Molen De Lelie, Kortenhoef

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

< 1400

verdwenen

1890

verbrand

geschiedenis

Al in de 14e eeuw was er sprake van een molen.

In 1716 tekende Cornelis Jansz van Odijk --die in 1708 de molen van Bunnik kocht-- een schuldbekentenis van 600 Carolusguldens aan de buurmeesters van Kortenhoef met als borg de korenmolen te Kortenhoef.

Een jaar later namen Cornelis van Odijck, "molenaar tot Corthoeff" en zijn vrouw Maria van Marcelle een hypotheek van 600 Carolusguldens op hun windkoren- en rosmolen (Tenbruggencatenummer 08568) met huis en land gelegen te Bunnik. Cornelis bezat toen beide molens.

Na het overlijden van Cornelis van Odijck kocht Gijsbert van Maurik (1687-1752) in 1721/22 de molen te Kortenhoef. Hij verkocht de molen in 1729 verder aan meestermolenaar Ryck van Alphen, die in hetzelfde jaar zijn molen te Westbroek (Tenbruggencatenummer 06900 a) verkocht.

Van Alphen was gedurende twee jaar zelf de molenaar, vanaf april 1731 verhuurde hij voor ƒ 140 per jaar de molen aan Teunis Haermans "meestermolenaer".

Bron: Hist. Kring "Tussen Rijn en Lek", dec. 2006 40-4, blz. 66-67.
Ing. G.B.H. Woudenberg, 5 maart 2007.
-----

De eerste gegevens komen uit 1650. De molen was zeer waarschijnlijk een vervangen wip-poldermolen uit de omgeving.

Om hun molen te beschermen traden de Kortenhoevers heldhaftig op tegen de Fransen:
"Maer vermits degenen van Kortehoef, door het voordeel aengemaent, dat sij aen de koornmeulen van dat dorp hadden, onbeschroomdelijck aen hen de verdere deurtocht weigerden, soo moesten sij weer terugkeeren daer op sij sich omtrent de kerk van d'oude Loosdrecht beschansten".

Ondanks het bijna geheel verdwijnen van de landbouw in Kortenhoef na 1750, had de molenaar in de 19e eeuw vaak een knecht in dienst. In 1881 kocht Cornelis Andries Verhagen uit Varik de molen.

Het Vaderland, 20 oktober 1890
Bij Kortenhoef is de korenmolen tengevolge van het inslaan van den bliksem een prooi der vlammen geworden.

De molen verbrandde door blikseminslag op 16 oktober 1890. De burgemeester schreef op 18 oktober:
"De bliksem is ingeslagen in den windkoornmolen alhier, staande aan de grens dezer gemeente en het grondgebied van Loosdrecht. Deze molen was samengesteld uit hout, bekleed met riet, de kap uit hout vervaardigd en de voet van steen en was eigendom van de molenaar C.A. Verhagen alhier. De brandspuit was zoo spoedig doenlijk aanwezig en in werking doch de molen kon niet worden gespaard en is geheel afgebrand.
Het daaraan grenzend huis van den molenaar, door hem en zijn gezin bewoond, is gered en heeft slechts eenige schade bekomen. Volgens gedane opgave waren in de molen ook aanwezig 36 zakken met graan gevuld welke aan particulieren toebehoorden en allen zijn verbrand. De molen was geassureerd voor een bedrag van ƒ 3000,= bij eene te Amsterdam gevestigde brandwaarborgmaatschappij."

De molen werd niet herbouwd en het gezin Verhagen keerde terug naar Varik.

Bron: Artikel "De Kortenhoefse korenmolen" door Jan Immerzeel, in "In de gloriosa", Hist. Kring 's-Graveland Kortenhoef, 1990 nr. 1. Verzameling H. van der Kaay.
-----

Willem Jansen (koornmolenaar te Kortenhoef) was de zoon van mijn betovergrootvader Benjamin Jansen die nog volgens het bevolkingsregister van 1830 actief molenaar was.
Mw. B. Nieman-Jansen, 17 sept. 2012.