.
In zijn tijd behoort Jan Vas tot een der grotere moleneigenaars. Vas bezat zo'n 16 oliemolens, die allemaal waren gelegen in Wormer, Wormerveer en West-Knollendam.
Als Vas in 1824 overlijdt, worden de zaken voortgezet door zijn weduwe en haar schoonzuster, onder de naam firma Vas & Comp.
Omstreeks 1835 komt de Witte Duif in bezit van de firma Jan Timmer & Zonen.
Deze firma ontstond in 1815 in Jisp, toen Pieter Timmer de oliemolen ';'de Ketel'; kocht, later komt ook 'de Meeuw'; hierbij.
Tegen de tijd dat Timmer de Witte Duif kocht, worden de Jisper oliemolens afgestoten, nog weer later krijgt de firma Timmer de Wormer oliemolen 'de Veerschuit'; en de Zaandijker oliemolen 'de Zwarte Ruiter'in eigendom.
In oliemolens werden tegen het einde van de negentiende eeuw ook nieuwe ontwikkelingen toegepast.
Zo werd in 1889 door de firma Timmer het verzoek ingediend om de verwarming van de beide vuisters voortaan met kookgas te stoken i.p.v. met turf. Dit verzoek werd ook ingewilligd.
De firma Timmer blijft tot 1895 eigenaar van de molen.
In dat jaar worden zowel de Witte Duif als de Zwarte Ruiter verkocht, beide molens werden op 15 juni 1895 uit het OC gehaald.
De Zwarte Ruiter werd gesloopt, maar de Witte Duif werd gekocht door Cornelis Heekelaar, die de molen leegsloopt en laat inrichten als verfmolen.
Met de Witte Duif werden nu droge verfstoffen gemalen, voor de productie van schildersverf, een gedeelte zijn schuur werd voorzien van houten rasters, waardoor de natte grondstoffen op de tocht werden gedroogd.
De firma Heekelaar richtte naast de molen een stenen fabriek op die ook in verbinding stond met de molen.
Het einde van de Witte Duif komt in april 1903.
Terwijl de molen volop in bedrijf is wordt hij overvallen door een rukwind waardoor hij zijn gehele kruis verspeelt.
De schade is vooral groot aan de kap die half is weggeslagen.
Reparatie is te duur, waardoor de molen moet worden gesloopt.
De schuur en onderbouw blijven bestaan en werden vanaf toen met een motor aangedreven. Tot ongeveer 1950 bleef deze fabriek in bedrijf.
De restanten van de molen werden in 1962 gesloopt.



Bronnen:
'Gedenkboek van het Olieslagerscontract' 1912
'Duizend Zaanse molens'; P.Boorsma 1968 blz. 188
'Molens in de Zaanstreek in oude ansichten deel 1'; T.Neuhaus 1987 blz. 98
'Molens in de Zaanstreek in oude ansichten deel 2'; T.Neuhaus 1987 blz. 46
'Het Olieslagerscontract'; R.Couwenhoven 2002 blz.51/ 94-95/ 106


Informatie van F. Rol.