Molen Hollandia, Ankeveen

Ankeveen, Noord-Holland
b

korte karakteristiek

naam
Hollandia
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Niet echt draaivaardig te noemen
bestemming

Vh. bemalen van de Hollandsch-Ankeveense polder, thans buiten bedrijf; woning, café

adres
Loodijk 30
1244 NL Ankeveen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
01076
oude dbnr.
B640
Meest recente aanpassing
| Overig
media-bestand
Molen 01076 Hollandia (Ankeveen)
Piet Glasbergen (22-5-2012)

locatie

plaats
Ankeveen
gemeente
Wijdemeren, Noord-Holland
streek
Gooi- en Vechtstreek
kadastrale aanduiding
Gemeente 's Graveland, sectie C, nr. 1431
geo positie
X: 135525, Y: 476660
N: 52.27760, O: 5.10184
biotoopwaarde
2 (bedenkelijk)
landschappelijke waarde
Groot, maar wordt uit sommige hoeken sterk beperkt door beplantingen. Bewegingsbelemmering.

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Eiken achtkant, gedekt met riet, op lage voet. De onderste ca. 2 meter gedekt met geverfde gepotdekselde planken.
kap
Gedekt met riet
inrichting

Gaande werk, op bovenwiel na, geheel uitgebroken. Vh. ijzeren scheprad in de molen.
Café-restaurant onderin de molen.

versieringen

Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met daarop het opschrift 'ANNO 1766' en daaronder 'Hollandia'

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Rollenkruiwerk; 47 houten rollen. Kruirad.
vlucht
25,20 m.
vang
Vlaamse vang; 5 scharnierende stukken. Vangbalk met klos; vangstok.
overbrenging

Bovenwiel 59 kammen, steek 15,5 cm.
Verdere gaande werk niet meer aanwezig

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Vaags ✉︎ 172 buiten 2008 2008 buiten aanw. 25,20
Vaags ✉︎ 173 binnen 2008 2008 binnen aanw. 25,20
Derckx ✉︎ 19 binnen 1969 1969 binnen 2008 25,10
Pot ✉︎ ? buiten ? buiten 2008 25,20
wiekverbeteringen

Op deze molen is nooit een wiekverbetering toegepast.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Enthoven & Co, L.I. ✉︎ 512 1868 1868? aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Niet echt draaivaardig te noemen
bestemming

Vh. bemalen van de Hollandsch-Ankeveense polder, thans buiten bedrijf; woning, café

omwentelingen
geschiedenis

In 1538 is er in dit gebied al sprake van een watermolen. Dit is vermoedelijk dezelfde molen als die welke in 1562 in een molenbrief wordt genoemd. In 1642 wordt er door de Staten van Holland en West-Friesland octrooi verleend tot het bouwen van een nieuwe molen, de huidige. Er zijn geen aanwijzingen dat deze nieuwe achtkante schepradmolen op een andere plaats werd gebouwd dan zijn voorganger.

De molen is gelegen aan de kop van de molenwetering die parallel loopt met het Hollands End. Hij waterde uit via de 's-Gravelandse vaart op de Vecht. Voor het gereed komen van de 's-Gravelandse vaart in 1638 werd er uitgewaterd in de Gooise sloot gelegen langs de Broekdijk en tussen de Hilversumse Meent en de Hollands-Ankeveense polder (de 's-Gravelandse vaart overlapt deze sloot gedeeltelijk). Vanuit deze sloot werd het water door de verbinding tussen de Gooise sloot en het Naardermeer, de Ankeveense vliet, geloosd op het Naardermeer. Via de beide sluizen bij Uitermeer kwam het water uiteindelijk terecht in de Vecht. Ten tijde van en na de droogmaking van het Naardermeer (die zoals bekend steeds weer volliep c.q. zich niet liet drooghouden) werd er via de ringsloot van het Naardermeer op de Vecht geloosd.
In de loop der tijd is de polder grotendeels verveend. Men was hiermede in het midden van de 19e eeuw al zover gevorderd, dat van het totale polderoppervlak van 382 ha toen nog slechts 81 ha land over was. De rest was al tot veenplas vergraven.

Vermoed wordt dat in 1766 de kap geheel is vernieuwd. De molen had tot 1797 een houten watergang die in dat jaar wordt vervangen door een bakstenen. In de 19e eeuw mat het scheprad 5 m. bij een breedte van 50 cm.

In 1931 werd naast de molen een elektrisch gemaal gebouwd, waardoor de windmolen buiten bedrijf kwam; wél werd de molen tot 1937 als reservegemaal achter de hand gehouden. In dat laatste jaar werd de molen verder uitgesloopt om de woning te kunnen vergroten. Daarna is de molen van lieverlee steeds meer voor horecadoeleinden in gebruik genomen (en is dat nog steeds).
Het wiekenkruis wordt een enkele keer in een andere stand gezet maar draait nooit. Als gevolg van een aanbouw kan de molen niet meer worden rondgekruid c.q. niet uit alle richtingen draaien. 

In het voorjaar van 2008 werden beide roeden vervangen.

Constructie
Het eiken achtkant staat op lage veldmuurtjes zonder penanten. In het boventafelement met blokkeelconstructie zijn nog de gaten van vroegere kruikrammen aanwezig waaruit kan worden afgeleid dat de molen vroeger een binnenkruier is geweest. Kuip en kap zijn ooit al eens grotendeels vernieuwd (1766?).

Molenaars van deze molen:
Roel Cossen 1664 - 1670
Diert Jacobs 1675 - 1677
Gerrit Jacobsen 1688 - 1713
Jacob Gerritsen Molen 1714 - 1767
Gerrit Jacobsz Molen 1768 - 1793
Jacob Molen 1793 - 1824
Claas van Leeuwen 1825 - 1848
Jacobus Hagen 1849 - 1889(?)
Jacob Hagen 1889 - 1911
C. Hagen 1913 - 1934
W.F Hagen (machinist) 1934 - 1969

aanvullingen

toelichting naam

Deze molen wordt tegenwoordig 'Hollandia' genoemd, maar stond in de tijd dat hij nog in bedrijf was bekend als 'De Hollandse Molen' (bemaalde immers de Hollands-Ankeveense polder maar er was ook de Stichts-Ankeveense polder). Die naam zou tegenwoordig, gezien de naam van de landelijke molenvereniging, verwarrend zijn geweest!

foto's

foto's