Molen Overweersche polder, De Palingjager, Purmerend

Purmerend, Noord-Holland
v

korte karakteristiek

naam
Overweersche polder, De Palingjager
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
01056 n
oude dbnr.
V4320
Meest recente aanpassing
media-bestand
Molen 01056 n Overweersche polder, De Palingjager (Purmerend)
Foto: n.n.

locatie

plaats
Purmerend
plaatsaanduiding
aan de Where
gemeente
Purmerend, Noord-Holland
streek
Waterland
kadastrale aanduiding 1811-1832
Purmerend A (1) 196 Overweersche Polder
geo positie
X: 126430, Y: 502029
N: 52.50521, O: 4.96642

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
achtkante bovenkruier
inrichting

scheprad
vijzel 1,68 m Ø (1864)
vijzel 1,63 m Ø (1894)

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
binnenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
vlucht
22 m (1864)<br>21 m (1894)
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verdwenen
gesloopt
geschiedenis

Op de stadsplattegrond van Purmerend door Jacob van Deventer uit ca. 1560 staat de molen al aangegeven (Beeldbank NH Archief, fotonummer WAT001020158).

Het polderarchief loopt van 1625 tot 1963.

In 1864 verlangden de ingelanden "dat het waterpeil in den overweerschen polder in den loop van de jaren 1864 en 1865 telken jare met een half voet verlaagd worde ... Zij vermeenen dat de vijzel van den molen bij zijn tegenwoordige ligging tot meerdere uitmaling is ingerigt, doch dat ook, indien dit het geval niet ware, eene verandering geen overwegend bezwaar zou opleveren."

Op 9 april 1879 vond de aanbesteding plaats voor de "Het maken der gebouwen en inrigtingen voor een Vijzel-Stoomgemaal". De molen verdween in 1900. Van 1905 tot 1925 bemaalde het stoomgemaal tevens de Kwadijker Koogpolder (molen 01056 p).

Het stoomgemaal (aan de Churchilllaan) ging in 1925 op elektrische aandrijving over, twee draaistroommotoren met schroefpomp, capaciteit 30 m3 per minuut per pomp. In 1969 werd een nieuw gemaaltje gebouwd, identiek aan dat van de Kwadijker Koogpolder.

Bronnen:
- "De zeeweringen en waterschappen van Noordholland", Mr. G. de Vries Azn., 1864.
- Purmerender Courant 17 feb. 1864 en 6 april 1879.
- "De zeeweringen en waterschappen van Noordholland", derde uitgaaf, D. Kooiman, 1936.
- Informatie van genootschap Oud-Quadyck.

aanvullingen

trivia

afb. 2: Op de onderstaande kaart (3e afb.) van de Where en omgeving, is bovenin de Purmerringvaart te zien met in het midden de molen, aan het eind van de Katerbies Molensloot.

afb. 3: De molens De Burcht en De Palingjager aan de Where, gezien uit de oostelijke richting
-----

Wat de relatie is met beide molens aan de westkant van de polder, op de kaart van Beeldsnijder uit 1575, is nog onbekend. Zie Waterlands Archief (volgnr. KA00170) en molen 08263
-----

In een advertentie in de Purmerender Courant van 5 dec. 1878 kondigde het polderbestuur aan dat het op 11 december 1878 zou aanbesteden het onderhoud aan de molen gedurende zes jaren.

Purmerender Courant 4 mei 1879:
"KENNISGEVING
Het Bestuur van den OVERWEERSCHEN POLDER,
Brengt door deze ter kennis van de belanghebbenden,
Dat door het maken eener Stoommachine in dien Polder, voor eenige dagen de gelegenheid is versperd om in de nabijheid van den Molen het trekpad te passeren, maar dat de paarden den weg achter den Molen kunnen omgaan, en het Werkvolk aldaar, behulpzaam zal zijn de jaaglijnen aantenemen en overtebrengen.
Purmerende, den 29 APril 1879.
Het Bestuur voornoemd, N. Brantjes, Voorzitter. J. Gediking, Secretaris."

In een advertentie in de Purmerender Courant van 10 dec. 1884 kondigde het polderbestuur aan dat het op 27 december 1884 zou aanbesteden het onderhoud aan de molen gedurende zes jaren.

Purmerender Courant, 2 maart:
"OPENBARE VERKOOPING te Purmerend
Op Woensdag 5 Maart 1913,des voormiddags tien uur zal Deurwaarder J. van Wijngaarden, op het terrein van de gesloopte Watermolen 'de Palingjager' in de Overweersche polder publiek en om contant geld verkoopen:
Zware eiken en grenen balken, windpeluw, voeghouten, kaprollen, Am.grenen molenroeden, lang 22m., wielwerk, vijzelbalk, eikenpalen, hek- en dampalen, schoeiingshout, staldelen, vloer, zolder- en weegdelen, ramen, deuren, kozijnen, ribben, groote partij 1 1/2 duims delen eiken- en grenen brandhout enz."