- naam
- Philisteinse Molen
- modeltype
- Kantige molen, grondzeiler
- functie
- poldermolen
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Bemalen van de Philisteinse polder, thans op vrijwillige basis
- adres
-
Voert 5
1861 PE Bergen - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 01097
- oude dbnr.
- B642
- Meest recente aanpassing
- | Geschiedenis
Molen Philisteinse Molen, Bergen
Bergen, Noord-Holland
b
locatie
- plaats
-
Bergen
- gemeente
- Bergen, Noord-Holland
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Bergen (NH), sectie F, nr. 532
- geo positie
-
X: 107196, Y: 518408N: 52.65106, O: 4.68080
- biotoopwaarde
- 5 (goed)
- landschappelijke waarde
- Bijzonder groot, zeer goed in de wind en het zicht gelegen.
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Voert 5
1861 PE Bergen - molenaar
- Henk Schoonheim / Frank Bilsen
- telefoon
- 0654226182
-
fp.bilsen@quicknet.nl
- social media
- open voor publiek
- ja
- open op zaterdag
- nee
- open op zondag
- nee
- op afspraak
- ja
- openingstijden
- op afspraak
- toegangsprijzen
- winkelinformatie
- meelverkoop
- nee
- museuminformatie
- gericht op scholen
- ja
- informatie voor scholen
- Scholen kunnen de molen bezoeken en een rondleiding krijgen. Neem hiervoor contact op via info@themusiclab.nl.
- bijzonderheden
- fietsroute
- fietsroute in de buurt van Philisteinse Molen via fietsnetwerk.nl
constructie
- modeltype
- Kantige molen, grondzeiler
- krachtbron
- wind
- functie
- romp
- Grenen achtkant, gedekt met riet, op lage voet. De onderste ca. 2 meter gedekt met geverfde gepotdekselde planken.
- kap
- Gedekt met riet
- inrichting
Stalen vijzel: Ø 1,16 m. met licht en zwaar werk.
Woning in de molen (niet in gebruik)- versieringen
Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met enig snijwerk, zonder opschrift
Diverse ingehakte inscripties:
in twee tegenover elkaar liggende plooistukken van het bovenwiel: P.BREGMAN ANNO 1897
in de penbalk: E.KROONE 1897 C.HOOGZAAD 1897
in de onderbonkelaar: C. HOOGZAAD.
(Het gaat duidelijk om molenmaker Bregman en zijn personeel).
In een van de voeghouten: B. HOF.
(Dit was de laatste die deze molen beroepsmatig bemaalde, van 1934 tot in de jaren '50).- plaats bediening
- grondzeiler
- bediening kruiwerk
- binnenkruier
- plaats kruiwerk
- bovenkruier
- kruiwerk
- Rollenkruiwerk; 48 houten rollen. Binnenkruirad.
- vlucht
- 22,00 m.
- vang
- Vlaamse vang; 4 deels vaste deels scharnierende stukken. Vangbalk met duim; vangstok. Pal.
- overbrenging
Bovenwiel 45 kammen
Bovenbonkelaar 21 kammen, steek 15 cm.
Onderbonkelaar (conisch) 24/35 kammen
Vijzelwiel 36 kammen, steek 14,5 cm.
Overbrengingsverhouding: 1 : 1,43 (licht werk en 1 : 2,08 (zwaar werk).- hoogte
- wiekvorm
- Oud-Hollands
- wiekenkruis
-
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte Derckx 159 buiten 1975 1976 buiten aanw. 22,00 Derckx 160 binnen 1975 1976 binnen aanw. 22,00 Wijnveen g.n. buiten 1938 1938? buiten 1976 22,00 Wijnveen g.n. binnen 1938 1938? binnen 1976 22,00 Pot 2282 buiten 1913 1913 buiten 1938? 21,90 Pot 2057 binnen 1906 1906? binnen 1938? 21,80 - wiekverbeteringen
Deze molen heeft nooit een wiekverbetering ondergaan.
- bovenas
-
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte De Prins van Oranje 1484 1897 1897 aanw.
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- monument
- 9045
- inventarisnummer
- NH060
eigendom
- eigenaar
- Gemeente Bergen
- eigendomsvorm
- Gemeente
geschiedenis
- toestand
- werkend
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Bemalen van de Philisteinse polder, thans op vrijwillige basis
- molenmaker
- Dirk Poland, Heerhugowaard (ontwerp en bestek); P. Bregman, Oudorp (uitvoering), 1897.
- voorganger
- omwentelingen
- geschiedenis
-
De windbemaling moet hier in de eerste helft van de 16de eeuw zijn ingevoerd. Op een van die tijd daterende kaart staat ongeveer op de plaats van de huidige molen een wipmolentje getekend met daarbij de aanduiding "Godefers Molentjen". In 1568 is het ook nog een wipmolen, maar op diverse kaarten vanaf 1629 staat een binnenkruier aangegeven.
In februari 1757 brandde de toenmalige achtkante schepradmolen als gevolg van blikseminslag af. Nog in datzelfde jaar werd hij herbouwd door de molenmakers Piet Stroomer uit Lutjewinkel en Cornelis Stroomer uit Zijdewind.
In de avond van 28 september 1896 brandde ook deze molen af, wederom als gevolg van blikseminslag. In 1897 volgde herbouw, als vijzelmolen, door molenmaker P. Bregman uit Oudorp.
In 1927 werd een elektrische hulpaandrijving (systeem Eriksson) op de molenvijzel aangebracht, welke installatie in 1948 werd verbeterd. Hoewel ook toen nog de mogelijkheid bestond om op windkracht te malen, kwam de windkracht in het begin van de jaren '50 buiten gebruik. Vanaf die tijd werd de woonruimte als zomerverblijf verhuurd. Dit duurde tot 1972.
In 1973 werd de inmiddels sterk verwaarloosde molen door de gemeente Bergen aangekocht, waarna in 1975-1976 restauratie volgde. Sindsdien is de molen op vrijwillige basis geregeld in bedrijf.
Al bij de bouw in 1897 werd de molen met licht en zwaar werk uitgerust, zodat de vijzel met twee snelheden kan worden aangedreven. In 1948 is in verband met een verandering van de elektrische aandrijving een smallere vijzel aangebracht. Eigenlijk is deze voor de molen te klein, waardoor de beschikbare capaciteit niet voldoende kan worden benut.
Anno 2012 heeft men de bemalingsinstallatie in een apart gebouwtje naast de molen verplaatst; de molenvijzel kan nu alleen nog op windkracht worden aangedreven.
In 1938 heeft men de twee nog betrekkelijk jonge Potroeden vervangen door, voor die tijd zeer moderne, gelaste stalen roeden van het fabrikaat Wijnveen. Aanleiding moet haast wel een roedebreuk zijn geweest. De Wijnveen-roeden werden op hun beurt bij de grote restauratie van 1975/76 vervangen, lagen daarna nog enige jaren bij molenmuseum De Valk in Leiden (als voorbeeld van zeer oude gelaste roeden) maar zijn daar later, geheel verroest, opgeruimd.
aanvullingen
- toelichting naam
De molen wordt vernoemd naar de polder die hij kan bemalen.
foto's
- foto's
-
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | Wilt u specifiek iets kwijt over een roede, as of motor, klik dan daar op het rode envelopje ✉︎ behorende bij het betreffende object.
- foto's
- foto's insturen