- naam
- Geremolen / Blauwe Wip
- modeltype
- Wipmolen, grondzeiler
- functie
- poldermolen
- bouwjaar
- herbouwd
- 1986
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Bemalen van de polder Oost- en Westgeer, thans op vrijwillige basis; woning.
- adres
-
Westgerepolder 3
2391 CZ Hazerswoude-Dorp - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 00948
- oude dbnr.
- B980
- Meest recente aanpassing
Molen Geremolen / Blauwe Wip, Hazerswoude
Hazerswoude, Zuid-Holland
b
locatie
- plaats
-
Hazerswoude
- plaatsaanduiding
- Hazerswoude-Dorp
- gemeente
- Alphen aan den Rijn, Zuid-Holland
- streek
- Rijnland
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Hazerswoude, sectie B, nr. 2747
- geo positie
-
X: 101093, Y: 457911N: 52.10681, O: 4.60033
- biotoopwaarde
- 5 (goed)
- landschappelijke waarde
- Op zich bijzonder groot; aan alle zijden zeer goed in de wind en het zicht gelegen, maar op en om de molenwerf is storende beplanting aanwezig.
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Westgerepolder 3
2391 CZ Hazerswoude-Dorp - molenaar
- Theo Borsboom
- telefoon
- 0172-750600
-
- social media
- open voor publiek
- nee
- gericht op scholen
- nee
- bijzonderheden
- fietsroute
- fietsroute in de buurt van Geremolen / Blauwe Wip via fietsnetwerk.nl
constructie
- modeltype
- Wipmolen, grondzeiler
- krachtbron
- wind
- functie
- romp
- Ondertoren gedekt met riet
- kap
- Bovenhuis donkerblauwgrijs geverfd; wit afgebiesd; kap gedekt met zinken platen.
- inrichting
Gesloten ijzeren scheprad Ø 6,00 m., breed 0,38 m. buiten de molen; woning in de molen.
- plaats bediening
- grondzeiler
- plaats kruiwerk
- middenkruier
- kruiwerk
- Zetelkruiwerk. Kruirad.
- vlucht
- 22,50 / 22,65 m.
- vang
- Vlaamse vang; 4 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Kneppel; pal.
- overbrenging
Bovenwiel 60 kammen
Bovenschijfloop 36 staven, steek 12,3 cm.
Onderschijfloop 19 staven
Onderwiel 84 kammen, steek 14,8 cm.
Overbrengingsverhouding 2,65 : 1- hoogte
- wiekvorm
- Oud-Hollands
- wiekenkruis
-
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte Straathof 26 binnen 1985 1986 binnen aanw. 22,50 Straathof 27 buiten 1985 1986 buiten aanw. 22,65 Pot ? binnen 1869 1869 binnen 1974 22,50 Pot ? buiten 1869 1869 buiten 1974 22,50 - wiekverbeteringen
Deze molen heeft nooit een wiekverbetering ondergaan.
- bovenas
-
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte Sterkman & Zn, wed. A. 137 1861 1861 aanw. 04,72 - wateras
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte De Prins van Oranje 552 1868 1868 aanw(?)
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- monument
- 21065
- inventarisnummer
- ZH070
eigendom
- eigenaar
- Rijnlandse Molenstichting
- eigendomsvorm
- Stichting
geschiedenis
- toestand
- werkend
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Bemalen van de polder Oost- en Westgeer, thans op vrijwillige basis; woning.
- molenmaker
- Jacob Claesz. (1636) Van Beek B.V. (1986)
- omwentelingen
- geschiedenis
-
De Geremolen staat aan de Oostvaart, ca. 1 km ten noordoosten van het dorp. De molen bemaalde de polder Oost- en Westgeer (270 ha.; opvoerhoogte 1,80 m.). Sinds 27 januari 1966 is, na een bestuurlijke samenvoeging, sprake van de Geer- en Buurtpolder.
Tot 1 januari 1958 werd de polder op windkracht bemalen. Na de buitengebruikstelling ging de staat van onderhoud snel achteruit. In 1967 vroeg men een sloopvergunning aan, maar deze werd niet verleend.
