De tekst op de gedenksteen van het gemaal:
Den Eersten Steen Gelegd.
door
M.E.G. van Lakerveld Blanken,
Polderschout
_________
in TEGENWOORDIGHEID,
van Poldermeesters.
C. in 'T HOUT sk / E.HOOGENDIJK van LANGE
A. dz HOOGENDIJK. / A. HOOGENDIJK hz
Den 25 Augustus 1866.
| fabrikant | roenummer | positie bouw | fabricagejaar | jaar gestoken | positie | jaar verdwenen | lengte | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Roede g.n., Pannevis
|
✉︎ | g.n. | buiten | 1866? | 1866? | buiten? | 1926 | ? |
| fabrikant | asnummer | fabricagejaar | jaar gestoken | jaar verdwenen | lengte | |
|---|---|---|---|---|---|---|
As 989, De Prins van Oranje
|
✉︎ | 989 | 1875 | 1875? | 1926 | 05,80 |
In 1866 ontstond door een fusie de polder Esse, Gans- en Blaardorp. De Blaardorpse molen werd toen van Ver-Hitland gehaald en als bovenmolen voor de poldercombinatie hergebruikt. Deze werkzaamheden werden uitgevoerd door W.F. Looman Jr. , molenmaker te Deventer. De Blaardorpse molen werd bij deze gelegenheid door dezelfde molenmaker afgebroken. De oude Essemolen, halverwege het land aan de Molenwatering, werd ondermolen.
Samen konden de twee schepradmolens het door het graven van de Nieuwe Waterweg veroorzaakte hogere lozingsniveau aan. En al was er slechts sprake van een fusie en het herplaatsen van een molen: men plaatste een gedenksteen, die nu nog te vinden is in het gemaal dat op de plaats staat waar vroeger de Blaardorpse molen stond als bovenmolen. De molen werd bewoond door molenaar Willem Burggraaf en zijn gezin.
In 1925 is naast de plaats waar de bovenmolen stond, een nieuw gemaal gebouwd. Hierna werden de twee molens afgebroken. Kap en gevlucht werden gebruikt bij de bouw van 'De Hollandsche Molen' te Neede. De romp van deze molen heeft nog tot 1939 als woning gediend.
De sluis werd in 1928 uit het dijklichaam gesloopt en vervolgens dichtte men de dijk met klei.
De dijk was na de watersnoodramp van 1916 inmiddels in 1953 op een hoogte van 4,00 m + NAP gebracht. De IJsseldijk was niet op alle plekken even hoog door verzakkingen. Toen de rampnacht van 1953 aanbrak, bleken dit de zwakke plekken te zijn van de IJsseldijk. Het waterpeil was in Rotterdam al gestegen tot 3,85 m + NAP en in Gouda tot 3,75 m + NAP. De plek waar de sluis ooit was verwijderd en gevuld met nieuwe klei, was kennelijk verder ingeslonken waardoor daar het water binnen dreigde te stromen. Op last van de burgemeester Vogelaar moest schipper Arie Evergroen zijn schuit De Twee Gebroeders dwars tegen de dijk aan zetten waardoor een enorme ramp werd voorkomen, zeker 3 miljoen mensen zouden er dan meer zijn getroffen door de ramp. Ter nagedachtenis aan deze actie van Arie Evergroen is er een gedenkmonument op de dijk aangebracht wat zeker de moeite waard is om eens te gaan bekijken. Zie de foto van de eerste steenlegging daarvan.
De molen in 1920
foto collectie DVM
Gedenksteen in het gemaal
Foto A. den Boer
Foto W. Jans, opname 24 februari 2008
Foto W. Jans, opname 24 februari 2008
De fam. Rietveld bewoont thans de woning naast het buiten gebruik zijnde gemaal. De heer Rietveld werd 37 jaar geleden machinist op het gemaal van de polder Esse, Gans- en Blaardorp. De woning van de fam. Rietveld werd gebouwd op de fundering van de voormalige bovenmolen van deze polder. Een woning die nog steeds geen gas-, water- en elektriciteitsaansluiting heeft!
Op 29 mei 1999 werden na een restauratie van de molen in Neede een afgekomen roede en de afgekomen lange spruit teruggetransporteerd naar Nieuwerkerk aan den IJssel en daar permanent tentoongesteld bij de Oudheidkamer van de Historische Vereniging ('s-Gravenweg 8), zie de onderste afbeelding. Deze roede is een geklonken 19de eeuwse Pannevisroede, Pannevis was een Ouderkerkse smid.
Adri den Boer, secr. Hist. Ver. Nieuwerkerk a/d IJssel, 3 februari 2006.