De Belmermeer (134 ha) werd drooggemalen gedurende de periode 1624-1628 door een gang van drie molens van het type wipmolen, staande aan het Bozenmeertje.
In 1748 waren deze al vervangen door één vijzelmolen. De molen had een vlucht van 25,7 meter.
-----
Nieuws en advertentieblad voor Epe, Heerde en omstreken, 1 okt. 1881:
"Dinsdagmiddag is het onweder geslagen in den molen van de Belmermeer in Broek-in-Waterland. De molenaar G. Westering werd getroffen en viel bewusteloos neer. Er schijnt echter hoop te bestaan op zijn behoud."
(Caroline Schaeffer, 20 mei 2021)
-----
Op 20 september 1889 brandde de molen door blikseminslag af. De Purmerender Courant meldde:
"Broek in Waterland, 20 Sept. Hedenmorgen ongeveer half zes ontlastte zich bij deze plaats eene onweersbui en sloeg de bliksem in de Belmermeer in den Watermolen bewoond door G. Westerneng. In zeer korten tijd stond alles in volle vlam en van den molen als mede van den inboedel, die beide verzekerd zijn, is bijna niets over. De twee spuiten van Broek in Waterland en een van Zuiderwoude waren op het terrein van den brand aan 't blusschen. Westerneng en zijn zoon zijn eenigzins gekwetst en de hond gedood.
Voor ongeveer 7 jaren is de bliksem ook in den molen geweest en veroorzaakte toen geen brand, maar trof Westerneng die destijds een flink sterk man was vol lust om te werken, zoodanig dat hij sedert dien tijd zoo goed als ongeschikt voor den arbeid is geworden.
Ook de houtzaagmolen van de firma Sligcher buiten Monnickendam werd geraakt."
Na de brand werd de waterloop provisorisch gedicht om te voorkomen dat de polder onderliep. Een locomobiel nam tijdelijk de bemaling over. Klaas Kant werd op 7 november 1889 gekozen om een nieuwe molen te bouwen.
Informatie van Dick Bunskoeke, 30 maart 2008.
De in 1890 herbouwde molen kreeg een vlucht van 25,5 meter. Op 12 juni 1891 werd een bliksemafleider geplaatst ter voorkoming van een nieuwe inslag.
In 1916 werd de molen onttakeld. De bemaling werd overgenomen door een dieselmotorgemaal van 40 pk, met centrifugaalpomp, geplaatst in de onderbouw van de molen.
Bronnen:
- "De zeeweringen en waterschappen van Noordholland", Mr. G. de Vries Azn., 1864.
- "De zeeweringen en waterschappen van Noordholland", derde uitgaaf, D. Kooiman, 1936.
- NH Molenboek 1981.
Woonhuis.
Eigenaar: Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier
Het molenrestant, met de aangebouwde schuur, is in gebruik als onderkomen voor muskusrattenbestrijders. Aanvankelijk waren die in dienst van de provincie Noord-Holland, thans van het Hoogheemraadschap. Er bestaan plannen om in 2015 dit restant te slopen.
Eric Zwijnenberg, 12 maart 2012.
-----
Ik vermoed dat de molen rond 1737 al gebouwd moet zijn: uit de doopboeken voor Zuiderwoude worden vanaf 1737 kinderen gedoopt van het molenaarsechtpaar De Swart/Van Dijk. Er wordt specifiek gesproken van "de moolen van de Belmer-meer", dus één molen. Het echtpaar had zeker al een dochter geboren voor 1737 maar is niet geboren in Zuiderwoude. Het molenaarsechtpaar is dus rond 1735/1737 op de molen komen wonen.
Parenteel van Pieter Aartsz DE SWART
1 Pieter Aartsz DE SWART. Pieter is overleden. Hij is begraven op 15 september 1750 in Monnickendam, Nederland. Pieter trouwde met Hendrikje Hendriks VAN DIJK. Hendrikje is overleden. Zij is begraven op 30 november 1774 in Holysloot, Nederland.
