Molen Durgerdammer Die, Ransdorp

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1880

verdwenen

1920

afgebroken

geschiedenis

Op 14 september 1865 verkregen de Amsterdammers G. Montauban van Swijndrecht en W.J.C. Adriaan van Hasselt concessie tot droogmaking van het Durgerdammer Die, onder voorwaarde dat die verviel indien zij het werk niet binnen 2 jaar startten. In 1867 werd uitstel verleend, de ringdijk moest op 28 februari 1869 klaar zijn en de hele droogmaking op 30 augustus 1870. Dit lukte de heren niet, en de concessie verviel.

De Durgerdammer Die onder Ransdorp (tegenwoordig gemeente Amsterdam) werd ingepolderd krachtens concessie bij koninklijk besluit van 24 januari 1879, no. 15, verleend aan jhr. mr. J.W.H. Rutgers van Rozenburg te Amsterdam. Hij werd drooggemalen en -gehouden met behulp van een locomobiel met centrifugaalpomp. Eind 1879 was het werk bijna klaar, toen kregen de droogmakers nog de opdracht de ringvaart te verbreden van 3 m naar 5 m, "in 't belang van de vaart".

Purmerender Courant, 27 juni 1880:
"Aanbesteding bij inschrijving op 10 Julij 1880 van een HOUTEN VIJZELMOLENTJE van 3 meters wateropvoer en 16 meters vlugt, voor de onlangs drooggemaakte Durgerdammerdijk onder Ransdorp, volgens bestek, te bekomen bij de boekhandelaars Ellerman Harms en Co., Rokin 2 te Amsterdam." [Durgerdammerdijk moet zijn Durgerdammerdie. Red.]
Daarna werd de polder dus bemalen door een achtkante vijzelmolen, die uitsloeg op de Waterlandse boezem.

Op 15 oktober 1911 liep de polder (40 ha) geheel onder, ten gevolge van het onderloops zijn van de ringdijk, waardoor het water zich een weg onder die dijk door had kunnen banen. De polder werd toen gereglementeerd, om zeker te stellen dat de nodige verbeteringen aan de dijk zouden worden aangebracht.

Molenaars waren Arie Jonker en Jurrie de Vries.
Op vrijdagavond 13 september 1918 werd bij een zware storm een wiek van de molen afgerukt en in stukken geslagen.

De Waterlander, 21 sept. 1920:
"Het Durgerdammer-Die staat thans weer geheel onder water maar niet ten gevolge van een slechte bedijking, maar om reden de watermolen, welke gedurende 40 jaar dienst heeft gedaan, wordt vervangen door een electrisch gemaal. Gedurende het verrichten der werkzaamheden is er geen bemaling."
De molen werd vervangen door een draaistroom-elektromotor van 5 pk met centrifugaalpomp, die op Waterlands boezem uitsloeg.

Bronnen:
- Informatie van G. van den Bosch.
- "De zeeweringen en waterschappen van Noordholland", derde uitgaaf, D. Kooiman, 1936.
- "De geschiedenis van Waterland", H.P. Moelker, 1987, blz. 49-51