Molen Scheiwijkse Molen, Hoornaar

Hoornaar, Zuid-Holland
b

korte karakteristiek

naam
Scheiwijkse Molen
modeltype
Wipmolen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Tijdelijk niet draaivaardig (zie 'Geschiedenis')
bestemming

Bemalen van de polder Het Land der Zes Molens, thans op vrijwillige basis

adres
Lage Giessen 53
4223 SJ Hoornaar
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
00836
oude dbnr.
B997
Meest recente aanpassing
| Bedrijfsvaardigheid
media-bestand
Molen 00836 Scheiwijkse Molen (Hoornaar)
Abel van Loenen (3-1-2022)

locatie

plaats
Hoornaar
gemeente
Molenlanden, Zuid-Holland
streek
Alblasserwaard
kadastrale aanduiding
Gemeente Hoornaar, sectie B, nr. 392
geo positie
X: 122801, Y: 431029
N: 51.86689, O: 4.91971
biotoopwaarde
5 (goed)
landschappelijke waarde
Zeer groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Lage Giessen 53
4223 SJ Hoornaar
molenaar
Jan Groenendijk
telefoon
e-mail

website
social media
open voor publiek
nee
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van Scheiwijkse Molen via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Wipmolen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
Ondertoren gedekt met riet
kap
Bovenhuis geheel zwart geteerd
inrichting

Open ijzeren scheprad buiten de molen, Ø 5,73 m.; breedte 0,56 m.
Woning in de molen

plaats bediening
grondzeiler
plaats kruiwerk
middenkruier
kruiwerk
Zetelkruiwerk, kruirad
vlucht
27,55 m.
vang
Losse Vlaamse blokvang uit vijf stukken; vangbalk met haak; evenaar
overbrenging

Bovenwiel 65 kammen
Bovenschijfloop 32 staven, steek 13,8 cm.
Onderschijfloop 19 staven
Onderwiel 69 kammen, steek 17,4 cm.
Overbrengingsverhouding 1,81 : 1

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Derckx ✉︎ 399 binnen 1981 1981 binnen (aanw.) 27,40
Derckx ✉︎ 398 buiten 1981 1981 buiten (aanw.) 27,55
Pot ✉︎ 1614 buiten 1891 1963 buiten 1981 27,40
Pot ✉︎ 2113 binnen 1908 1908? binnen 1981 27,40
molen heeft problemen met de roeden
wiekverbeteringen

In 1941 werd deze molen op beide roeden voorzien van het system Van Bussel. In 1963 kreeg deze molen het systeem Fauël (fokwieken), dat evenwel al in 1974 weer werd vervangen door Oud-Hollandse ophekking.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
media-bestand
As 63, Penn & Comp, F.J.
Penn & Comp, F.J.
✉︎ 63 1855 1855? aanw. 04,54
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Tijdelijk niet draaivaardig (zie 'Geschiedenis')
bestemming

Bemalen van de polder Het Land der Zes Molens, thans op vrijwillige basis

molenmaker
Gebr. de Graeff (1638)
omwentelingen
eigendomshistorie

De SIMAV is eigenaar sinds 1974

geschiedenis

Deze molen is in 1638 gebouwd, dit nadat men besloten had een oude, bouwvallig geworden wipmolen op deze plek, te slopen. Voor de bouw gebruikte men het bestek van de drie jaar eerder gebouwde Kleine Wielmolen van diezelfde polder. Die molens moeten dus elkaars evenbeeld zijn geweest.

Laagste inschrijver voor de bouw van de nieuwe Scheiwijkse Molen was Joost Eversen uit Gorinchem. Deze was echter niet kapitaalkrachtig genoeg om het benodigde hout aan te kopen en bleek bovendien nooit eerder een molen te hebben gebouwd. Het polderbestuur trok de gunning in.
De bouw werd daarna onderhands aangenomen door Marten Martenszn. de Graeff en zijn broer Cornelis voor ƒ 3.815,--. Zij waren ook de makers geweest van de Kleine Wielmolen.

Omstreeks 1900 werd het oude en kennelijk versleten bovenwiel vervangen door een exemplaar uit een gesloopte poldermolen uit de omgeving van Asperen of Heukelum.

In 1954 werd het stormbint vernieuwd. De daaraan verbonden kosten werden grotendeels gedragen door het Rijk ingevolge de Wet Bescherming Waterstaatswerken in Oorlogstijd (B.W.O.). Dit gold overigens ook voor de in later jaren uitgevoerde herstellingen aan deze molen (totdat deze wet per 1 januari 1991 kwam te vervallen).

In 1963 werd de buitenroede vervangen door een tweedehands exemplaar, afkomstig van de in 1961 afgebroken Kademolen van de polder Lopik c.a. onder Cabauw. Tegelijkertijd werd het wieksysteem Van Bussel vervangen door het systeem Fauël, de fokwiek. Hiermee heeft de molen niet lang gemalen want in 1974 werden de fokken alweer verwijderd en Oud-Hollandse ophekking aangebracht. 

Inmiddels (eind 2024) staat deze molen stil omdat beide roeden in minder goede staat zijn gebleken. Er wordt hard gewerkt aan de vervanging. 

 

aanvullingen

toelichting naam

Op de kadasterkaart 1811-1832 wordt de molen 'Sein Molen' genoemd. Ongetwijfeld is deze molen seinmolen geweest.

unieke eigenschap

Van de bestaande wipmolens is dit vermoedelijk het grootste 'natuurlijke' esemplaar: deze molen is nooit verhoogd.

foto's

foto's