Molen (houtzaagmolen), Spanbroek

Spanbroek, Noord-Holland
v

korte karakteristiek

naam
(houtzaagmolen)
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
zaagmolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
00773 a
oude dbnr.
V1414
Meest recente aanpassing
media-bestand
Molen 00773 a (houtzaagmolen) (Spanbroek)
Foto: n.n.

locatie

plaats
Spanbroek
gemeente
Opmeer, Noord-Holland
streek
De Vier Noorder Koggen
kadastrale aanduiding 1811-1832
Spanbroek A (1) 47 Pieter Groot, houtkoper
geo positie
X: 124984, Y: 523829
N: 52.70104, O: 4.94315

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
romp
achtkante bovenkruier
plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
plaats kruiwerk
bovenkruier
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verdwenen
afgebroken
geschiedenis
In het oude Westfriesche dorp Spanbroek, de hoofdplaats van de heerlijkheid Spandbroek, Spierdijk en Zandwerven, stond tot voor eenige jaren aan de Ringsloot een houtzaagmolen, die werkelijk een aristocraat onder zijns gelijken was. Zooals hij daar stond op 't eind van 't Slempad met zijn fijne gebogen lijnen scherp afgeteekend tegen den grauwen, Noordelijken hemel, waar hij een waar sieraad was voor het landschap; en was toen reeds 't Genootschap "de Hollandsche molen" opgericht geweest, het zou hemel en aarde en heel West-Friesland daarbij hebben bewogen, om dezen molen, een gentleman onder de vele plompe collega's, te doen blijven bestaan. Het heeft niet zoo mogen zijn, hij is verdwenen, maar wij willen trachten zijn nagedachtenis bewaard te doen blijven.

De bewuste molen dan was "opgeregd" door Joris Spruyt, die den 30en Juli 1727 octrooi van bemaling kreeg. Zes jaren lang zaagde en maalde Spruyt en verkocht toen 20 Dec. 1733 zijn eigendom aan Jan Jansz. Braak, geboren omstreeks 1709 aan het Keern, nabij Hoorn.

Overgenomen uit "West Friesland Oud en Nieuw" 1930, pag. 116
-----

De zaagmolen stond op het eind van het Slempad. Molenaar Jan Braak uit Hoorn sprak op 1 januari 1733 mondeling af om voor het windrecht jaarlijks zes gulden aan de Heer, Daniel van Geel, te betalen. Hij deed dat echter niet, na zeven jaar procederen en andere onaangenaamheden werd hij hiertoe toch veroordeeld.

Een van Braaks opvolgers was burgemeester Van den Steen, een van de organisatoren van de eerste Landbouwtentoonstelling, in 1898.

Bron: Bundel WFON 1983. Verzameling H. van der Kaay.
-----

De firma BIK bouwprodukten te Opmeer is voortgekomen uit deze houtzagerij.
F. Valkering, 9 mei 2005.