Molen Daalmeer, Alkmaar

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1566

?/ 1573 herbouwd ?

verdwenen

1917

gesloopt

opvolger

Molendatabase.net dbnr. 19

geschiedenis

Het octrooi tot droogmaking van de Aal- of Daalmeer werd op 30 augustus 1560 door Koning Philips afgegeven, en op 28 maart 1561 ook tot de Mare, 't Oudije en het Waerdermeerken uitgebreid. De Daalmeer werd in 1566 drooggelegd [bron ?]. Aangezien de ingelanden van de Daalmeer reeds in 1575 bij provisie met 400 geerzen contribueerden, was de polder dus zeker in dat jaar reeds droog.

Oorspronkelijk had de Marewaardermeer (combinatie van de Mare en het Waerdermeerken) een eigen molen (Tenbruggencatenummer 17497). Mogelijk werd deze in 1573 verwoest, want later bemaalde de molen van de Daalmeer (99 ha) tevens de Oudie (3 ha) en de Mare (29 ha). Vanuit de Oudie stroomde het water via twee grondduikers en een tussensloot naar de Mare of Marewaardermeer, en vandaar weer door twee grondduikers en een tussensloot naar de Daalmeer. Helemaal in het noorden van de Daalmeer stond vervolgens de molen, die uitsloeg op de Polder Geestmerambacht.

De molen van de Daalmeer werd gesloopt in 1917 en vervangen door een windmotor die vanaf het begin was uitgerust met een elektromotor als hulpkracht.

Tegenwoordig ligt het gebied in de Alkmaarse nieuwbouwwijk Daalmeer. De omtrekken van de Daalmeer en de Mare zijn nog enigszins herkenbaar, de Oudie is weer onder water gezet.

Bronnen:
- "De zeeweringen en waterschappen van Noordholland", Mr. G. de Vries Azn., 1864.
- "De zeeweringen en waterschappen van Noordholland", derde uitgaaf, D. Kooiman, 1936.
- Informatie van Bart Slooten, 29 maart 2007.
MHO
-----

De twee Brantgen Jan Heinesmolens van de Bergermeer (Tenbruggencatenummer 07097) werden in 1573 aangekocht door de Daalmeer.
Bron: Uit de historie van Koedijk en Huiswaard, J.P. Geus, Pirola 1990, blz. 51-61.
H. van der Kaay, 21 mei 2014.

Dateerde de molen van de Daalmeer dus van 1573? Op de kaart van Laurens Pietersz. (Nationaal Archief 4.VTH 2514), ca. 1573 maar voor het beleg, staan zowel de beide Brantgen Jan Heinesmolens als de molen van de Daalmeer aangegeven.

W.A. Fasel maakt in zijn "Alkmaar en zijne geschiedenissen 550-1600" ( Alkmaar, 2012) de volgende aantekening voor 20 januari 1574: "Toen Sonoy enige dijken had laten doorsteken om het belegerde Alkmaar te ontzetten, liet hij ook een aantal watermolens afbranden, waardoor na het Beleg de lieden van Geestmerambacht het water niet kwijt konden. Zij richtten een smeekschrift tot Sonoy, maar deze schreef dat ze geduld moeten hebben, en zo schreven ook de Staten en de prins."
Was dit wellicht het lot van de eerste poldermolen van de Daalmeer?