Kinderen van Pieter en Hendrikje:
1 Geertje Pieters DE SWART, geboren omstreeks 1730. Volgt 1.1.
2 Dirkje Pieters DE SWART, geboren in Zuiderwoude, Nederland. Volgt 1.2.
3 Ariaentje DE SWART [1.3]. Zij is gedoopt op 17 augustus 1738 in Zuiderwoude, Nederland [bron: DTB16A, Zuiderwoude].
Notitie bij de geboorte van Ariaentje: 1738 d 17e augustus een kindt gedoopt genoemt: Ariaentje d´ouders Pieter Aerdse de Swart, Hendrikje Hendriks van Dijk woonende in de moolen van de Belmer-meer
getuige: de vader voornoemt Ariaentje is overleden.
4 Hendrikje DE SWART [1.4]. Zij is gedoopt op 28 februari 1740 in Zuiderwoude, Nederland [bron: DTB16A, Zuiderwoude].
Notitie bij de geboorte van Hendrikje: 1740 d 28 februarij een kint gedoopt genoemt: Hendrikje
d´ouders Pieter Aerdse de Swart, Hendrikje Hendriks van Dijk woonende in de moolen van Belmer-meer
getuige: de vader voornoemt Hendrikje is overleden.
5 Aerdt DE SWART [1.5]. Hij is gedoopt op 28 januari 1742 in Zuiderwoude, Nederland [bron: DTB16A, Zuiderwoude].
Notitie bij de geboorte van Aerdt: 1742 den 28 januarij een kindt gedoopt genoemt Aerdt d´ouders : Pieter Aerdse de Swart, Hendrikje Hendriks van Dijk woonende in de moolen van de Belmer-meer getuige: de vader voornoemt Aerdt is overleden.
6 Albert DE SWART [1.6]. Hij is gedoopt op 13 september 1744 in Zuiderwoude, Nederland [bron: DTB16A, Zuiderwoude].
Notitie bij de geboorte van Albert: 1774 den 13e september een kindt gedoopt, genoemt: Albert
d´ouders: Pieter Aerdse de Swart, Hendrikje Hendriks van Dijk woonende in de moolen van de Belmer-meer
getuige: de vader voornoemt Albert is overleden.
7 Hendrik DE SWART [1.7]. Hij is gedoopt op 21 augustus 1746 in Zuiderwoude, Nederland [bron: DTB16A, Zuiderwoude].
Notitie bij de geboorte van Hendrik: 1746 den 21e augustus een kindt gedoopt, genoemt: Hendrik d´ouders: Pieter Aerdse de Swart, Hendrikje Hendriks van Dijk woonende in de moolen van de Belmer-meer getuige: de vader voornoemt Hendrik is overleden.
1.1 Geertje Pieters DE SWART is geboren omstreeks 1730, dochter van Pieter Aartsz DE SWART (zie 1) en Hendrikje Hendriks VAN DIJK. Geertje is overleden. Geertje trouwde met Dirk Claasz BRUIJN. Dirk is overleden.
Kind van Geertje en Dirk:
1 Hendrikje BRUIJN [1.1.1]. Zij is gedoopt op 15 augustus 1752 in Zuiderwoude, Nederland [bron: DTB16A, Zuiderwoude].
Notitie bij de geboorte van Hendrikje: "In de Belmermeer" Hendrikje is overleden.
1.2 Dirkje Pieters DE SWART is geboren in Zuiderwoude, Nederland, dochter van Pieter Aartsz DE SWART (zie 1) en Hendrikje Hendriks VAN DIJK. Zij is gedoopt op 03 maart 1737 in Zuiderwoude, Nederland [bron: DTB16A, Zuiderwoude].
Notitie bij de geboorte van Dirkje: Een kind gedoopt, genoemt Dirkje d´ouders: Pieter Aerdse de Swart & Hendrikje Hendriks van Dijk woonende inde moolen van de Belmer-Meer getuijge: de vader voornoemt
Dirkje is overleden op 24 juni 1818 in Schellingwoude, Nederland, 81 jaar oud. Dirkje trouwde, 21 jaar oud, op 17 mei 1758 in Watergang, Nederland met Hendrik Willemsz SWART, 24 jaar oud. Hendrik is geboren op 21 december 1733 in Watergang, Nederland, zoon van Willem Hendriksz SWART en Maretje ASSEN. Hendrik is overleden op 08 mei 1802 in Watergang, Nederland, 68 jaar oud.
Pieter Hartog, 29 dec. 2012.
krantenartikel, met zoekplaatje