Op 12 april 1969 sloeg, volgens enige Leidse kranten, de molen tijdens een storm op hol maar kon de brandweer erger voorkomen, door de molen uit de wind te draaien (het moet een geluk bij een ongeluk zijn geweest, dat de molen nog te kruien was).
In 1969 werd de provincie Zuid-Holland eigenaar; in 1974 verkocht deze de molen aan de Rijnlandse Molenstichting. Een restauratie was nog niet in het vooruitzicht, hooguit conserverende maatregelen.
Vanwege de slechte staat van het bovenhuis volgde in 1974 onttakeling: wiekenkruis, bovenas en het kapgedeelte van het bovenhuis werden verwijderd; ook werden, vanwege plannen om de molen te vervijzelen, scheprad, wateras en onderwiel gedemonteerd.
Het scheprad, dat in het verleden al een keer was vergroot en waarvan de fundering verzakte, zou gezien de inmiddels ontstane opvoerhoogte, toch niet meer kunnen worden gebruikt.
Niet iedereen deelde deze visie: er ontstonden grote discussies tussen eigenaar en de Rijksdienst voor de Monumentenzorg. Deze hebben tot veel vertraging in de restauratie geleid.
In 1976/77 volgde een belangrijke eerste fase: de ondertoren werd rechtgezet, van een nieuw rietdek voorzien en de binnenbetimmering zoveel mogelijk in oorspronkelijke staat hersteld. Verder werd de verzakte en deels weggespoelde molenwerf opgehoogd.
In de loop van de jaren '80 volgde - stukje bij beetje - herstel; in 1986 was de molen uitwendig weer compleet.
Ondertussen was deze molen, één van de weinige in Rijnland ten zuiden van de Rijn die nog aan boezemwater gelegen is, nog altijd niet maalvaardig. De laatste plannen waren om het scheprad (in vergrote vorm) in ere te herstellen.
Dit leidde opnieuw tot discussie, ditmaal tussen de bewoners en de Rijnlandse Molenstichting. De bewoners vreesden dat er door plaatsing van een onderwiel, wateras en scheprad te weinig woonruimte over zou blijven; de eigenaar wilde een maalvaardige molen. Uiteindelijk belandde dit voor de Raad van State. Deze besliste op 11 augustus 2010 dat de molen maalvaardig mocht worden gemaakt door het opnieuw plaatsen van een scheprad.
In de loop van 2013 is de molen met een grotendeels nieuw scheprad en geheel nieuw onderwiel maalvaardig gemaakt.
In de nazomer van 2022 begon molenmakerij Verbij aan een flink herstel: van het bovenhuis wordt de bekleding van zijkanten en trapbint vervangen. Ook het waaispant met betimmering werd nieuw.
Molenaars van deze molen:
C. van Buring (ca. 1860 - 1874)
C. Rademaker (1874 - ?)
P. van Gorkum (1896 - ?)
Hendrik Rademaker (? - 1925)
J. van Elswijk (1925 - 1947)
Dirk Rademaker (1947 - 1954)
Cornelis Borst (1954 - 1958)
aanvullingen
- toelichting naam
De naam 'Geremolen' verwijst naar de polder Oost- en Westgeer, die hij bemaalde. De aanduiding 'Blauwe Wip' (ter onderscheiding van de op zichtafstand gelegen Rooie Wip) is minder algemeen.
- unieke eigenschap
Met een overbrenging van 2,65 op 1 heeft deze molen het traagste windaangedreven scheprad in Nederland (wat niet verhindert dat deze molen behoorlijk water kan geven!).
- literatuur
Willem Waltman, 'De Blauwe Wip kan er weer tegenaan!', in: Molenwereld 176 (2013), 444.
- trivia
In 1986 profiteerden de molenmakers van Van Beek BV handig van de strenge vorst: de nieuwe roeden werden over de bevroren Oostvaart naar deze voor groot materieel moeilijk bereikbare molen vervoerd. "Het kraakte een beetje", aldus één van hen.
foto's
- foto's
-
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | Wilt u specifiek iets kwijt over een roede, as of motor, klik dan daar op het rode envelopje ✉︎ behorende bij het betreffende object.
- foto's
- foto's insturen